Ιωσήφ Ιωσηφίδης: "Επιδιώκω να μεταδώσω στο γιο μου την αξία του να είσαι αξιοπρεπής και μαχητής σε όλα τα πράγματα"

Σταθερό μέλος της ομάδας Gaff και συνεργάτης της σκηνοθέτιδας κι επίσης ηθοποιού Σοφίας Καραγιάννη τα τελευταία χρόνια, ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης στη συνέντευξη που έδωσε στο "α" μιλά για τις αξίες που καθορίζουν τη ζωή του, για το θέατρο και τις εξελίξεις του τελευταίου χρόνου αλλά και τις τρεις παραστάσεις στις οποίες πρωταγωνιστεί. Εκτός από τη "Βασίλισσα της ομορφιάς" του Μάρτιν ΜακΝτόνα σε σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη, όπου συμμετέχει φέτος μαζί με τους Αγορίτσα Οικονόμου, Σοφία Σεϊρλή και Τζούλιο Κατσή στο Σύγχρονο Θέατρο, πρωταγωνιστεί στην μεγάλη επιτυχία της ομάδας Gaff "Η πανούκλα" του Αλμπέρ Καμί με τους Κωνσταντίνο Πασσά και Δημήτρη Μαμιό που συνεχίζεται στο θέατρο 104. Μια ιδιαίτερα επίκαιρη θεατρική διασκευή του λογοτεχνικού αριστουργήματος σε σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη. Από 1 Ιανουαρίου, όμως, αναλαμβάνει και το ρόλο του δημοφιλούς φιλάσθενου Αργκάν στον "Κατά φαντασίαν ασθενή" του Μολιέρου, ένα εξίσου επίκαιρο έργο -με την ίδια σκηνοθετική υπογραφή- που στοχεύει να ξορκίσει την πραγματικότητα στην οποία ζούμε.

Πότε συνειδητοποιήσατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με το θέατρο;

Ο πατέρας μου έπαιζε ερασιτεχνικά θέατρο στη θεατρική ομάδα του Ζαφειράκη Νάουσας. Ήταν μια εξαιρετική παρέα ανθρώπων που αγαπούσαν το θέατρο και αυτή τους η αγάπη μεταφέρθηκε και σε μένα. Έπειτα συμμετείχα σε δύο παραστάσεις του 3ου Γυμνασίου Νάουσας, οι οποίες ήταν καταλυτικές στο να ανοίξει ο δρόμος για σχέση μου με τη σκηνή… Η απόφαση είχε παρθεί.

Πώς δημιουργήθηκε η ομάδα Gaff;

Η ψυχή της ομάδας Gaff είναι η Σοφία Καραγιάννη και σχηματίστηκε το 2010. Εγώ μπήκα στην δεύτερη δουλειά της ομάδας και έμεινα. Υπάρχουν κάποιοι μόνιμοι συνεργάτες, όμως η Gaff ανανεώνεται συνεχώς και με καινούργιους. Το αφηγηματικό θέατρο έχει αποτελέσει έναν βασικό άξονα της ομάδας και έχει γίνει μια σοβαρή μελέτη και έρευνα πάνω σε αυτό το κομμάτι. Οι δουλειές της ομάδας ταξιδεύουν πολύ και εκτός Αθηνών. Έχουμε διαμορφώσει ένα κοινό που μας ακολουθεί και αυτό μας γεμίζει πίστη στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.  

"Ο Μολιέρος χτυπάει τους "τσαρλατάνους" γιατρούς, τον τσαρλατανισμό γενικότερα και την "ευκολόπιστη” πελατεία και ειδικά στην περίοδο που διανύουμε έχουμε άφθονους και στις δύο κατηγορίες. Είναι πικρό αλλά αληθινό".

Σας έχει διαμορφώσει καλλιτεχνικά η συνεργασία σας με τη Σοφία Καραγιάννη; Αγαπάτε να πειράζετε τα κλασικά κείμενα από κοινού;

Η Σοφία Καραγιάννη μου άνοιξε τους ορίζοντες πάνω στον τρόπο δουλειάς, με έκανε να ανακαλύψω κι άλλες μεθόδους προσέγγισης των ρόλων και των κειμένων, να εντάξω πιο πολύ το σώμα μου στην υποκριτική μου και να δω γενικά το θέατρο με μια άλλη, πιο σύγχρονη, θεωρώ, ματιά. Μας αρέσει να πειράζουμε τα κείμενα, όχι όμως με σκοπό να τα αλλάξουμε, αλλά με την πρόθεση να αναδείξουμε και να φωτίσουμε αυτά που θεωρούμε σημαντικά στοιχεία μέσα σε ένα έργο. 

