Ερωτική, σεξουαλική και ακατάλληλη για ανηλίκους: θα ανάψει φωτιές η παράσταση που στήνει ο Κωνσταντίνος Ρήγος στο Εθνικό Θέατρο μεταφέροντας το θεατρικό του Αλέκου Γαλανού «Τα κόκκινα φανάρια». Γνωστό κι από την υποψήφια για Όσκαρ ταινία του 1963, το έργο μας ταξιδεύει στην Τρούμπα του ’60 και στα όνειρα, τις ματαιώσεις και τις περιπέτειες των ιερόδουλων της περιοχής και των αγαπητικών τους.
Η Tρούμπα δεν υπάρχει πια. Οι περιβόητοι οίκοι ανοχής, τα καφέ αμάν, τα καμπαρέ, οι τεκέδες και τα καταγώγια έχουν κλείσει εδώ και χρόνια. Η Χούντα εκκαθάρισε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 την κακόφημη πειραιώτικη γειτονιά. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος θα ανάψει όμως ξανά φέτος τα κόκκινα φανάρια της Τρούμπας. Γιατί ο δαιμόνιος σκηνοθέτης-χορογράφος-σκηνογράφος ανεβάζει στο Εθνικό Θέατρο το έργο του Αλέκου Γαλανού «Τα κόκκινα φανάρια», το οποίο αφηγείται την ιστορία ενός οίκου ανοχής και των κοριτσιών του λίγο πριν από το κλείσιμο των «σπιτιών». Το θεατρικό ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία το 1962 από τον Αλέξη Δαμιανό στο Θέατρο Πορεία κι έγινε ταινία την επόμενη χρονιά από τον σκηνοθέτη Βασίλη Γεωργιάδη, με τη θρυλική μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου. Εκεί ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης πρωτοτραγούδησε το «Στα χέρια σου μεγάλωσαν» και την «Άπονη ζωή», ενώ μπουζούκι έπαιζε ο Γιώργος Ζαμπέτας. Σαφώς επηρεασμένη από τον ιταλικό νεορεαλισμό, η ταινία με πρωταγωνιστές τους Τζένη Καρέζη, Γιώργο Φούντα και άλλους αστέρες της εποχής ακολούθησε θριαμβευτική πορεία εντός και εκτός Ελλάδας: προβλήθηκε στις Κάνες και έφτασε μέχρι τα Όσκαρ, προτεινόμενη για το βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. τελικά το έχασε από το «8½» του Φεντερίκο Φελίνι.
Ποιες είναι οι ηθοποιοί που θα μεταμορφωθούν στις ιερόδουλες που δουλεύουν στο μπαρ της «Φρύνης» στην Τρούμπα; Σημειώστε: Μαρία Κίτσου όπως Τζένη Καρέζη, Κωνσταντίνα Μιχαήλ όπως Μαίρη Χρονοπούλου, Θεοδώρα Τζήμου όπως Κατερίνα Χέλμη, Άλκηστις Πουλοπούλου όπως Αλεξάνδρα Λαδικού και Ευγενία Δημητροπούλου όπως Ελένη Ανουσάκη. Το ρόλο της πατρόνας Μαντάμ Παρί, με τον οποίο άφησε εποχή η Δέσπω Διαμαντίδου, επωμίζεται η Ελένη Κοκκίδου. Επιπλέον ο Νίκος Ψαρράς θα είναι ο σκληρός νταβατζής Μιχαήλος (στην ταινία ο Γιώργος Φούντας), ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης θα είναι ο ερωτευμένος Πέτρος (στην ταινία, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ), ενώ οι Νίκος Αλεξίου, Νικόλας Στραβοπόδης και Παναγιώτης Μπουγιούρης αναλαμβάνουν τους ρόλους τους οποίους στην ταινία είχαν αντιστοιχως οι Μάνος Κατράκης, Φαίδων Γεωργίτσης και Κώστας Κούρτης. Όπως μας είπε ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Ρήγος: «Δεν με ενδιέφερε να κάνω μια διανομή που να παραπέμπει σε εκείνη της ταινίας, ούτε να έχω διάσημους σταρ στους πρώτους ρόλους. Θα ήταν χαζό. Ήθελα όμως να δουλέψω με ηθοποιούς που εμπιστεύομαι, όπως λόγου χάρη η Κωνσταντίνα Μιχαήλ με την οποία συνεργαστήκαμε άψογα στη “Σεβάς Χανούμ”, ενώ για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους διάλεξα τη Μαρία Κίτσου και την Ευγενία Δημητροπούλου μέσα από οντισιόν. Από εκεί και πέρα, θέλω στην παράσταση να πετύχουμε μια σύνδεση του –εν πολλοίς άγνωστου– θεατρικού έργου και της –πασίγνωστης και καταγεγραμμένης στη συλλογική μνήμη– ταινίας.
