Στο νεκρό τοπίο της κατ’ οίκον περιορισμένης Αθήνας, όπου νιώθεις το σώμα σου να βάλλεται αφενός από τον κίνδυνο και το άγχος του περιπλανώμενου ιού κι αφετέρου από τον ατελείωτο εγκλεισμό και τη μεταλλαγμένη μας ζωή μέσω της οθόνης, υπάρχει μια φωνή που εισακούει την εκ φύσεως ανάγκη του ανθρώπου να βγει έξω, να περπατήσει και να ανακαλύψει στην πόλη του ερεθίσματα που δεν προέρχονται από πίξελ και jpeg, έστω κι αν οι κοινωνικές αποστάσεις παραμένουν απαράβατες κι αναγκαίες.
Είναι το Victoria Square Project στην οδό Ελπίδος, ένα προσανατολισμένο στην τοπική κοινότητα πρότζεκτ-εργαστήριο που γεννήθηκε στην documenta14 και έκτοτε συνεχίζει αυτόνομα την πορεία του ως σημείο συνάντησης και ελεύθερης έκφρασης των κατοίκων πέριξ της Πλατείας Βικτωρίας. Λίγο μετά την ανακοίνωση του δεύτερου lockdown, μια ανάρτηση στα διαδικτυακά κανάλια του χώρου δήλωνε: «Δεν λέμε αντίο. Θα τα πούμε σύντομα και αν όχι, θα είμαστε παρόντες».
Η υπόσχεση εκπληρώθηκε με όχι μία αλλά τρεις νέες δράσεις τον Δεκέμβριο που γαργαλούν το ενδιαφέρον μας: ένα περιπατητικό παιχνίδι εξερεύνησης («#6») για το οποίο έχουμε ήδη μιλήσει, η φρέσκια-φρέσκια έκθεση «Καθημερινές Πρακτικές» σε συνεργασία με το Μεταβατικό Σχολείο του ΚΕΘΕΑ με βίντεο-έργα τα οποία είναι ορατά στους περαστικούς από τα παράθυρα, καθώς και το «Question Answering Machine», ένα συμμετοχικό παιχνίδι που τρέφεται με ιστορίες κατοίκων.
Όταν φθάσετε στο γωνιακό χώρο του VSP, θα βρείτε μια τηλεφωνική συσκευή βιδωμένη στον τοίχο. Μοιάζει με καρτοτηλέφωνο παλιάς κοπής –μια επιλογή διόλου τυχαία από τον Γιόχαν Σέντσελ και την Κατερίνα Μαγαρίνη που σχεδίασαν το παιχνίδι (στο πλαίσιο του προγράμματος «Trust in Play»), αφού είναι ένα γνώριμο εργαλείο για τους κατοίκους της περιοχής–, αλλά μόλις παρατηρήσεις καλύτερα το τηλέφωνο θα διακρίνεις τον τίτλο του παιχνιδιού στην οθόνη του καθώς και τις οδηγίες (σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και μελλοντικά σε δύο ακόμη γλώσσες) για το πώς μπορείς να λάβεις μέρος.
Είναι πολύ απλό: «Οι περαστικοί μπορούν να ακούσουν μυστικά που έχουν μοιραστεί άλλοι χρήστες με μοναδική προϋπόθεση να μοιραστούν κι εκείνοι το δικό τους», εξηγεί η συντονίστρια επικοινωνίας και ανάπτυξης του VSP, Ιωάννα Ντάλη. Κάθε μήνυμα ηχογραφείται κι έπειτα τροφοδοτείται στους επόμενους παίκτες. Ιστορίες, μυστικά και οδηγίες της τοπικής κοινότητας σχετικά με την περιοχή τους είναι το γενικό περιεχόμενο που επιδιώκει να φιλοξενήσει στο αρχείο του το «Question Answering Machine», μια (κατ’ ουσίαν) εικαστική παρέμβαση μακράς διαρκείας (θα παραμείνει τουλάχιστον για ένα έτος) που εστιάζει στις προφορικές μαρτυρίες, την επικοινωνία και τη συλλογική αστική μνήμη.
Με αυτό τον έξυπνο τρόπο, άγνωστοι άνθρωποι, γείτονες και περαστικοί μοιράζονται μία στιγμή στον ίδιο φυσικό χώρο αλλά σε διαφορετικά σημεία στο χρόνο. «Ένα παιχνίδι θα βρίσκει πάντοτε το δρόμο του, ειδικά σε μία γειτονιά όπου ο δημόσιος χώρος κατοικείται, όπως η περιοχή της Πλατείας Βικτωρίας», σχολιάζει η Ιωάννα Ντάλη, «το “Question Answering Machine” θέλουμε να λειτουργήσει ως πυρήνας διαφορετικών ιστοριών, εκφάνσεων και μυστικών των γειτόνων μας και των περαστικών της Ελπίδος – Τώρα μένει να ακούσουμε τι θα πουν εκείνοι».
Ένα μπουκαλάκι αντισηπτικό επ’ ώμου, λοιπόν, για το ακουστικό και πάμε να μοιραστούμε μια ιστορία.
*Το ερευνητικό ερώτημα που έχει θέσει το VSP για τα έτη 2020-2023 (όπου εντάσσονται όλες οι προαναφερθείσες δράσεις), είναι «Ποιος είναι ο σύγχρονος Αθηναίος;», μέσω του οποίου επιδιώκει να αναγνωρίσει και να αναδείξει τα πολιτισμικά στοιχεία που συγκροτούν την πολιτιστική ταυτότητα της σύγχρονης Αθήνας.
Μείνετε συντονισμένοι εδώ για να παρακολουθείτε ό,τι νεότερο από το Victoria Square Peoject.
