Γνωρίσαμε τον Ρεζί Ρουανσάρ με τη ρομαντική κομεντί «Χτυποκάρδια στο Γραφείο» (2012), όμως τώρα παρουσιάζει κάτι ολότελα διαφορετικό και μάλιστα με ελληνικό ενδιαφέρον. Το θρίλερ «Μεταφραστές», όπως προδίδει ο τίτλος του, θέλει εννέα μεταφραστές εκ των οποίων και ο «δικός μας» Μανώλης Μαυροματάκης να αναλαμβάνουν να εργαστούν πάνω στο μπεστ σέλερ ενός μυστηριώδη συγγραφέα, με απόλυτη μυστικότητα και για δύο μήνες σε έναν απομονωμένο χώρο στη Γαλλία. Ένας χάκερ όμως καταφέρνει να διαρρεύσει στο διαδίκτυο τις δέκα πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος, ζητώντας υπέρογκα λύτρα για να μην αποκαλύψει το υπόλοιπο.
Πριν από λίγους μήνες, όταν η πανδημία ανήκε ακόμα σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας, συναντήσαμε τον σκηνοθέτη της ταινίας στο Παρίσι για να μάθουμε πώς έστησε μια διεθνή παραγωγή με γνωστούς σταρ αλλά και τον αγαπημένο Έλληνα ηθοποιό.
Καταλαβαίνετε πως οφείλω να ρωτήσω, πώς ανακαλύψατε τον Μανώλη Μαυροματάκη;
Ειδικά για τους «Μεταφραστές» επέλεξα μια συγκεκριμένη υπεύθυνη casting η οποία ειδικεύεται στην ανεύρεση ηθοποιών σχεδόν από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Χάρη σε εκείνη ήρθα σε επαφή με τον Μανώλη. Επικοινώνησε με συναδέλφους της στην Ελλάδα, έτσι ώστε να της στείλουν φωτογραφίες και βίντεο από ηθοποιούς που γνώριζαν, τα οποία στη συνέχεια μου προώθησε. Έχει σημασία εδώ να διευκρινίσω πως δεν έψαχνα απαραίτητα έναν ηθοποιό που να γνωρίζει γαλλικά, με ενδιέφερε εξίσου το στήσιμό του στην κάμερα. Επομένως, μόλις είδα το υλικό του Μανώλη ένιωσα ότι αυτός είναι ο ιδανικός για το ρόλο. Θέλησα να τον γνωρίσω και από κοντά, οπότε κανονίσαμε να έρθει στο Παρίσι. Όταν συναντηθήκαμε συνειδητοποίησα με μεγάλη χαρά ότι χειρίζεται πολύ καλά τα γαλλικά, αλλά δε γνώριζε τη γλώσσα εις βάθος. Παρόλα αυτά η προφορά του στο βίντεο ήταν άρτια, έτσι δε σου πέρναγε από το μυαλό πως μπορεί να μη ξέρει κάποια πράγματα. Μου εκμυστηρεύτηκε πως τον βοήθησε η αδερφή του, η οποία μιλάει εξαιρετικά γαλλικά, ώστε να τα αποδώσει σωστά.
Αυτό μου δημιούργησε μια μικρή ανησυχία, αφού στην περίπτωση που τον προσλάμβανα θα ήταν υποχρεωμένος να συναναστραφεί με άλλους ηθοποιούς στα γαλλικά, χώρια ότι συχνά ενθαρρύνω τους αυτοσχεδιασμούς στο γύρισμα. Τελικά πείστηκα από τη συνάντησή μας και νιώθω ότι δικαιώθηκα από το αποτέλεσμα. Τα υπόλοιπα μέλη του cast τον λάτρεψαν, είχαν τρομερή χημεία μαζί. Ο ίδιος φερόταν με αβίαστη άνεση με όλους τους ηθοποιούς, οι οποίοι δέθηκαν μαζί του, σα να ήταν ο μεγαλύτερος αδερφός τους. Σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων ήταν ακριβής στην ερμηνεία του και πολύ εργατικός. Το αποκορύφωμα ήρθε τη στιγμή που ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματά του, μιας και ο Μανώλης ήταν ο πρώτος που θα έφευγε. Εκείνη τη μέρα δάκρυσε όλη η ομάδα, τεχνικοί και ηθοποιοί. Ο Μανώλης είναι ένας γοητευτικός, γεμάτος καρδιά άνθρωπος, με αδιαμφισβήτητη την υποκριτική ποιότητά του. Ήταν φανταστικό που δουλέψαμε μαζί.
