Σαρλότ Γκενσμπούρ: Μια ζωή φτιαγμένη από σινεμά

Με αφορμή την έξοδο της ταινίας "Νυχτερινοί Επισκέπτες" (Μίκαελ Ερς) όπου πρωταγωνιστεί η Γαλλίδα σταρ Σαρλότ Γκενσμπούρ, ανατρέχουμε στους σταθμούς μιας καριέρας που μοιράζεται τόσο στη μεγάλη οθόνη όσο και στα στούντιο ηχογράφησης.

Εάν είναι μία φορά δύσκολο να είσαι το παιδί διάσημων γονιών, πρέπει να είναι διπλά πιεστικό όταν εκείνοι είναι ο Σερζ Γκενσμπούρ και η Τζέιν Μπίρκιν. Από τη μία, ο μπαμπάς αποτελεί ογκόλιθο της γαλλικής μουσικής έχοντας επανακαθορίσει την έννοια του ποπ chanson. Από την άλλη, η μαμά υπήρξε εμβληματικό πρόσωπο των ‘60s και ‘70s, όχι μόνο εξαιτίας της υπερηχητικής ομορφιάς της, αλλά και χάρη στη συμμετοχή της σε cast αριστουργηματικών φιλμ όπως τα "Blow-Up" (Μικελάντζελο Αντονιόνι) και "Η Πισίνα" (Ζακ Ντερέ, 1968). Έτσι, θα πρέπει το βάρος της διασημότητας των γονιών και της χειροπιαστής καλλιτεχνικής αξίας τους να ήταν έντονο στη ζωή της κόρης τους Σαρλότ Γκενσμπούρ.

Ή και όχι. Ως καρπός της αγάπης ενός καθόλα αντισυμβατικού ζευγαριού, η Γκενσμπούρ βρέθηκε να κάνει τα πρώτα καλλιτεχνικά βήματά της πολύ νωρίς. Σε ηλικία 13 ετών, το 1984 τραγούδησε μαζί με τον πατέρα της στο σινγκλ "Lemon Incest", ενώ την ίδια χρονιά πραγματοποίησε το κινηματογραφικό ντεμπούτο της στη δραμεντί "Paroles et Musique" (Ελί Σουρακί) όπου πρωταγωνιστεί η Κατρίν Ντενέβ. Το 1986 ήταν η κεντρική ηρωίδα στην κομεντί "L'Effrontée" (Κλοντ Μιλέρ), ρόλος ο οποίος της έφερε το πρώτο βραβείο Σεζάρ (ανερχόμενου ταλέντου). Από εκεί και έπειτα, η καριέρα της μικρής Γκενσμπούρ πήρε το δρόμο της.

Οικογενειακή υπόθεση

Με το ταλέντο της πια να είναι προφανές, τα επόμενα χρόνια η Σαρλότ βρέθηκε να συνεργάζεται διαδοχικά με τους συγγενείς της. Πρώτα με τον Σερζ στο εξόχως προβληματικό "Charlotte for Ever" (1986), όπου ο μουσικός σκηνοθετεί τον εαυτό του στο ρόλο ενός πατέρα ο οποίος νιώθει ερωτική έλξη για την έφηβο κόρη του (Σαρλότ) μετά το θάνατο της συζύγου του. Τα πράγματα έγιναν σαφώς καλύτερα όταν ανέλαβε η Μπίρκιν, η οποία συμπρωταγωνιστεί με το παιδί της στο "Κονγκ Φου Μάστερ" και το ντοκιμαντέρ "Jane B. by Agnes V.", αμφότερα γυρισμένα το 1988 από τη σπουδαία Ανιές Βαρντά. Έπειτα, τη σκυτάλη πήρε ο θείος της νεαρής, Άντριου Μπίρκιν, ο οποίος και τη σκηνοθέτησε στο αγγλόφωνο ντεμπούτο της που την καθιέρωσε διεθνώς, με τίτλο "The Cement Garden" (1993).

Η εποχή της ωρίμανσης

Τη δεκαετία του ’90 η υποκριτική καριέρα της Γκενσμπούρ απέκτησε μια ζηλευτή σταθερότητα, ωστόσο μονάχα ένας ήταν ο αξιομνημόνευτος ρόλος της. Εκείνος της Τζέιν Έιρ στην ομώνυμη ταινία του 1996, όπου βρέθηκε να σκηνοθετείται από το Φράνκο Τζεφιρέλι ("Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ") και να παίζει απέναντι από τον πολύπειρο Γουίλιαμ Χερτ. Οι δημοφιλέστερες κινηματογραφικές εμφανίσεις της ωστόσο, στις οποίες κιόλας ξεχώρισαν οι ιδιαιτερότητες του υποκριτικού στιλ της, ήρθαν στα χρόνια της ωριμότητάς της τον 21ο αιώνα. Τότε άρχισε να συμμετέχει σε διεθνείς παραγωγές διάσημων σκηνοθετών, όπως ο Αλεχάντρο Γκονζάλες Ιναρίτου ("21 Γραμμάρια", 2003), ο Μισέλ Γκοντρί ("Σε Είδα στο Όνειρό μου", 2006) και ο Τοντ Χέινς ("I’m Not There", 2007). Κανείς, όμως, δεν είχε εντονότερη επίδραση πάνω της όσο ο Λαρς φον Τρίερ.

