Ένας περίπλους στις εορταστικές μουσικές εκδηλώσεις: απανωτά sold out, περιορισμένες απολαύσεις!

Ήταν τέτοια η ζήτηση που προστέθηκαν παραστάσεις σε όλες σχεδόν τις βασικές εορταστικές παραγωγές (όπερας/οπερέτας/χορού/μιούζικαλ) και συναυλίες!

Καμεράτα- Πέτρου

Απανωτά sold out σημειώθηκαν στις εκδηλώσεις που προσέφεραν οι αθηναϊκοί μουσικοί οργανισμοί κατά την πρόσφατη εορταστική περίοδο. Ήταν τέτοια η ζήτηση που προστέθηκαν παραστάσεις σε όλες σχεδόν τις βασικές εορταστικές παραγωγές (όπερας/οπερέτας/χορού/μιούζικαλ) και συναυλίες! Η αθρόα προσέλευση του κοινού δεν θα πρέπει, όμως, να κρύψει το μάλλον μέτριο μουσικό τους επίπεδο.

Κάπως παράδοξα τις καλύτερες εντυπώσεις άφησε μία …συμφωνική συναυλία, και δη η απόδοση του "Μεσσία" του Χαίντελ (27/12/2023) από την Καμεράτα υπό τον Γιώργο Πέτρου στην κατάμεστη "Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης" του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Το εν λόγω θρησκευτικό ορατόριο (ουσιαστικά μια λυρικο-επική απεικόνιση της ιδέας της λύτρωσης) είναι στενά συνδεδεμένο με τα Χριστούγεννα, μολονότι …μόνο το πρώτο μέρος του αναφέρεται στην προφητεία και την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Θεού να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος μέσω του ερχομού του Μεσσία!

Το έργο έχει ερμηνευθεί επανειλημμένα από Καμεράτα και Πέτρου, για τους οποίους η μουσική του Χαίντελ κρύβει πια ελάχιστα μυστικά. Παρότι υλοποιήθηκε με όργανα εποχής και είχε ποιότητες μουσικής δωματίου, η εκτέλεση διέθετε το σωστό συνδυασμό κατάνυξης και μεγαλοπρέπειας, αλλά και μεγάλη εκφραστικότητα, λόγω της ικανότητας του αρχιμουσικού να αντιδιαστείλει με σαφήνεια το περιεχόμενο των τριών μερών αυτού του "ανθεμιακού ορατορίου". Την αφήγηση εμπλούτισαν αρκετές θεατρικές πινελιές μέσω διακινδυνεύσεων σε ταχύτητες και δυναμικές, μερικές θαυμάσιες σολιστικές συνεισφορές (η τρομπέτα της Χάρα, τα τύμπανα του Δεσύλλα) και μια απολύτως φερέγγυα ομάδα σταθερού βασίμου (Ηλιόπουλος-τσέμπαλο, Χρυσικόπουλος-εκκλησιαστικό όργανο, Κίτσος-θεόρβη).

Πέρα από την πολύ καλή απόδοση της Καμεράτας, που επανακάμπτει δυναμικά στο Μέγαρο, το υψηλό επίπεδο της ιστορικά ενημερωμένης ερμηνείας οριοθέτησαν η για μια ακόμη φορά συναρπαστική σε άρθρωση και ποιότητα τραγουδιού Χορωδία Δωματίου Αθηνών (διεύθυνση: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος) και ένα πολύ ισορροπημένο κουαρτέτο μονωδών με αίσθηση του ύφους και καλή άρθρωση του αδόμενου αγγλικού κειμένου. Αυτό αποτέλεσαν η υψίφωνος Μυρσίνη Μαργαρίτη (παρά την ατυχία στην άρια της τελευταίας πράξης), η θαυμάσια Ιταλίδα μεσόφωνος Τερέζα Ιερβολίνο, ο Ισπανός τενόρος Χουάν Σάντσο (σε λιγότερο καλύτερη φόρμα απ’ό,τι συνήθως) και ο πολύ καλός Αυστριακός μπάσος Σρέτεν Μανόϊλοβιτς.