Σας ενδιαφέρει η σκηνοθεσία;

Θεωρώ ότι δεν κάνουμε όλοι για όλα. Μου αρέσει να ερμηνεύω ρόλους και να διδάσκω σε νέα παιδιά όσα έχω καταλάβει εγώ για το θέατρο. Άρα λέω πάντα ναι στη διδασκαλία και όχι στη σκηνοθεσία.

Ποιο είναι το μότο της ζωής σας;

Δεν έχω κάποιο μότο. Αυτό που πάντα επιδιώκω είναι κάθε βράδυ να κοιμάμαι ήσυχος. Να μπορέσω να μεταδώσω στο γιο μου την αξία του να είσαι αξιοπρεπής και μαχητής σε όλα τα πράγματα. Η λέξη προσπάθεια είναι μια λέξη που μου αρέσει. Η λέξη χαρά είναι μια άλλη. Και βασική μου επιδίωξη να σχετίζομαι με ανθρώπους που με κάνουν και τους κάνω να γελάνε. Το γέλιο το λατρεύω.

Τι έχει να μας πει ο Μολιέρος σήμερα και ειδικά στην περίοδο που διανύουμε μέσα από τον "Κατά φαντασίαν ασθενή";

Ο μεγάλος αυτός κωμικός συγγραφέας είναι τόσο επίκαιρος που αν σκεφτεί κανείς πως το έργο γράφτηκε το 1673, θα διασκεδάσει πολύ καθώς θα διακρίνει γνώριμες συμπεριφορές και κοινωνικές συνθήκες, που έμειναν ίδιες και απαράλλαχτες μέσα σε αυτούς τους αιώνες που έχει διανύσει η ανθρωπότητα. Ο Μολιέρος χτυπάει τους "τσαρλατάνους" γιατρούς, τον τσαρλατανισμό γενικότερα και την "ευκολόπιστη" πελατεία και ειδικά στην περίοδο που διανύουμε έχουμε άφθονους και στις δύο κατηγορίες. Είναι πικρό αλλά αληθινό και ευτυχώς στο έργο μας κωμικό.

"Όσα αποκαλύφθηκαν για το θέατρο δυστυχώς γίνονται σε όλους τους εργασιακούς κλάδους, τουλάχιστον σε εμάς έγινε μια τολμηρή αρχή που δεν έγινε σε άλλα επαγγέλματα, όπου τα προβλήματα κρύβονται κάτω από χαλάκια". 

Έχετε νιώσει ποτέ "Κατά φαντασίαν ασθενής";

Αυτό που περνάμε εδώ και δύο χρόνια με τον ιό νομίζω μας έχει κάνει τους περισσότερους κάποιες στιγμές κατά φαντασίαν ασθενείς. Δηλαδή αν βήξουμε, ή έχουμε πονοκέφαλο, ή δεν αισθανθούμε καλά περνάει από το μυαλό μας η σκέψη ότι νοσήσαμε. Είναι ψυχολογικό το θέμα αυτές τις στιγμές, όπως ψυχολογικό είναι και το πρόβλημα του Αργκάν του ήρωα του Μολιέρου. Επίσης προσωπικά σε περιόδους στρες και άγχους έχω πιάσει τον εαυτό μου να νιώθει κατά φαντασίαν ασθενής. Είναι μεγάλη υπόθεση η ψυχολογία. Όλα είναι στο μυαλό του ανθρώπου πολλές φορές.

Πόσο ρόλο παίζουν οι μηχανισμοί της χειραγώγησης και της εξαπάτησης στη ζωή μας; Βλέπετε παρόμοια φαινόμενα και στο χώρο του θεάτρου; Πώς σχολιάζετε όσα έχουν συμβεί τον τελευταίο χρόνο στο θέατρο;