Το κεφάλαιο Λαρς

"Για εμένα υπάρχει η ζωή πριν και μετά τον Λαρς", δήλωνε χαρακτηριστικά η Γκενσμπούρ σε μια πρόσφατη συνέντευξή της, αναφορικά με τις συνεργασίες της με το Δανό εικονοκλάστη. Οι δυο τους ένωσαν τις καλλιτεχνικές δυνάμεις τους τρεις φορές ("Αντίχριστος", "Melancholia", "Nymphomaniac"), με τη Γαλλίδα να ενσαρκώνει τρομερά απαιτητικούς ρόλους, τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά. Κι όμως, στην αρχή λίγο έλλειψε να μη συνεργαστούν καν. Πίσω στο 2009, η Γκενσμπούρ προσλήφθηκε ως λύση ανάγκης για τον "Αντίχριστο", καθώς η μέχρι πρότινος πρωταγωνίστρια εγκατέλειψε την παραγωγή. Το τελικό αποτέλεσμα αποδείχθηκε επιτυχημένο, αφού η ηθοποιός απέσπασε το βραβείο ερμηνείας στο φεστιβάλ των Καννών. Ωστόσο, ο Τρίερ δεν έκανε πάντα εύκολη τη δουλειά για την Γκενσμπούρ, όντας περιβόητα αυστηρός στα γυρίσματα και ζητώντας συνεχώς διαφορετικά πράγματα από την ηθοποιό του. Παρόλα αυτά, σε δηλώσεις της η ίδια υπογραμμίζει τη θέρμη με την οποία πάντα της συμπεριφερόταν. Είναι δε χαρακτηριστικό πως ο σκηνοθέτης την ενθάρρυνε να περάσει στη σκηνοθεσία, όταν χρειάστηκε να γυρίσει το βίντεο κλιπ του κομματιού της "Rest". "Μου έδωσε μερικές οδηγίες τις οποίες ακολούθησα πιστά. Ένιωσα τέλεια διότι αυτό σήμαινε πως έχω τα κότσια να το κάνω και έτσι, αισθάνθηκα ενδυναμωμένη και σίγουρη για τον εαυτό μου ώστε να σκηνοθετήσω ξανά". Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως μέχρι σήμερα η Γκενσμπούρ έχει μόλις ένα σκηνοθετικό credit στο όνομά της, στο σινεμά, για το συγκινητικό ντοκιμαντέρ "Jane par Charlotte" (2021) που αφορά, φυσικά, τη μαμά της.

Μουσικός παράλληλος βίος

Η καλλιτέχνιδα όσο καιρό βρίσκεται στη μεγάλη οθόνη ταυτόχρονα έχει αναπτύξει μια επιτυχημένη μουσική καριέρα. Το σάουντρακ του "Charlotte For Ever" αποτελεί την πρώτη δισκογραφική δουλειά της, αλλά θα χρειαζόταν να περάσουν 20 χρόνια προτού βρεθεί ξανά σε στούντιο για τις ανάγκες του πλατινένιου στη Γαλλία άλμπουμ "5:55". Η Γκενσμπούρ, τότε, είχε αιτιολογήσει την πολυετή απουσία της πίσω από το μικρόφωνο στο άγχος που της προξενούσε ακόμα η απώλεια του πατέρα της το 1991. Αφότου τη ξεπέρασε, όμως, έχει εμπνευστεί δίσκους με ξεχωριστή προσωπική μουσική σφραγίδα. Τα κομμάτια της βαδίζουν σε electro pop χνάρια με ενδιάμεσους σταθμούς τις συναισθηματικές μπαλάντες με βάση το πιάνο. Πριν από τέσσερα χρόνια, ο υπογράφων είχε την ευκαιρία να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι την επί σκηνής αξία της, στο πλαίσιο του ισπανικού φεστιβάλ Primavera. Βέβαια, ένα από τα καλύτερα τραγούδια της είναι η διασκευή στο ‘60s χιτ "Hey Joe" των Leaves που ακούγεται στο σάουντρακ του "Nymphomaniac".

Όπως αναφέραμε στην αρχή, την Γκενσμπούρ μπορούμε να τη δούμε τώρα στο σινεμά να πρωταγωνιστεί στους "Νυχτερινούς Επισκέπτες", ενώ σύντομα η ηθοποιός θα βρεθεί απέναντι από τον Κρίστιαν Μπέιλ στο horror εποχής "The Pale Blue Eye" (Σκοτ Κούπερ). Τέλος, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένουμε το "An Ocean Apart" (Φρεντερίκ Γκαρσόν), όπου η ηθοποιός ενσαρκώνει τη σπουδαία διανοήτρια του φεμινισμού Σιμόν ντε Μποβουάρ(!).