Κατά τα λοιπά, το Μέγαρο πρότεινε εκ νέου δημοφιλείς στο κοινό του εορταστικές εκδηλώσεις, όπως τις συναυλίες (9- 10/12/2023) με βιεννέζικα βαλς του "Johann Strauss Ensemble" (που μετακαλεί συστηματικά ο Σύλλογος "Οι Φίλοι της Μουσικής"), το ρεσιτάλ εκκλησιαστικού οργάνου (23/12/2023) της Ουρανίας Γκάσιου (την οποία πλαισίωσε το σύνολο πνευστών "Ventus") και παραστάσεις χορού του μπαλέτου του Ακαδημαϊκού Θεάτρου της Όπερας της Οδησσού (18-28/12/2023). Αυτό παρουσίασε απόλυτα κλασσικές χορογραφίες της "Ζιζέλ" και του παιδικού μπαλέτου "Η Τοσοδούλα", που πιστοποίησαν τη δύναμη της παράδοσης και το μεγάλο ταλέντο της νεώτερης γενιάς χορευτών της βασανισμένης Ουκρανίας.

ΚΟΑ - Πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν στο Παρίσι
Συνοδευόμενοι από την ΚΟΑ υπό τον Μύρωνα Μιχαηλίδη, οι 4 μονωδοί (από αριστερά προς τα δεξιά: Τηλιακός, Κορωναίος, Βεντουριέλλο και Βουλγαρίδου) ερμηνεύουν το κουαρτέτο "Ô pur bonheur! Ô joie immense!" από την όπερα "Ρωμαίος και Ιουλιέττα" του Γκουνό με το οποίο ολοκληρώθηκε το "Πρωτοχρονιάτικο Ρεβεγιόν στο Παρίσι" ("Αίθουσα Χρ. Λαμπράκης" Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, 29-30/12/2023) © Χάρης Ακριβιάδης

Ως συνήθως, στο Μέγαρο τη χρονιά ολοκλήρωσε το πρωτοχρονιάτικο γκαλά που διοργανώνεται παραδοσιακά από κοινού με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Επί διήμερο (29- 30/12/2023) προτάθηκε ένα "Πρωτοχρονιάτικο Ρεβεγιόν στο Παρίσι" σε μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη και με τη συμμετοχή 4 μονωδών, 3 Ελλήνων (της υψιφώνου Αλεξίας Βουλγαρίδου, του τενόρου Αντώνη Κορωναίου και του βαρύτονου Δημήτρη Τηλιακού) και της Ιταλίδας μεσόφωνου Λουκρέτσιας Βεντουριέλλο. Αυτοί ερμήνευσαν άριες και ντουέτα από γαλλικές όπερες των Τομά, Μασνέ, Μπιζέ, Σαιν-Σανς, Γκουνό, Ντελίμπ και Όφενμπαχ.

Η επιλογή ενός εορταστικού προγράμματος με κομμάτια από την γαλλική όπερα (και όχι την πλέον πρόσφορη, αλλά λιγότερο γνωστή σ’εμάς οπερέτα!) δεν είναι διόλου απλή υπόθεση, ανεξαρτήτως της ούτως ή άλλως αναγκαίας συνθήκης στο συγκεκριμένο ρεπερτόριο για πεντακάθαρη άρθρωση και νοηματοδότηση του αδόμενου λόγου. Την ίδια κρισιμότητα έχουν, εξάλλου, η σκηνική εξοικείωση με τους ερμηνευόμενους ρόλους και οι ηχοχρωματικές φωνητικές ποιότητες των τραγουδιστών. Όχι τυχαία, στις περισσότερες από τις άριες παρατηρήθηκαν αποκλίσεις από την παρτιτούρα, και δη αλλοιώσεις της προβλεπόμενης μελωδικής γραμμής.

