Ο χορός της φωτιάς

4

Ο Άρης Μπινιάρης βασίζεται σε σχετικά κείμενα και μαρτυρίες και δημιουργεί μια μουσικοχορευτική τελετουργία-φόρος τιμής στη γενοκτονία των Ποντίων, που στην πραγματικότητα μιλάει για τη φρίκη κάθε εθνοκάθαρσης.

Ο χορός της φωτιάς

Η παράσταση που υπογράφει ο Άρης Μπινιάρης, εμπνεόμενος από τη γενοκτονία των Ποντίων, κινείται σε τεντωμένο σχοινί κι έρχεται εξαρχής αντιμέτωπη με δύο στοιχήματα, τα οποία τελικά κερδίζει: να μην πέσει στην παγίδα του εθνικισμού και να μην ωραιοποιήσει τη φρίκη. Όσοι περιμένουν να δουν μια ιστορία αμιγώς «ποντιακή» ίσως απογοητευτούν, όπως και όσοι ζητούν μια ιστορία με πλοκή και χαρακτήρες. Ο Μπινιάρης κάνει στον «Χορό της φωτιάς» ό,τι έκανε στις «Βάκχες»: στήνει επί σκηνής μια σύγχρονη τελετουργία. Η παράσταση έχει τη μορφή τελετής κατά την οποία μια κοινότητα ανθρώπων αποφασίζει να τραγουδήσει «μια παλιά, λησμονημένη ιστορία». Το ρήμα «τραγουδώ» είναι κομβικό: η παράσταση είναι χτισμένη ως ρυθμική αφήγηση, πότε πολυφωνική και πότε μονοφωνική, ενός κειμένου συχνά επαναλαμβανόμενου, πάνω στη μουσική του Φώτη Σιώτα, ο οποίος δικαιωματικά θεωρείται συνδημιουργός της παράστασης. Η κίνηση είναι συμπρωταγωνιστής της μουσικής και του κειμένου, καθώς οι σωματικές δράσεις, γεννημένες από όσα περιγράφουν τα λόγια αλλά όχι απεικονίζοντάς τα κυριολεκτικά, συνιστούν την όποια σκηνική «πλοκή».

Ο χορός της φωτιάς - εικόνα 1

Ο Μπινιάρης μεταχειρίζεται τα περισσότερα από τα εργαλεία του μη αναπαραστατικού, τελετουργικού θεάτρου: στηρίζεται στην αφήγηση, επιμένει σε μια σχετικά αφαιρετική κινησιολογία, δημιουργεί ισχυρούς αλλά ευανάγνωστους συμβολισμούς, όπως για παράδειγμα το δίπολο αρσενικό - θηλυκό, και αντιμετωπίζει τους ηθοποιούς ως μορφές, όχι ως πρόσωπα με ατομικά χαρακτηριστικά· τα πτυχωτά κοστούμια της Ματίνας Μέγκλα, μάλιστα, τους προσδίδουν αρχαϊκή αίσθηση, ενώ χάρη στους εξαιρετικούς φωτισμούς (Στέλλα Κάλτσου) συχνά γράφουν στη σκηνή σαν μονόχρωμες σκιές. Αυτά απομακρύνουν το θέαμα από μια σαφή σύνδεση με το ιστορικό γεγονός από το οποίο γεννήθηκε, κάτι που εντείνεται από την απουσία συγκεκριμένων ιστορικών πληροφοριών στο κείμενο αλλά και από την απουσία ποντιακών ακουσμάτων στη μουσική του Σιώτα (αν και στο βάθος της διακρίνεται ένας λυγμός αντίστοιχος αυτού της ποντιακής λύρας). Ακόμη κι αν μια τέτοια επιλογή ξενίζει, τελικά ανοίγει το θέαμα σε ευρύτερες αναγνώσεις και προτρέπει τον θεατή να μη σταθεί σε ένα επίπεδο.

