Jane Birkin (1946-2023): Αποχαιρετώντας μια ολόκληρη εποχή

Αφήνοντας αποτύπωμα τόσο στο τραγούδι, όσο και στην υποκριτική, αναδείχθηκε σε μούσα του Serge Gainsbourg, αλλά και σε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα του νέου, πιο απελευθερωμένου ερωτισμού που άνθισε στο μεταίχμιο των 1960s με τα 1970s. Ο θάνατός της κλείνει λοιπόν μια ολόκληρη εποχή, δίνει όμως κι αφορμή στη μνήμη για να ανατρέξει σε μια συνομιλία που είχαμε 10 χρόνια πριν.

Η Jane Birkin παρουσιάζει τον συμφωνικό Gainsbourg στο Ηρώδειο

Δέκα καλοκαίρια πριν, το 2013, η Jane Birkin δεν έκανε σκέψεις για το τέλος. "Δεν είναι ακόμα καιρός", είπε, καθώς συζητούσαμε για κάποια ημερολόγια που σκεφτόταν να δημοσιεύσει, αντί για μια τυπική αυτοβιογραφία. Παρά τις γενναιόδωρες προτάσεις που δεχόταν, δεν επιθυμούσε κάτι τέτοιο. "Δεν φαντάζεστε πόσο γενναιόδωρες", μου είπε χαρακτηριστικά, "όμως αισθάνομαι ότι ήδη έχω αποκαλύψει πάρα πολλά στις συνεντεύξεις μου μέσα στα χρόνια".

Κρατήσαμε τον γαλλικό πληθυντικό της ευγενείας στη συνδιάλεξή μας, ίσως γιατί κι εκείνη αισθανόταν η πιο Γαλλίδα από τις Αγγλίδες καλλιτέχνιδες της γενιάς της που καταπιάστηκαν με το τραγούδι και την ηθοποιία. Άλλωστε, δεν υπήρξε μόνο σύμβολο του νέου, πιο απελευθερωμένου ερωτισμού που άνθισε στο μεταίχμιο των 1960s με τα 1970s, αλλά και μούσα του σπουδαίου Serge Gainsbourg. Γεγονός που αποτυπώθηκε ανεξίτηλα και στη δισκογραφία μέσα από το "Je T' Aime... Moi Non Plus", το οποίο είπαν ντουέτο το 1969, χαλώντας κόσμο: το τραγούδι κατέκτησε το νούμερο 1 της Βρετανίας, ενώ τα πήγε καλά και στην πάντα δύσκολη Αμερική. Κι ας ήταν ήδη γραμμένο για τη Μπριζίτ Μπαρντό, που όμως ζήτησε να μην κυκλοφορήσει η ηχογράφηση, ύστερα από τις διαμαρτυρίες του συζύγου της.

Jane Birkin

Στην εποχή του, το "Je T' Aime... Moi Non Plus" σκανδάλισε τα κυρίαρχα ήθη, αφού έδιναν κι έπαιρναν οι φήμες ότι Gainsbourg & Birkin ηχογράφησαν τους εαυτούς τους ενώ έκαναν σεξ κι εκείνη έφτανε σε οργασμό. Εραστές ήδη από το 1968, άλλωστε, έμελλε να μείνουν μαζί για 12 χρόνια, αποκτώντας κι ένα παιδί στο μεσοδιάστημα (την ηθοποιό και τραγουδίστρια Charlotte Gainsbourg). Χρόνια μετά, μάλιστα, το κομμάτι θα παραλληλιζόταν με τις διάσημες soft porno ταινίες της "Εμμανουέλας", ενώ είναι γνωστό ότι προξένησε μεγάλη δυσαρέσκεια και στο Βατικανό.

Ως τη δική μας κουβέντα, ωστόσο, η Birkin είχε αναφερθεί πολλές φορές στα του "Je T' Aime... Moi Non Plus". Οπότε είχαμε και οι δύο τη διάθεση να εξερευνήσουμε άλλες, πιο υποφωτισμένες πλευρές της δισκογραφίας της με τον Gainsbourg. "Νιώθω περήφανη που τον ενέπνευσα", είπε, "μου έγραφε μέχρι και τον θάνατό του. Θυμάμαι ότι Σεπτέμβριο του 1990 μπήκαμε στο στούντιο για τον δίσκο Amour Des Faintes και Μάρτιο του 1991 πέθανε. Δεν έχω πια άλλον τρόπο να τον ευχαριστώ από το να δίνω συναυλίες, τραγουδώντας τα τραγούδια του". Και το έκανε με τον καλύτερο τρόπο, όπως θα πιστοποιήσει οποιοσδήποτε στάθηκε στο ζωντανά ηχογραφημένο Arabesque της (2002).