Από πλευράς ύφους ο πιο σωστός τραγουδιστής υπήρξε ο Κορωναίος, που επί σειρά ετών υπηρέτησε κατ’εξοχήν -και με συνέπεια- στη χώρα μας το ροσσίνειο και γαλλικό ρεπερτόριο. Η φωνή (καταλληλότερη για τον Ναδίρ παρά για τον Βέρθερο) έχει απωλέσει, δυστυχώς, την αναγκαία ευελιξία και στιλπνότητα. Αυτή, πιο μεταλλική, της Βουλγαρίδου ήχησε πιο ενδεδειγμένη - αλλά όχι ιδανική- για το ρόλο της Μαργαρίτας παρά για αυτούς των Μανόν ή Λακμέ, ενώ το μαλακό ηχόχρωμα του Τηλιακού ικανοποίησε περισσότερο στον Άμλετ απ’ό,τι στον Εσκαμίγιο. Σε αμφότερους η εκφορά της γαλλικής γλώσσας παρέμεινε εξαιρετικά ομιχλώδης. Η νεώτερη Βεντουριέλλο διέθετε ενδιαφέρον τίμπρο (ως Κάρμεν και Δαλιδά) και πιο λαγαρή άρθρωση, συνέπραξε δε με προσοχή στα ντουέτα, αλλά, καθώς στερείται της σκηνικής εμπειρίας των υπολοίπων ομολόγων της, ήταν ακόμη άγουρη εκφραστικά.

Η μουσική διευθυντή του Μύρωνα Μιχαηλίδη, αρκετά υποστηρικτική των μονωδών, δεν ξέφυγε μιας πολυτελούς ρουτίνας. Πολύ πιο ενδιαφέρουσα -αν και ενίοτε σφιγμένη- ήχησε σε ορχηστρικά αποσπάσματα από σπάνια παιζόμενες όπερες, και δη την εισαγωγή από την όπερα "Ζαμπά" του Ερόλ ή τους δύο ισπανικούς χορούς από την όπερα "Ο Σιντ" του Μασνέ. Η ΚΟΑ -που αποχαιρέτησε το βράδυ της 30/12 τον επί δεκαετίες κορυφαίο τσελίστα της Δημήτρη Γούζιο- έπιασε καλή απόδοση, ιδιαιτέρως τα ξύλινα πνευστά (Παντελίδου, Κ. Τζέκος, Γιάρκε), ενώ έλαμψαν με τις κατά τόπους συνεισφορές τους η άρπα της Ξαγαρά και τα τρομπόνια (υπό τον Αυγερινό). Εμβόλιμα, ο εξάρχων της Απόλλων Γραμματικόπουλος απέδωσε προσεγμένα τον "Διαλογισμό" για σόλο βιολί και ορχήστρα από την "Θαΐδα" του Μασνέ.

Η ΚΟΑ, πάντως, πρότεινε λίγες μέρες νωρίτερα ("Αίθουσα Χρ. Λαμπράκης", 21-22/12/2023) και μία ημι-σκηνοθετημένη από τον Ισίδωρο Σιδέρη εκδοχή του "Μαγικού Αυλού" του Μότσαρτ σε μουσική διεύθυνση Κάτιας Μολφέση και με διανομή νέων Ελλήνων μονωδών, που άφησε κατά γενική ομολογία ισχυρότερες εντυπώσεις στο παραστατικό απ’ό,τι στο μουσικό της σκέλος.

Μποέμ ΕΛΣ
Στιγμιότυπο από την Β’ πράξη της όπερας "Μποέμ" του Πουτσίνι που παρουσίασε η Εθνική Λυρική Σκηνή στην "Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος" του ΚΠΙΣΝ μεταξύ 9/12/2023 και 9/1/2024 σε αναβίωση της σκηνοθεσίας του Γκράχαμ Βικ © Βαλέρια Ισάεβα

Χλιαρές ήσαν οι εντυπώσεις και από τις δύο βασικές εορταστικές προτάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, τις επαναλήψεις δηλ. της "Μποέμ" του Πουτσίνι στην παλαιότερη (2007) σκηνοθεσία του αείμνηστου Γκράχαμ Βικ και του "Καρυοθραύστη" του Τσαϊκόφσκι στην πρόσφατη (2021) χορογραφία του Κωσταντίνου Ρήγου.

