«Ηθοποιός που δαμάζει με δεξιοτεχνία τους ρόλους», «πρωταγωνίστρια ολκής» είναι μόνο μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που συνοδεύουν την πρωταγωνίστρια Μπέττυ Αρβανίτη στη διαδρομή της στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας. Η θεατρική της «κυψέλη» συμπληρώνει 30 χρόνια δημιουργικής πορείας. Με αφορμή τις «Τρωάδες σήμερα», οι οποίες ανεβαίνουν σε avant premiere για τους αναγνώστες του «α», ξαναθυμόμαστε στιγμές που σηματοδότησαν την πορεία της ιστορικής σκηνής.
Θέατρο τοπόσημο. Ένα πολυπολιτισμικό αεράκι φυσάει στην πλατεία-στολίδι του Αγίου Γεωργίου στην καρδιά της Κυψέλης: από τη μία παρέες μεταναστών γελούν και παίζουν με τα παιδιά τους και από την άλλη παρέες καλλιτεχνών που συζητούν απορροφημένοι. Κομμάτι αυτής της μικροκοινωνίας η Μπέττυ Αρβανίτη και ο Βασίλης Πουλαντζάς – τους έχω δει πολλές φορές να χαλαρώνουν συζητώντας στα τραπεζάκια της πλατείας, που βρίσκεται πολύ κοντά στο θέατρό τους. Η Εταιρεία Θεάτρου Πράξη με έδρα το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, στην καρδιά της πιο ιστορικής και πολύχρωμης γειτονιάς του κέντρου, εδώ και τριάντα χρόνια σφυγμομετρεί τις τάσεις και τις κοινωνικές πραγματικότητες και ανεβάζει έργα μοντέρνας και σύγχρονης γραφής αλλά και κλασικής δραματουργίας, σε παραστάσεις που η φυσιογνωμία και τα ερωτήματα που θέτουν επανέρχονται στη μνήμη.
Έχει φιλοξενήσει σπουδαίους πρωταγωνιστές, σκηνοθέτες και πρόσωπα της λογοτεχνίας στις βραδιές ποίησης που οργάνωνε τη δεκαετία του 1990. Στη Β΄ Σκηνή έδωσε βήμα σε νέους καλλιτέχνες, που αργότερα διακρίθηκαν στο ελληνικό θέατρο, και ανέβασε έργα σε πανελλήνια πρώτη – τέτοια περίπτωση είναι η «Παράλειψη της Οικογένειας Κόλεμαν» του Κλαούντιο Τολκασίρ, που θα δούμε φέτος σε σκηνοθεσία της Μαριτίνας Πάσσαρη, μια αγριεμένη κωμωδία από την Αργεντινή που έχει παιχτεί σε όλον τον κόσμο.
«Δεν μας αρέσουν οι απολογισμοί. Μια τομή είναι, που κι εμάς τους ίδιους μας ξαφνιάζει. Τριάντα χρόνια δεν είναι λίγα, αλλά ούτε και πολλά μπροστά στον ατελείωτο δρόμο που ανοίγει το θέατρο, όταν σε πολιορκεί με ερωτήματα αναπάντητα, με περιέργειες κι επιθυμίες, με συναντήσεις σημαντικές που ανοίγουν καινούργιες και ανατρεπτικές οπτικές. Δυστυχώς η ζωή είναι χρονικά ανεπαρκής για να καλύψει όλες τις επιθυμίες και όλες τις περιέργειες. Το θέατρο πολλαπλασιάζει τις εμπειρίες συμπυκνώνοντας το χρόνο», σημειώνουν η Μπέττυ Αρβανίτη και ο Βασίλης Πουλαντζάς στο λεύκωμα που θα κυκλοφορήσει για το 30 χρόνια του θεάτρου τους.