Με ποια κριτήρια γράψατε τους χαρακτήρες;
Από τη στιγμή που η ταινία αφορά μια ομάδα πολλών μεταφραστών, από διαφορετικές χώρες μάλιστα, θέλησα να ενσωματώσω στο σενάριο στοιχεία του χαρακτήρα αρκετών μεταφραστών που γνωρίζω προσωπικά. Την ίδια στιγμή, επιδίωξα οι χαρακτήρες να ανταποκρίνονται σε ορισμένα αρχέτυπα που συναντάμε στα θρίλερ, ώστε να είναι εύκολο για τους θεατές να μπουν στον κόσμο της ταινίας. Ταυτόχρονα δεν ήθελα να είναι εύκολο να καταλάβουν ποιος είναι ο πραγματικός ένοχος. Εν τέλει, μαζί με την πολύπλοκη αφήγηση των «Μεταφραστών», οι χαρακτήρες έχουν τον πρώτο λόγο στην ταινία. Επομένως ήθελα οπωσδήποτε ο καθένας τους να έχει γραφτεί όσο καλύτερα γίνεται.
Υπάρχουν και μερικές ιδιαίτερες περιπτώσεις, όπως ο χαρακτήρας της Όλγκα Κουριλένκο, ο οποίος φτάνει σε σημείο να συμπεριφέρεται σα να ζει στο σύμπαν των βιβλίων που μεταφράζει. Θέλετε να μου πείτε ότι γνωρίζετε και μια τέτοια περίπτωση μεταφραστή;
Ναι, κι όμως! Ο ίδιος έχω δει από κοντά μεταφραστή ο οποίος ήταν τόσο φανατικός με το έργο ενός συγγραφέα, ώστε να μην μπορεί να ξεκολλήσει από αυτά που διάβαζε. Υπάρχουν βέβαια και διαφορετικές περιπτώσεις, όπως μίας μεταφράστριας η οποία πέρασε 15 χρόνια δουλεύοντας πάνω στο ίδιο βιβλίο, απλούστατα γιατί απεχθανόταν ολόψυχα τον τρόπο γραφής εκείνου του συγγραφέα.
Μιας κι αναφερθήκαμε στην Κουριλένκο, πόσο δύσκολο ήταν να συγκεντρώσετε όλους αυτούς τους ηθοποιούς στην ίδια παραγωγή; Γιατί μιλάμε για ονόματα διαφορετικού διαμετρήματος μεταξύ τους.
Το κλειδί σε αυτήν την περίπτωση ήταν ότι συναντήθηκα προσωπικά με τον καθένα προτού τους προσλάβω στην ταινία. Όχι μόνο για να διαπιστώσω με ασφάλεια την υποκριτική ικανότητά τους, αλλά για να βεβαιωθώ ότι ως άνθρωποι θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στις συνθήκες του γυρίσματος. Γιατί είχα στα χέρια μου ένα πολυπληθές cast, στο οποίο εύκολα μπορούν να επικρατήσουν οι εγωισμοί και να δημιουργηθούν τριγμοί μεταξύ των ηθοποιών. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, δε θα είχαμε ταινία. Όπως αντιλαμβάνεσαι το αποφύγαμε, μπορώ να πω μάλιστα ότι όλοι οι ηθοποιοί ήταν εγκάρδιοι και πρόθυμοι να δουλέψουν. Για παράδειγμα περίμενα ότι θα υπάρξουν παράπονα όταν επέμεινα όλοι στο πλατό να μιλούν μόνο γαλλικά, κάτι που όμως δε συνέβη ποτέ.
Κάτι ακόμα που δοκίμασα, για να τους περάσω το ιδανικό πνεύμα που ήθελα να επικρατήσει στα γυρίσματα, ήταν να τους δείξω το «Breakfast Club». Είναι μια ταινία που αγαπώ πολύ και με εμπνέει στο τρόπο που χειρίζεται την ελαφρότητα μεταξύ των ηρώων. Αυτό ήθελα να νιώσουν και οι ηθοποιοί μου. Τους έλεγα: «Διασκεδάστε το!» Έτσι καταφέραμε παρόλο που το γύρισμα ήταν δύσκολο, όλοι να είναι ευτυχισμένοι.