Η αναβίωση (με επιμέλεια της Κατερίνας Πετσατώδη) της "Μποέμ" -την οποία παρακολουθήσαμε στις 12/12/2023- προβλημάτισε γιατί η θαυμάσια παραγωγή του Βικ (αρχικά για το θέατρο "Ολύμπια") δεν κούμπωσε και πάλι στη μεγάλη σκηνή της "Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος" του ΚΠΙΣΝ, πολλώ δε μάλλον που συνοδεύθηκε από διάφορες μικροπαρεμβάσεις, οι οποίες αλλοίωσαν κατά τόπους το πολύ συγκεκριμένο, αιχμηρό στίγμα της. Δεν ευχαρίστησε, όμως και κυρίως, ούτε σε επίπεδο ακροάματος, κυρίως λόγω μιας διανομής ατυχούς ως προς τους πρωταγωνιστικούς -και διόλου "εύκολους"- ρόλους, που μάλλον εξέθεσαν μουσικοδραματικά τους έγκυρους καλλιτέχνες οι οποίοι τους ανέλαβαν, ενώ γενικά αδιάφορη ήχησε και η μουσική διεύθυνση του έμπειρου Σλοβάκου αρχιμουσικού Οντρέι Όλος.

Παρά τις ανισότητές της, αυτή του Γιώργου Ζιάβρα για την επανάληψη του "Καρυοθραύστη" υπήρξε σαφώς περισσότερο δουλεμένη, αλλά κλήθηκε να συνοδεύσει μία πολύ ιδιαίτερη -και ξαναδουλεμένη σε αρκετά σημεία- παραγωγή. Ο Ρήγος πήρε αποστάσεις από τον τρόπο που παρουσιάζεται συνήθως το κοσμαγάπητο μπαλέτο (ως εορταστικό/χριστουγεννιάτικο θέαμα), εστιάζοντας σε μια πιο ψυχαναλυτική προσέγγιση του ρόλου της -έφηβης, και όχι παιδούλας- Κλάρας, περισσότερη πιστή στον χαρακτήρα όπως απεικονίζεται στο πρωτότυπο, σκοτεινό διήγημα "Ο καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικιών" του Ε.Τ.Α. Χόφμαν (το οποίο άλλαξε εκτενώς ο Αλέξανδρος Δουμάς το 1847 και επί του οποίου βασίσθηκε ο Τσαϊκόφσκι). Πιο κοντά στο σύγχρονο χορό, η όλη δουλειά επωφελήθηκε στην πρεμιέρα (23/12/2023) της παρουσίας -στο κλασικό σκέλος της- του ζεύγους Ζερεμύ-Λου Κερ και Ορτάνς Μιγιέ-Μωρέν, πρώτου χορευτή και sujet αντίστοιχα στο μπαλέτο της Εθνικής Όπερας του Παρισιού.

Το ερωτευμένο σύννεφο ΕΛΣ
Στιγμιότυπο από την όπερα για παιδιά και νέους "Το ερωτευμένο σύννεφο" της Σοφίας Καμαγιάννη που παρουσιάσθηκε σε επανάληψη στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ μεταξύ 25/11 και 3/12/2023 σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου: στο κέντρο διακρίνεται το πρωταγωνιστικό ζεύγος των Μιράντας Μακρυνιώτη (Αϊσέ) και Γιάννη Φίλια (Σύννεφο) © Βαλέρια Ισάεβα

Η πιο ευχάριστη έκπληξη ήλθε από "Το ερωτευμένο σύννεφο", μια όπερα …για παιδιά και νέους, που παρουσιάσθηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ λίγο πριν τις γιορτές, μεταξύ 25/11 και 3/12/2023. Βασισμένη στο ομώνυμο παραμύθι του σημαντικού Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, η παράσταση έφερε έντονο γυναικείο άρωμα, καθώς την συνυπέγραψαν η συγγραφέας Ελένη Ζαφειρίου, η συνθέτρια Σοφία Καμαγιάννη και η σκηνοθέτρια Ελένη Ευθυμίου, ενώ ήταν αφιερωμένη στην - προεξαρχόντως αλλά όχι αποκλειστικά!- γυναικεία παιδική και νεανική χορωδία "Ροζάρτε", που διευθύνει με μεγάλη αφοσίωση εδώ και χρόνια η μαέστρος Ρόζη Μαστροσάββα. Πού οφείλεται η απόλυτη ικανοποίηση που προκάλεσε η παρακολούθησή της στην matinée της 3/12;