Στην Κεντρική Σκηνή του Οδού Κεφαλληνίας είδαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο δωματίου του Λαρς Νορέν «Εβριάνα», σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη. Μας σύστησε συγγραφείς όπως ο Τάνκρεντ Ντορστ με το «Ο Φερνάντο Κραπ μου έγραψε ένα γράμμα», σε σκηνοθεσία Μίνου Βολανάκη (1992), και ο Μπότο Στράους με το «Ο χρόνος και το δωμάτιο», και πάλι σε σκηνοθεσία Βολανάκη (1996). Εκεί πρωτοπαρουσίασε, κατόπιν παραγγελίας, ο Ανδρέας Στάικος τα «Φτερά στρουθοκαμήλου» (1994). Το 2001 παρουσίασε σε πανελλήνια πρώτη, και σε συμπαραγωγή με το Θέατρο Τέχνης, την «Πολιορκία του Λένινγκραντ» του Χοσέ Σάντσις Σινιστέρα, σε σκηνοθεσία Μίμη Κουγιουμτζή, αλλά και την πλήρη μορφή του «Γλάρου» του Άντον Τσέχοφ, χωρίς τις περικοπές της τσαρικής λογοκρισίας, σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη (2002).
Μέσα σε αυτά τα τριάντα χρόνια τα ερμηνευτικά ρεσιτάλ της Μπέττυς Αρβανίτη είναι πάμπολλα: στους «Δανειστές» του Στρίντμπεργκ, στην «Κυρία από τη θάλασσα» του Ίψεν, στις «Δούλες» του Ζενέ, στην «Τσερλίνε και το σπίτι των κυνηγών» πάνω στο μυθιστόρημα του Χέρμαν Μπροχ «Οι Αθώοι» κ.ά. Η δυναμική ερμηνεία της στο «Πριν την αποχώρηση» του Τόμας Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, της χάρισε το Βραβείο «Μαρίκα Κοτοπούλη» (1999) και η συγκλονιστική ερμηνεία της στη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη (2011) το βραβείο κοινού «α» (και αυτό της σκηνοθεσίας στον Στάθη Λιβαθινό). Δίπλα της είχε πάντα κορυφαίους ηθοποιούς, από τον Γιώργο Διαλεγμένο, τη Σμαράγδα Σμυρναίου, τη Ρένη Πιττακή, τον Γιάννη Βόγλη, τον Αλέξανδρο Μυλωνά, τον Σοφοκλή Πέππα και την Ανέζα Παπαδοπούλου μέχρι τον Στέλιο Μάινα, την Αγγελική Παπαθεμελή, τον Δημοσθένη Παπαδόπουλο, τον Κώστα Βασαρδάνη.
Η ιστορία συνεχίζεται
Το 1987 το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας άνοιξε με το έργο του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ», μια θρυλική παράσταση σκηνοθετημένη από τη μεγάλη αιρετική δημιουργό Ρούλα Πατεράκη. Φέτος Αρβανίτη και Πατεράκη συναντιούνται ξανά, ανεβάζοντας ένα καθαρά γυναικείο έργο, τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη ως τραγωδία κλειστού χώρου, προσαρμοσμένη στο σήμερα (από 23/11 σε avant premiere για το «α» - πληροφορίες στο τεύχος που κυκλοφορεί στα περίπτερα στις 17/11). Με αφετηρία τη μετάφραση της Ελένης Βαροπούλου και συμπρωταγωνιστές τους Νίκο Αρβανίτη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Άννα Κουτσαφτίκη, Νίκο Μαυράκη, Τζίνη Παπαδοπούλου, Δημήτρη Παπανικολάου και Τασία Σοφιανίδου, η Πατεράκη σκηνοθετεί την Αρβανίτη στον ρόλο της Εκάβης.
Περισσότερες πληροφορίες
Τρωάδες σήμερα
Με έναυσμα το έργο του Ευριπίδη, αγγίζουν σύγχρονα θέματα που αφορούν τον πόλεμο και τις ολέθριες συνέπειές του, ακριβώς όπως συμβαίνει και στο έργο του μεγάλου τραγικού ποιητή.