Η χειραγώγηση και η εξαπάτηση συναντώνται πιστεύω σε όλες τις εποχές και σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Πολιτική, δημοσιογραφία, τηλεόραση, θρησκεία, οικογένεια, φιλία, σε κάθε είδος ανθρώπινης σχέσης συναντάμε την χειραγώγηση και την εξαπάτηση. Το θέατρο δε θα μπορούσε να λείπει από αυτό το παζλ, αν αναλογιστούμε και τις ιδιαιτερότητες που έχει η δουλειά μας. Όλοι έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με μεγάλες ή μικρότερες μορφές χειραγώγησης ή εξαπάτησης. Προσωπικά κυρίως παλιότερα βἰωσα την εργοδοτική εξαπάτηση. Όσα συμβαίνουν στο θέατρο τον τελευταίο καιρό μπορεί να αποδειχτούν ωφέλιμα για τις νεότερες γενιές, τις επόμενες, αλλά και εμάς τους υπόλοιπους από δω και πέρα. Μπορεί και ελπίζω να αποτελέσουν αφορμή για αλλαγή συμπεριφορών και νοοτροπίας. Βέβαια όσα αποκαλύφθηκαν για το θέατρο δυστυχώς γίνονται σε όλους τους εργασιακούς κλάδους, τουλάχιστον σε εμάς έγινε μια τολμηρή αρχή που δεν έγινε σε άλλα επαγγέλματα, όπου τα προβλήματα κρύβονται κάτω από χαλάκια. 

Σε τι οφείλεται η επιτυχία της "Πανούκλας" του Αλμπέρ Καμί; Τι διαφορετικό έχει το δικό σας ανέβασμα;

Είχαμε μεγάλη απορία πως θα αντιδράσει ο κόσμος με αυτό το έργο όταν επιτέλους το ξεκινήσαμε μετά από δύο αναβολές. Μάλιστα λέγαμε να το παίξουμε μόνο για εννιά παραστάσεις για να πάμε στον Μολιέρο. Και κάπου εκεί ξεκίνησε μια τρελή πορεία της παράστασης. Γεμάτο θέατρο, καλές κριτικές και όλα ωραία. Παράταση ήδη δύο μήνες και βάλε. Πιστεύω αυτό συνέβη για πολλούς λόγους. Αρχικά είναι μεγάλο το έργο του Καμί ως λογοτεχνικό κείμενο. Έπειτα θεωρώ ότι ο κόσμος αν δεν είναι καλή μια παράσταση δεν θα πάει, άρα κάτι αρέσει στο ανέβασμά μας. Επίσης η διασκευή που έχει γίνει είναι θεωρώ πρωτότυπη. Έχουμε προσωποποιήσει την "Πανούκλα" στο έργο, η "Πόλη" αντιπροσωπεύεται από έναν ηθοποιό και εγώ κάνω τον ήρωα αφηγητή του Καμί. Σημαντικό στοιχείο της παράστασης θεωρώ και τη συνομιλία των ηθοποιών με την μουσική επί σκηνής που δίνει μια αμεσότητα στην αφήγηση. Τέλος λέω συχνά σε φίλους ότι ίσως ο κόσμος θέλει να ξορκίσει όλο αυτό που περνάει.

Είναι όλα τα έργα στα οποία παίζετε ένας τρόπος να ξορκίσετε το φόβο της πανδημίας;

Όταν κάναμε στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού την πρόταση για την "Πανούκλα" δεν υπήρχε ιός. Μας ενδιέφερε ως έργο λογοτεχνικό με όλα αυτά τα ωραία που κουβαλάει ο Καμί. Όταν ξεκινήσαμε πρόβες άρχισε η πανδημία από την Κίνα. Δύο φορές αποπειραθήκαμε να κάνουμε το έργο ζώντας αυτά που περιγράφονται μέσα σε αυτό. Αντίθετα, στον Μολιέρο η επιλογή ήταν στοχευμένη. Για να γελάσουμε λίγο με τις αρρώστιες, να τις κοροϊδέψουμε. 

Συμμετέχετε φέτος σε μία από τις πιο επιτυχημένες παραστάσεις των τελευταίων ετών, τη "Βασίλισσα της ομορφιάς". Ποια ήταν η δική σας εμπειρία με τη σκηνοθέτιδα Ελένη Σκότη αλλά και με τον υπόλοιπο θίασο;

Στη "Βασίλισσα της ομορφιάς" μπήκα φέτος ως αντικατάσταση. Με θεωρώ πολύ τυχερό που είμαι σε αυτή την παράσταση. Με την Ελένη δεν έκανα δυστυχώς τις πρόβες που θα έκανα αν ήμουν από την αρχή, αλλά στο λίγο που δουλέψαμε είχαμε πολύ καλή χημεία. Είναι η πρώτη φορά που δουλεύουμε μαζί και θεωρώ ότι πήρα μια ιδέα για το πως της αρέσει να κατευθύνει  και να ασκεί τους ηθοποιούς της. Όταν δε παίζεις με τόσο άξιους συναδέλφους με τους οποίους κάνεις και καλό καμαρίνι, νομίζω δεν υπάρχει κάτι άλλο που να ψάχνεις σε μια δουλειά.