Κατ’αρχάς στην απόλυτη σύμπνοια και ώσμωση σε επίπεδο ποιητικού κειμένου, μουσικής και σκηνοθεσίας, αναγκαία συνθήκη για κάθε όπερα και αληθινό επίτευγμα, αν αναλογισθεί κανείς την αδυναμία της φόρμας στις περισσότερες από τις παραγωγές "μουσικού θεάτρου" που παρουσιάζονται σωρηδόν τα τελευταία χρόνια και απευθύνονται σε …ενηλίκους! Είναι δε καθ’όλα αξιέπαινο ότι η όλη δουλειά, παρά την σαφή -κατά δήλωση και των τριών συντελεστών της- πολιτική της διάσταση, ουδέποτε εξέπεσε σε εύκολο, στείρο διδακτισμό. Αντιθέτως, ανέδειξε με ταπεινότητα και φαντασία την υψηλών συμβολισμών σε πανανθρώπινες αξίες, ιδανικά και συναισθηματικό πλούτο θεματική που χαρακτηρίζει το ποιητικό έργο του Χικμέτ, για να περάσει ένα θετικό μήνυμα ιδιαίτερα κρίσιμο στις συγκεκριμένες -αποπροσανατολισμένες σήμερα- ηλικίες.

Το ποιητικό κείμενο της Ζαφειρίου σεβάσθηκε και μετέγραψε στη γλώσσα της λαϊκής παράδοσης την πρωτογενή ρομαντική αλληγορία. Είχε δε την ευφυία να αξιοποιήσει δραματουργικά την χορωδία σε ένα τριπλό ρόλο συγγραφέα, αφηγητή και χορού: αυτή αφηγήθηκε την ιστορία, πρόβαλε τα νοήματα της αλλά συμμετείχε ενεργά και στη δράση.

Αναπλάθοντας τον κόσμο ενός μαγευτικού παραμυθιού από την Ανατολή, η Ευθυμίου έστησε μιαν εντυπωσιακή παράσταση, ατμοσφαιρική αλλά με σπάνια αφηγηματική καθαρότητα, γεμάτη κίνηση (χορογραφίες: Έλενα Γεροδήμου) και ρυθμό, δουλεμένη σε βάθος λεπτομέρειας. Την πρότασή της υπηρέτησε η πληρέστατη εικαστική παλέτα που συνέθεσαν το όμορφο σκηνικό και τα κοστούμια της Ευαγγελίας Κιρκινέ, οι μάσκες της Μάρθας Φωκά και οι υποβλητικοί φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη.

Την απόλαυση ολοκλήρωσε η εξίσου ενδιαφέρουσα μουσική της Καμαγιάννη, άλλοτε λυρική άλλοτε δραματική/ρυθμική, που αρθρώθηκε ευφάνταστα γύρω από τον ηχοχρωματικό πλούτο οργάνων, όπως τα κρουστά και τα πνευστά, περιλαμβανομένου του προηχογραφημένου νέϋ. Την προσοχή τράβηξε ιδιαίτερα και η ποιητική αξιοποίηση της τεχνολογίας μέσω παρεμβαλλόμενων ηλεκτροακουστικών ήχων (επεξεργασμένων φυσικών ήχων) που δημιουργούσαν όμορφη αντίστιξη με την ανθρώπινη φωνή, όταν δεν την συμπλήρωναν.

Επικεφαλής ενός ανεπίληπτου επταμελούς ενόργανου συνόλου, τοποθετημένου στο βάθος της σκηνής, η Καμαγιάννη ανέλαβε και τη μουσική διεύθυνση, (υπο)στηρίζοντας άρτια μονωδούς και χορωδούς. Τους 3 κεντρικούς ρόλους ερμήνευσαν με επιτυχία ο τενόρος Γιάννης Φίλιας (Σύννεφο), η μεσόφωνος Μιράντα Μακρυνιώτη (Αϊσέ) και ο βαθύφωνος Βασίλης Δημακόπουλος (Καρά Σεϊφί). Την παράσταση έκλεψε, βέβαια, η απόδοση της "Ροζάρτε", που τραγούδησε και κινήθηκε με σπάνιο επαγγελματισμό, ενθουσιασμό και πειθαρχία! Κάποια από τα μέλη της ερμήνευσαν με άνεση και μικρότερους σολιστικούς ρόλους (περιστέρι, λαγό, άνεμο, φίδι).

