Ως γνωστόν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης συνοδεύεται από το εξής παράδοξο, ότι μετά τα τόσα χρόνια νομαδικής πορείας –διάστημα κατά το οποίο, η συζήτηση για το ρόλο και τη μορφή των μουσείων σύγχρονης τέχνης έχει φουντώσει και με τον πλέον ειρωνικό τρόπο διαπιστώθηκε ότι η νομαδικότητα δεν είναι κακή ιδέα για έναν οργανισμό που θέλει να είναι φύσει σύγχρονος κι ανακλαστικός του τώρα– το μουσείο άνοιξε ακέφαλο, με την υπόσχεση ότι άμεσα θα επιλυθεί το κενό. Τα εγκαίνια ήταν εν ολίγοις προτεραιότητα.
Αλλά μετά το γεγονός ότι η δοκιμαστική περίοδος λειτουργίας συνέπεσε με το πάγωμα του Covid και ενώ το σωματείο εργαζομένων του ΕΜΣΤ συνεχίζει να μεταβιβάζει στα Δελτία Τύπου ένα θολό τοπίο όσον αφορά την πλήρωση των θέσεων, αναρωτιόμαστε όλοι αμήχανα, έστω χαμηλόφωνα: και τώρα τι;
Το καλοκαίρι του 2021, η ανακοίνωση ότι η Κατερίνα Γρέγου όντως αναλαμβάνει διευθύντρια του ΕΜΣΤ αναθάρρεψε κάπως τις ελπίδες για ένα μουσείο με ταυτότητα που έχει πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Έκτοτε τηρείται σιγή ιχθύος για το τι μέλλει γενέσθαι – πρακτικά δεν έχει υπάρξει ανάληψη των καθηκόντων από πλευράς Γρέγου, ούτε κάποια συνέντευξη Τύπου που να δώσει απαντήσεις για το χρονοδιάγραμμα, ενώ η μόνη είδηση για τις εκθέσεις του μουσείου μάς ήρθε απ’ την γερμανική εφημερίδα Der Tagesspiegel, όπου επέλεξε να μιλήσει η Γρέγου...
Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε κάλλιστα το χριστουγεννιάτικο come-back του μουσείου να εκληφθεί και συμβολικά. Αναφερόμαστε τόσο στο εορταστικό πρόγραμμα της 23ης Δεκεμβρίου με ηλεκτρονική μουσική και προβολές στην πρόσοψη, όσο και στην in situ εγκατάσταση του Stephan Goldrajch στο φουαγιέ του κτιρίου. To "Δέντρο της πλατείας" είναι ένα patchwork σε γλυπτό, ένα δέντρο φτιαγμένο από κομμάτια πλεκτών, υφαντών και κεντημάτων, τα οποία προέρχονται από χέρια της περιοχής: με ένα ανοιχτό κάλεσμα, ο Ισραηλινός με έδρα τις Βρυξέλλες καλλιτέχνης συγκέντρωσε τα αντικείμενα από κατοίκους της περιοχής, αλλά και ενοίκους των παρακείμενων κοινωνικών δομών.
ΕΜΣΤ ΕΥΧΕΣ Ένα δέντρο για τη χαρά, το μοίρασμα, τη συμπερίληψη και τη δύναμη της κοινότητας. Ένα δέντρο γεμάτο με ιστορίες που γίνονται ευχές. Χρόνια πολλά από το ΕΜΣΤ! ⚫ Stephan Goldrajch, "Arbres à Palabres (Το Δέντρο της Πλατείας)", 2021, Παραγωγή ΕΜΣΤ ⚪ Το έργο δημιουργήθηκε από 350 συμμετέχοντες, διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών ομάδων που ζουν ή εργάζονται στις γειτονιές γύρω από το μουσείο, αλλά και ενοίκους σε οίκους ευγηρίας ή πρόσφυγες σε παρακείμενες δομές. ⚫ Το ΕΜΣΤ θα παραμείνει κλειστό στις 25 και 26 Δεκεμβρίου, την 1η και στις 6 Ιανουαρίου. Στις 31 Δεκεμβρίου θα είναι ανοιχτό 11.00-15.00. ⚫⚪ EMST WISHES A tree of joy, sharing and inclusion by and for the community. A tree full of stories that are transformed into wishes. Season's Greetings from EMST! ⚫ Stephan Goldrajch, "Arbres à Palabres", 2021, EMST Production ⚪ The tree was comprised of numerous pieces of knitting, crochet or weaving of any colour, pattern and yarn made by 350 people of different ages and social backgrounds, particularly from neighbourhoods around the museum. ⚫ EMST will remain closed on December 25 and 26 and on January 1 and 6. On December 31 it will be open 11.00-15.00. Video: MNP Athens Photographs: Olympianna Miliaki
Posted by EMST Athens on Friday, December 24, 2021
Έτσι, προέκυψε ένα συλλογικό, πολυφωνικό έργο, το οποίο εκπέμπει αποδοχή. Μοτίβα και λαογραφικά σύμβολα, κλωστές, κουρέλια και πολύχρωμα νήματα ορθώνουν έναν παχύ κορμό αρκετά μέτρα σε ύψος, προκαλώντας μιαν ακατανίκητη επιθυμία το ακουμπήσεις, να το αγκαλιάσεις, να το αισθανθείς. Το ύφασμα είναι θαλπωρή, ενώ το σχήμα του δέντρου δεν επιλέχθηκε τυχαία. "Στην Ελλάδα θα μπορούσε να συγκριθεί με το πλατάνι που βρίσκεται στις πλατείες των χωριών, όπου άνθρωποι όλων των ηλικιών συγκεντρώνονται και συμμετέχουν στην καθημερινή κοινωνική ζωή", αναφέρει το συνοδευτικό κείμενο.
Αντίστοιχη σύνδεση του δέντρου με την κοινωνική ζωή του τόπου παρατηρείται και στις πλατείες των αφρικανικών χωριών, απ’ όπου είχε την αρχική ιδέα για το έργο ο Stephan Goldrajch: τα δέντρα αποτελούν τόπους συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών, τόπους μετάδοσης της μνήμης, όπου οι μεγαλύτεροι αφηγούνται ιστορίες στα παιδιά. Γενικότερα για την πρακτική του, ο εικαστικός αναφέρει ότι αυτό που πυροδοτεί συχνά τα έργα του είναι να η επιθυμία του να "επανα-αφηγηθεί μια ιστορία, να την αναδιατυπώσει και να δημιουργήσει έναν άλλο τόπο". Πρώτη φορά παρουσιάζει έργο του στην Ελλάδα. Είσοδος ελεύθερη.