Η ταινία του 1963 ήταν μια ωραιοποιημένη εκδοχή του θεατρικού έργου, με έντονο το στοιχείο του μελοδράματος αλλά και με ένα χάπι εντ το οποίο δεν υπήρχε αρχικά. Γιατί το έργο αποτύπωνε την ωμή, σκληρή και σίγουρα πιο αληθινή εκδοχή της πραγματικότητας της Τρούμπας της δεκαετίας του 1960. Θέλω πολύ να μιλήσω γι’ αυτόν τον υπόκοσμο. Η Τρούμπα μπορεί να μην υπάρχει πια, όμως η πορνεία και τα σεξομάγαζα «ανθούν» έκτοτε σε άλλες περιοχές της Αθήνας. Στόχος είναι, εκτός από την ιστορία των κοριτσιών της Τρούμπας, να θίξουμε το ζήτημα του ονείρου και της ματαίωσής του, του έρωτα και της διάψευσής του, της ανάγκης να ελπίζει κανείς σε κάτι, έστω κι αν είναι ολότελα μάταιο. Γιατί οι ήρωες του έργου, εκτός από πόρνες και νταβατζήδες, είναι άνθρωποι που ονειρεύονται κι ελπίζουν όπως όλοι μας. Μόνο που εκείνοι ανήκουν σε ένα περιθώριο της κοινωνίας καταδικασμένο να μείνει για πάντα περιθώριο…»
Το φλερτ θεάτρου και κινηματογράφου θα είναι κυρίαρχο στην παράσταση του Κωνσταντίνου Ρήγου: ένας κάμεραμαν θα είναι παρών στη σκηνή και θα κινηματογραφεί ορισμένες από τις δράσεις των ηθοποιών, οι οποίες αυτομάτως θα προβάλλονται στην οθόνη του βάθους. «Η βασική ιδέα», μας εξηγεί ο σκηνοθέτης, «είναι ότι το σκηνικό μας –ένα “σπίτι” με τα διάφορα δωμάτιά του– είναι ταυτόχρονα κι ένα κινηματογραφικό πλατό, μέσα στο οποίο γυρίζεται σήμερα η ταινία “Τα κόκκινα φανάρια”».
Η μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου δεν θα ακουστεί πάντως στο Εθνικό Θέατρο. ο συνθέτης Δημοσθένης Γρίβας, από τους σταθερούς συνεργάτες του Ρήγου τα τελευταία χρόνια, έχει διασκευάσει γνωστά λαϊκά τραγούδια κι έχει δημιουργήσει μοντέρνα ηχοτοπία αποκλειστικά για την παράσταση. «Η παράστασή μας όμως δεν θα είναι μια χοροθεατρική multi-performance όπως παλιότερα το “Bossa Nova” ή ο “Tιτανικός”. Εδώ μιλάμε για θέατρο θέατρο.
Οι ηθοποιοί θα ερμηνεύουν κάποια τραγούδια αλλά ως εκεί. δεν ανεβάζω μιούζικαλ. Ούτε “πειράζω” το έργο. Έχω προσθέσει μεν έναν πρόλογο που αφορά διαχρονικά τη ζωή των εκδιδόμενων γυναικών, αλλά εκείνο που με νοιάζει σ’ αυτήν τη δουλειά είναι το κείμενο και η φυσικότητα των ερμηνειών έτσι όπως προκύπτουν από αυτοσχεδιασμούς κόντρα σε κάθε αίσθηση τελειότητας ή υπερ-θεατρικότητας. Δεν θέλω μια παράσταση-φολκλόρ, που να αναπαριστά μια εποχή η οποία δεν υπάρχει πια. Δεν με ενδιαφέρει η νοσταλγία αλλά η σκληρότητα. Ακόμη δεν ξέρω αν θα υπάρχουν άφθονο γυμνό και πολύ αποκαλυπτικές σκηνές. Η έντονη σεξουαλικότητα όμως θα είναι συνώνυμη της παράστασης!»
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ - REX - ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ» Πανεπιστημίου 48. Πληροφορίες-προπώληση: 2103305074, 2103301881, 2107234567 και www.ticketservices.gr. Προγραμματισμένη πρεμιέρα: 17/1.
Η Τρούμπα σε αριθμούς
25 χρόνια διήρκησε η χρυσή εποχή της Τρούμπας, σε μια περιοχή που είχε μεγάλη προϊστορία σε εγκληματικότητα, τεκέδες κια πορνεία. «Εδώ μένει οικογένεια» έγραφαν οι κάτοικοι για να αποφύγουν τους ανεπιθύμητους «επισκέπτες»! Το 1967, τα κόκκινα φανάρια έσβησαν οριστικά.
100 πελάτες την ημέρα. Τα ωράρια ήταν σκληρά –δέκα το πρωί με δέκα το βράδυ– και οι πόρνες δέχονταν 100 με 120 βίζιτες την ημέρα. Όσες δεν συμμορφώνονταν αποκτούσαν μια χαρακιά στο μάγουλο από τους νταβατζήδες τους, "προς γνώσιν και συμμόρφωσιν"...
27 δραχμές κόστιζε η βίζιτα. Όταν έφτανε ο 6ος στόλος, το ποσό διπλασιαζόταν. Οι Αμερικάνοι ναύτες ήταν η εύκολη λεία για τους νταβατζήδες. Η έκφραση «αμερικανάκι» ως συνώνυμο του κορόιδου προέκυψε τότε!
Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο του Βασίλη Πισιμίση «Βούρλα - Τρούμπα: μια περιήγηση στο χώρο του υποκόσμου και της πορνείας του Πειραιά», εκδόσεις Τσαμαντάκη, 2010.