Τη συνολικά θαυμάσια αυτή δουλειά, υπόδειγμα συλλογικής δράσης, που περιποιεί τιμή στους συντελεστές της και την Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, δείχνοντας το πώς πρέπει να μυείται το νεώτερο κοινό στην όπερα, στιγμάτισε μόνο η -αχρείαστη για ένα μικρό σκηνικό χώρο- μικροφωνική ενίσχυση των τραγουδιστών. Η κακή αυτή συνήθεια εξελίσσεται γενικότερα σε ζιζάνιο στο χώρο της κλασικής μουσικής, που σύντομα θα ξεριζώνεται δύσκολα…

Αντίστοιχη ικανοποίηση δεν χάρισε η υβριδική πρόταση του "Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος" ανήμερα των Χριστουγέννων (ΚΠΙΣΝ, "Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος"), που υλοποίησε η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Οικονόμου, και μεταδόθηκε και τηλεοπτικά. Των κοσμαγάπητων popular classics του β’ μέρους της βραδιάς είχαν προηγηθεί…"Οι Γιορτές του Παπαγκένο", μία μουσική παράσταση εμπνευσμένη από το μοτσάρτιο "Μαγικό αυλό" (κείμενο: Σοφιάννα Θεοφάνους – μουσική διασκευή: Τάσος Ρωσόπουλος) σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου, ο οποίος συμπρωταγωνίστησε με την υψίφωνο Παναγιώτα Πολυζωίδου.

Απάχηδες των Αθηνών - Ολύμπια
Οι απάχηδες Καρκαλέτσος (Μαρίνος Ταρνανάς, μπροστά αριστερά) και Καρούμπας (Γιώργος Ιωάννου, μπροστά δεξιά) γλεντούν στα Πατήσια υπό τα βλέμματα των Κώστα (Χρήστος Κεχρής) και Τιτίκας (Διαμάντη Κριτσωτάκη): σκηνή από την Α’ πράξη της οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου "Οι Απάχηδες των Αθηνών" που ανέβηκε μεταξύ 14 και 27/12/2023 στο "Ολύμπια" Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Αθηνών, σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου © Studio Kominis

Ο Μαυρογεωργίου σκηνοθέτησε και τη νέα παραγωγή της οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου "Οι Απάχηδες των Αθηνών", που αποτέλεσε την κορωνίδα των εορταστικών εκδηλώσεων στο "Ολύμπια" Δημοτικό Μουσικό Θέατρο. Το έργο (που είχε να παιχθεί αρκετά χρόνια στην Αθήνα) ήλθε στην επικαιρότητα προ τετραετίας με αφορμή την αποκατάσταση από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας της ομότιτλης ταινίας του Δημήτρη Γαζιάδη (1930), της πρώτης "ηχητικής και άδουσας" ελληνικής ταινίας, που είχε πρόσφατα ανακαλυφθεί στην Ταινιοθήκη της Γαλλίας. Αυτή ήταν η τρίτη κατά σειρά παραγωγή ελληνικής οπερέτας στα "Ολύμπια" μετά την "Κρητικοπούλα" του Σαμάρα και τον "Βαφτιστικό" του Σακελλαρίδη.

Παρά τη δημοφιλία τους, οι "Απάχηδες" (1921) θεωρούνταν ανέκαθεν ένα άνισο έργο τόσο δραματουργικά όσο και μουσικά, αποτελώντας μάλλον μία συρραφή δημοφιλών μελωδικών τραγουδιών και θεατρικής πρόζας. Το καινούργιο εγχείρημα φιλοδόξησε να φρεσκάρει την καθιερωμένη αυτή θεώρηση τόσο σε σκηνοθετικό όσο και σε μουσικό επίπεδο, και -χωρίς να πετύχει απόλυτα το στόχο του- πρότεινε όντως μία παράσταση μουσικού θεάτρου με ρυθμό και σαφή αφηγηματική ρευστότητα, που δεν κούρασε καθόλου παρά την τρίωρη διάρκειά της.