Εγώ, πάλι, ήθελα να μάθω για τον δίσκο "Baby Alone In Babylone", μία από τις πιο όμορφες κοινές τους δουλειές. Την έφτιαξαν 40 χρόνια πριν (1983), λίγο μετά τον χωρισμό τους, ο οποίος οφειλόταν στον εκτροχιασμένο αλκοολισμό του Gainsbourg και στην ολοένα και πιο βίαιη συμπεριφορά που του προκαλούσε. "Τραγουδήσαμε και οι δύο κλαίγοντας σε αυτό το άλμπουμ", μου είπε η Birkin, "του έλεγα ότι δεν έπρεπε να το κάνεις κι εκείνος απαντούσε 'Je te le dois', σου το χρωστάω. Έγινε ο πρώτος μου χρυσός δίσκος, κέρδισα και βραβείο Charles Croix".

Σε ανάλογο μήκος κύματος συζητήσαμε όμως και για την καριέρα της στον κινηματογράφο. Τα περισσότερα δημοσιεύματα έχουν σταθεί σε ταινίες σαν το "Don Juan Or If Don Juan Were A Woman" του Roger Vadim (1973) ή το "Wonderwall" του Joe Massot (1968) –και φυσικά στο εμπνευσμένο από το ομώνυμο τραγούδι "Je T' Aime Moi Non Plus" (1976). Χάρηκε, λοιπόν, όταν της είπα για το "Dust" της Marion Hänsel (1985): "Θεωρώ ότι εκεί έκανα την καλύτερή μου δουλειά για το σινεμά, μαζί με δύο φιλμ του Jacques Doillon, τα "La Fille Prodigue" (1981) και "La Pirate" (1984). Περιέργως, είναι τρεις ταινίες που δεν τις δείχνει ποτέ η τηλεόραση, ούτε καν στη μεταμεσονύχτια ζώνη".

Η Jane Birkin απαρνείται τη Birkin Bag

Δεν παραβλέψαμε, πάντως, να κουβεντιάσουμε και για τη διάσημη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος της Άγκαθα Κρίστι "Θάνατος στον Νείλο" που έκανε το 1978 ο John Guillermin, έχοντας τον Peter Ustinov ως Ηρακλή Πουαρό. Εκεί η Birkin ενσάρκωσε τη Louise Bourget και είχε να θυμάται τα καλύτερα: "Ήταν τόσο διασκεδαστικά στα γυρίσματα! Είχα μάλιστα και τον Serge μαζί μου, όπως και τον πατέρα μου. Ερωτεύτηκα  το παίξιμο της Maggie Smith. Θυμάμαι επίσης τι τζέντλεμαν ήταν ο David Niven, αλλά και πόσο χαβαλέ είχε ο Peter Ustinov". Λίγο αργότερα, μάλιστα, θα ξανασυναντούσε τον Ustinov ως Πουαρό, αφού έπαιξε και στο "Έγκλημα Κάτω από τον Ήλιο" του Guy Hamilton (1982).

Εντωμεταξύ, η αναφορά στον πατέρα της David Birkin, αξιωματικό του Βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού (και κατασκόπου κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου), με ώθησε να τη ρωτήσω για το γεγονός ότι μιλούσε συχνά για αυτόν, ενώ θα περίμενε κανείς να είναι η μητέρα της –η ηθοποιός Judy Campbell– που την είχε επηρεάσει περισσότερο. Και μου έκανε εντύπωση πόσο ειλικρινώς μου απάντησε, αναγνωρίζοντας τη χρόνια εμμονή που είχε με τον πατέρα της και την αδικία που είχε διαπράξει απέναντι στη μητέρα της. "Από ένα σημείο και μετά την έπαιρνα μαζί σε κάθε περιοδεία", είπε, "ξέρετε, η μαμά ήταν γεννημένη ταξιδιώτης. Και χαίρομαι πολύ που είχαμε την ευκαιρία να ζήσουμε μαζί κάποιες περιπέτειες".