Ο χορός της φωτιάς - εικόνα 2

Στην καρδιά της παράστασης βρίσκονται οι φρικαλεότητες που γεννούν ο εθνικισμός και ο φονταμενταλισμός, όμως και το αρχικό ζητούμενο –ο φόρος τιμής στους Ποντίους– εξυπηρετείται τελικά. Κι αυτό επειδή το σκηνικό δρώμενο επιδρά έντονα στις αισθήσεις, στα συναισθήματα και στο συγκινησιακό βίωμα του θεατή. Η μουσική, η κίνηση, τα (σπαρακτικά) λόγια υπακούουν σε μια υπόγεια λογική –ίσως όχι άμεσα ορατή αλλά παρούσα– αρχής, εξέλιξης, κορύφωσης και τέλους. Οι έντεκα ερμηνευτές (Χρήστος Λούλης, Ιωάννα Παππά, Κατερίνα Δημάτη, Γρηγορία Μεθενίτη, Ελένη Μπούκλη, Δώρα Ξαγοράρη, Λεωνή Ξεροβάσιλα, Μάνος Πετράκης, Κώστας Σεβδαλής, Νίκος Τσολερίδης, Ορέστης Χαλκιάς) γίνονται αφηγητές και ταυτόχρονα δρώντες και παθόντες αυτής της «λησμονημένης ιστορίας», μέχρι τη λυτρωτική κορύφωση του ποντιακού χορού, που συνδέει άμεσα πια την παράσταση με το αρχικό θέμα της (δυστυχώς, με την ποντιακή λύρα σε ηχογράφηση), και την ολοκλήρωση του τελετουργικού της μνήμης.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ Ηρώων Πολυτεχνείου & Βασ. Γεωργίου, Πειραιάς, 2104143310-20. Διάρκεια: 70΄.

Περισσότερες πληροφορίες

Ο χορός της φωτιάς

  • Μουσικοθεατρική
  • Διάρκεια: 70 '

Η δράση των επαναστατικών ομάδων απέναντι στην επέλαση του εθνικισμού στον Πόντο των αρχών του 20ού αιώνα μέσα από κείμενα της εποχής, επιστολογραφία, άρθρα εφημερίδων και μαρτυρίες.

Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Ηρώων Πολυτεχνείου & Βασ. Γεωργίου

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Θέατρο

Η Μαρία Πρωτόπαππα για πρώτη φορά στην Επίδαυρο με την "Ανδρομάχη" του Ευριπίδη

Πρώτες φωτογραφίες από το σκηνοθετικό ντεμπούτο της χαρισματικής ηθοποιού και σκηνοθέτριας που συμπρωταγωνιστεί με τους Αργύρη Ξάφη, Γιάννη Νταλιάνη κι έναν εξαιρετικό θίασο ηθοποιών στην τραγωδία για την ανθρώπινη δικαιοσύνη και τη θέση της γυναίκας.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
10/07/2025

Ακρόαση | "Άμλετ" ανεβάζει το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης και αναζητά ηθοποιούς

Μετά την παράσταση "Ριχάρδος III*", η σκηνοθέτρια Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη και ο συγγραφέας Ανδρέας Φλουράκης συνεργάζονται ξανά σε μια ακόμα ελεύθερη διασκευή σαιξπηρικού έργου.

3 θεατρικές επαναλήψεις που θα μας συγκινήσουν

Open air ραντεβού με τέσσερις θεατρικές παραστάσεις σε περιοδεία: "Η Θάλασσα και ο Γέρος", "Lemon", "Μέσα στο μυαλό σου".

Αποκλειστικό: Αντώνης Καφετζόπουλος και Ζερόμ Καλούτα σε μια υπαρξιακή σύγκρουση στο "Άσπρο-Μαύρο" του Κόρμακ ΜακΚάρθι

Ο Αντώνης Καφετζόπουλος μεταφράζει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί δίπλα στον Ζερόμ Καλούτα στο "Άσπρο-Μαύρο", το βαθιά φιλοσοφικό έργο του Κόρμακ ΜακΚάρθι, που ανεβαίνει από τον Οκτώβριο στο Θέατρο Επί Κολωνώ, με early bird προσφορά.

Το νέο ρεπερτόριο του Θεάτρου Προσκήνιο για την περίοδο 2025-26

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει με το "Λεωφορείον ο Πόθος", ενώ νέες παραστάσεις υπογράφουν ο Ανέστης Αζάς και ο Βασίλης Μαγουλιώτης (Suyako) – τρεις δημιουργοί που χαρτογραφούν εκ νέου τη θεατρική γλώσσα και το τοπίο της εποχής.

"Μια άλλη Θήβα": Sold out και νέες παραστάσεις για την παράσταση-φαινόμενο

Με συνεχόμενα sold out και ενθουσιώδη ανταπόκριση από το κοινό, η παράσταση "Μια Άλλη Θήβα" προσθέτει νέες ημερομηνίες στην Αττική: Κορυδαλλός (1/9), Βριλήσσια (8/9) και Λυκαβηττός (9/9). Μια θεατρική πρόταση που καθηλώνει.

2 καλοκαιρινές πρεμιέρες με ηχηρά ονόματα φέρνει ο Ιούλιος

Αυτές είναι οι δύο θεατρικές παραστάσεις που κάνουν πρεμιέρα από 10 έως 16 Ιουλίου και ξεχωρίζουν: "Ελένη – Η δίκη μιας πόρνης" και "Χορικά ύδατα".