Η σκηνοθεσία του Μαυρογεωργίου ξεχώρισε για την εξαιρετικά λιτή οπτικοποίηση -που βασίσθηκε στα σχεδόν μινιμαλιστικά σκηνικά του Γιώργου Γαβαλά, τα κοστούμια "εποχής" της Αλεξίας Θεοδωράκη και τους ωραίους φωτισμούς της Στέλλας Κάλτσου- και την προσπάθεια ανάδειξης της αναδυόμενης εκείνη την εποχή αντίθεσης μεταξύ μιας εξευρωπαϊσμένης αστικής τάξης και ενός κόσμου του λαϊκού περιθωρίου (ευρύτερα γνωστούς ως "μάγκες" ή "κουτσαβάκηδες"), τονίζοντας την αμοιβαία υποκρισία – υποτίμηση της μίας προς την άλλη (δραματουργία: Τζούλια Διαμαντοπούλου). Παρά την ευπρόσδεκτη αποφυγή γραφικοτήτων, η σκηνοθετική στόχευση θα δικαιωνόταν περισσότερο από μία σαφέστερη θεατρική διδασκαλία του συνόλου των συντελεστών, που εν προκειμένω κινήθηκαν και χόρεψαν (χορογραφίες: Πάρης Μαντόπουλος) με κέφι μεν, αλλά σε συμβατικά πλαίσια, με αποτέλεσμα η σκιαγράφηση των -προϊόντως κωμικών- χαρακτήρων να επαφίεται στο ταλέντο ενός εκάστου.

Απάχηδες των Αθηνών - Ολύμπια
Η δεξίωση στην έπαυλη του Ξενοφώντα Παραλή (Άγγελος Παπαδημητρίου, κέντρο) για τα γενέθλια της κόρης του Βέρας (Μυρσίνη Μαργαρίτη, στα δεξιά του), παρουσία -από αριστερά προς τα δεξιά- των Νίκου (Άρης Λάσκος), Κλέωνα (Γιάννης Τσουμαράκης), της αδελφής του Αρετούσας Παραλή (Μαρίτα Παπαρίζου), της Τιτίκας (Διαμάντη Κριτσωτάκη) και των -μεταμφιεσμένων σε Πρίγκιπα και ακολούθους του- απάχηδων Κώστα (Χρήστος Κεχρής), Καρκαλέτσου (Μαρίνος Ταρνανάς) και Καρούμπα (Γιώργος Ιωάννου): στιγμιότυπο από την Β’ πράξη της οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου "Οι Απάχηδες των Αθηνών" που ανέβηκε σκηνικά μεταξύ  14 και 27/12/2023 στο "Ολύμπια" Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Αθηνών © Studio Kominis

Ανάλογα ίσχυσαν και για τη νέα ενορχήστρωση του Αχιλλέα Γουάστωρ, η οποία έκανε την αυθεντική (;) παρτιτούρα να ηχεί περισσότερο εξευγενισμένη/κομψή μελωδικά, πιο "βιεννέζικη" (κατά τόπους δε, λόγω της χρήσης αρκετών χάλκινων, και πιο συμφωνική), με τίμημα όμως την άμβλυνση της αμεσότητας των ακουσμάτων με τις ευθείες αναφορές στην εθνική καντάδα και τα τραγούδια του κρασιού και της ταβέρνας. Αμβλύνθηκαν ακόμη -προς όφελος λάτιν χορών- και τα έντονα ρυθμικά στοιχεία που απηχούσαν τις αρκετές τζαζ επιρροές του Χατζηαποστόλου. Την ποιότητα του ακροάματος και την άρτια συνοδεία των μονωδών διασφάλισε η προσεγμένη μουσική διεύθυνση του Κορνήλιου Μιχαηλίδη, επικεφαλής ενός συγκεντρωμένου και καλλιεπούς μεσαίου μεγέθους κλιμακίου της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων.

Οι παραστάσεις δόθηκαν με διπλή διανομή, από τις οποίες παρακολουθήσαμε στις 22/12/2023 την -ισορροπημένη- πρώτη. Οι ανδρικοί ρόλοι αποδόθηκαν με κάπως σφιγμένη υπόκριση αλλά πολύ καλό τραγούδι από τον τενόρο Χρήστο Κεχρή, ηδύφωνο Κώστα/Πρίγκηπα, και τους βαρύτονους Γιώργο Ιωάννου και Μαρίνο Ταρνανά, που ενσάρκωσαν το ζεύγος των φίλων του Καρούμπα και Καρκαλέτσο. Εξίσου αξιόπιστες φωνητικά και πειστικές σκηνικά στους ρόλους των Βέρας και Τιτίκας ήσαν η υψίφωνος Μυρσίνη Μαργαρίτη και η μεσόφωνος Διαμάντη Κριτσωτάκη, ενώ απολαυστικά σκιαγράφησε αυτόν, καρατερίστικο της Αρετούσας η μεσόφωνος Μαρίτα Παπαρίζου.