Μου αποκάλυψε, δε, ότι και οι κόρες της, η προαναφερόμενη Charlotte, η Lou (από τον δεύτερό της γάμο με τον Jacques Doillon) και η Kate (από τον πρώτο της γάμο με τον συνθέτη John Barry) είχαν την ίδια αφοσίωση στους πατεράδες τους: "όποτε το βλέπω να συμβαίνει, ξεροκαταπίνω, θυμάμαι τα δικά μου και λέω από μέσα μου ότι ήρθε ο καιρός να τα λουστώ". Κανείς μας δεν ήξερε, βέβαια, ότι λίγους μήνες μετά η Kate Barry θα βρισκόταν νεκρή, υπό συνθήκες που παρέμειναν αδιευκρίνιστες (ατύχημα ή αυτοκτονία).

Η συνομιλία μας, τότε, έκλεισε χαρμόσυνα, καθώς τη ρώτησα αν είναι αλήθεια αυτό που λένε, ότι την ελκύουν οι άντρες που δεν μπορούν να χορέψουν. Μου το επιβεβαίωσε, προσθέτοντας και πόσο την τραβάνε όσοι δεν αντέχουν να βλέπουν το κορμί τους όταν κάθονται στην παραλία: "απλά τους βρίσκω πιο ενδιαφέροντες". Καθώς διάβασα λοιπόν τα νέα για τον θάνατό της, έφερα ξανά κατά νου τα γέλια που κάναμε 10 χρόνια πριν. Και σκέφτηκα ότι η Jane Birkin κατάφερε να εκπροσωπήσει μια ολόκληρη εποχή με την εικόνα και τους θρυλικούς (πια) αναστεναγμούς του "Je T' Aime... Moi Non Plus", αλλά ευτύχησε να ζήσει και μια αληθινά γεμάτη ζωή. Καλό της ταξίδι.

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Μουσική

Άνισες εντυπώσεις από συναυλίες της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ στο Μέγαρο

Παρά το ενδιαφέρον του προγραμματισμού, οι "άτακτες" εμφανίσεις του συνόλου σε διάφορους χώρους δεν επιτρέπουν ξεκάθαρη αποτίμηση της προόδου του.

ΓΡΑΦΕΙ: ΕΥΤΥΧΙΟς Δ. ΧΩΡΙΑΤΑΚΗς
01/05/2024

Dave Holland: Τζαζ θρίαμβος στα St Paul's Sessions, παρέα με το νέο του τρίο

Εκπληκτική βραδιά στο αμφιθέατρο "Ιωάννης Δεσποτόπουλος" του Ωδείου Αθηνών, με διαρκείς ζητωκραυγές για τον σπουδαίο Βρετανό κοντραμπασίστα και τις καινούριες του περιπέτειες με τους Αμερικανούς παιχταράδες Jaleel Shaw (άλτο σαξόφωνο) & Eric Harland (ντραμς).

Indie Playground Festival vol.2: Ένα διήμερο πάρτι στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Ένα event αφιερωμένο στη σύγχρονη ανεξάρτητη ελληνική indie, alternative rock, pop και electronica σκηνή.

Η Ταράτσα του Φοίβου ανάβει ξανά τα φώτα της στο θέατρο Άλσος

Καλεσμένοι στις δύο πρώτες παραστάσεις η Νατάσσα Μποφίλιου και ο Βύρων Θεοδωρόπουλος.

O συνθέτης Σταύρος Σοφιανόπουλος μάς λέει "Λέξεις που δεν είπαμε"

Με μια εξαιρετική ομάδα μουσικών παρουσιάζουν την νέα του δισκογραφική δουλειά, καθώς και παλαιότερες μουσικές και τραγούδια, που κέρδισαν την αναγνώριση και αγάπη του κοινού.

José Carreras και Plácido Domingo σε μια ιστορική βραδιά στο Καλλιμάρμαρο

Σε ένα πρόγραμμα δομημένο με άριες που άφησαν εποχή και ντουέτα από μερικές από τις πιο αγαπημένες όπερες όλων των εποχών.