Οι «Μεταφραστές» μου θυμίζουν αμυδρά τις γαλλικές ταινίες του ’70, οι οποίες άνηκαν σε συγκεκριμένο είδος, είχαν κοσμοπολίτικο χαρακτήρα και συγκέντρωναν ονόματα από όλο τον κόσμο στο cast. Δε θεωρώ δηλαδή την επιλογή του Πατρίκ Μποσό απλώς ως μια προσθήκη εξαιτίας της αξίας του, αλλά γιατί ακριβώς προέρχεται από εκείνη την περίοδο του γαλλικού σινεμά.
Καταλαβαίνω τι εννοείς και συμφωνώ μαζί σου. Χωρίς να είναι γαλλικό το παράδειγμα που θα φέρω, αυτό που λες μου θύμισε ένα θρίλερ που μου άρεσε πολύ όταν ήμουν μικρός, το «Πέρασμα της Κασσάνδρας» του Τζορτζ Κοσμάτου. Λαμβάνει χώρα σε ένα τραίνο που διασχίζει την Ευρώπη και παίζουν διάσημοι ηθοποιοί της εποχής, η Σοφία Λόρεν, ο Ρίτσαρντ Χάρις, ο Μπαρτ Λάνκαστερ… Ίσως να είχα αυτήν την ταινία στο πίσω μέρος του μυαλό μου κάνοντας τους «Μεταφραστές». Ξέρεις όμως, όταν γυρίζω μια ταινία δε σκέφτομαι καθόλου τη Γαλλία, νιώθω ότι απευθύνομαι σε όλο τον κόσμο. Με αυτήν την έννοια γοητεύομαι από τις διεθνείς παραγωγές, στις οποίες ακούς διαφορετικές προφορές και ενώνουν κουλτούρες.
Αληθεύει πως εμπνευστήκατε τους «Μεταφραστές» από ένα παρόμοιο περιστατικό που σχετίζεται με το «Inferno» του Νταν Μπράουν;
Ακριβώς, δώδεκα μεταφραστές απομόνωθηκαν και κλειδώθηκαν στο υπόγειο του ιταλικού εκδοτικού οίκου, υπό διαρκή παρακολούθηση και με υπό τα βλέμματα φυλάκων, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο της διαρροής. Όταν διάβασα ένα άρθρο πάνω σε αυτό το περιστατικό, έμεινα άναυδος από τον τρόπο που χειρίστηκαν αυτούς τους ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα είδα την προοπτική ενός σεναρίου να γεννιέται.
Η προηγούμενη ταινία σας είναι μια κομεντί («Χτυποκάρδια στο Γραφείο») και τώρα γυρίσατε ένα θρίλερ. Σας δελεάζουν τα κινηματογραφικά είδη; Και κατά τη γνώμη σας, τη κάνει πετυχημένη μια ταινία με σασπένς;
Πράγματι, μου αρέσει πολύ να υιοθετώ το στιλ διαφορετικών ειδών, ευελπιστώ στο μέλλον να μπορέσω να πειραματιστώ με περισσότερα. Αν και θα μπορούσα να πω πως τις δύο αυτές ταινίες ενώνει ο συναισθηματισμός. Στην πρώτη περίπτωση είναι πιο ξεκάθαρο, αλλά και στους «Μεταφραστές» είναι τα έντονα συναισθήματα που δίνουν τον τόνο.
Περισσότερες πληροφορίες
Οι Μεταφραστές
Το τελευταίο μπεστ σέλερ του μυστηριώδη συγγραφέα Όσκαρ Μπρακ πρόκειται να κυκλοφορήσει ταυτόχρονα σε πολλές χώρες. Για να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαρροή, εννέα μεταφραστές αναλαμβάνουν να εργαστούν με απόλυτη μυστικότητα για δύο μήνες σε έναν απομονωμένο χώρο στη Γαλλία. Κι όμως, ένας χάκερ διαρρέει στο διαδίκτυο τις δέκα πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος, ζητώντας υπέρογκα λύτρα για να μην αποκαλύψει το υπόλοιπο.