Με το γνωστό του στυλ αλλά και μια χαλαρή προσέγγιση του κειμένου ερμήνευσε τον Ξενοφώντα Παραλή ο Άγγελος Παπαδημητρίου, ενώ οι ηθοποιοί Γιάννης Τσουμαράκης, Άρης Λάσκος και Γρηγόρης Ποιμενίδης απέδωσαν καλά -ιδίως οι δύο πρώτοι- τους μικρότερους ρόλους των Κλέωνα, Νίκου και Κυρ Ανδρέα.

Θετική υπήρξε η σύμπραξη της Χορωδίας του Δήμου Αθηναίων, ενώ την παράσταση απογείωσε η ολιγόλεπτη guest εμφάνιση στο πάρτυ της έπαυλης Παραλή μιας αληθινής σταρ, της αειθαλούς Ζωζώς Σαπουντζάκη, που τραγούδησε και κινήθηκε με το απαράμιλλο μπρίο της, ενθουσιάζοντας το -κάθε ηλικίας!- κοινό που κατέκλυσε τα "Ολύμπια"…

Λεζάντα πρώτης φωτογραφίας: Οι συντελεστές της εκτέλεσης του ορατορίου του Χαίντελ "Μεσσίας" επευφημούνται από το κοινό της "Αίθουσας Χρ. Λαμπράκης" του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (27/12/2023): εξ ευωνύμων του αρχιμουσικού Γιώργου Πέτρου διακρίνονται (από τα αριστερά προς τα δεξιά) οι 4 μονωδοί Μανόϊλοβιτς, Σάντσο, Μαργαρίτη & Ιερβολίνο © Χάρης Ακριβιάδης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Μουσική

Οι Mathame σε ένα εκρηκτικό πάρτι μελωδικής techno

Oι Matteo και Amadeo Giovanelli στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού.

26/04/2024

Το "Piaf! The Show" έρχεται στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού

Όλα τα λατρεμένα τραγούδια της απόλυτης ντίβας θα μάς ταξιδέψουν στους σταθμούς της πολυτάραχης ζωής της, υπό την ερμηνεία της Nathalie Lermitte.

Μία συναρπαστική μουσικά "Σταχτοπούτα" & μία σπουδαία τσελίστα (Εμμ. Μπερτράν) στο "Ολύμπια"

Οι δύο πολύ ωραίες βραδιές, που απόλαυσαν οι φιλόμουσοι σε διάστημα μόλις ενός μήνα στο "Ολύμπια" Δημοτικό Μουσικό Θέατρο της Αθήνας, έδωσαν τροφή για σκέψη όσον αφορά τις προοπτικές και τη θέση του θεσμού στα μουσικά μας πράγματα.

Release Athens 2024: Beak> και Mount Kimbie την ίδια μέρα με τους Massive Attack

Το συγκρότημα του Geoff Barrow, των μοναδικών Portishead, και το λονδρέζικο γκρουπ σε μια από τις πιο απολαυστικές βραδιές του φετινού καλοκαιριού.

"Φως! Ω, πού είναι το φως;": Τραγούδια σε ποίηση του Ραμπιντρανάτ Ταγκόρ

O ποιητικός κόσμος του μεγάλου Ινδού στοχαστή Ραμπιντρανάτ Ταγκόρ αποκαλύπτεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Piano City Athens 2024: Οι γειτονιές της Αθήνας πλημμυρίζουν ξανά με μουσική

Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του φεστιβάλ που γεμίζει μελωδίες τις γειτονιές της πρωτεύουσας με 100 κοντσέρτα πιάνου.

Sivert Hoyem, θα γράψεις ποτέ τραγούδι στα Νορβηγικά;

Μιλήσαμε με τον frontman των Madrugada όσο βρισκόταν στη Δρέσδη με τη σόλο club show περιοδεία του, την οποία φέρνει στην Αθήνα, με αφορμή το νέο άλμπουμ του "On an Island".