Οι 6+1 λόγοι για τους οποίους οι 36 Ελληνικοί Χοροί του Σκαλκώτα είναι ένα σημαντικό έργο

Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών παρουσιάζει - υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Βύρωνα Φιδετζή - το Σάββατο 19 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού ένα αριστουργηματικό δείγμα της εγχώριας δημιουργίας: τους 36 Ελληνικούς χορούς του Νίκου Σκαλκώτα. Η συναυλία εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου 1821-2021 Ελευθερία – Δημιουργία, που έχει ανακηρύξει η Φιλαρμόνια για τη φετινή χρονιά.

Ο Νίκος Μαλλιάρας, Προέδρος της Φιλαρμόνιας Ορχήστρας Αθηνών, με αφορμή τη μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα στον Νίκο Σκαλκώτα (οι 36 ελληνικοί χοροί) το Σάββατο 19 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, μας αναλύει τους βασικούς λόγους της μεγάλης σημασίας και αξίας αυτού του έργου.

Οι 6 + 1 λόγοι για τους οποίους οι 36 Ελληνικοί Χοροί του Σκαλκώτα είναι ένα σημαντικό έργο

1. Οι 36 Χοροί του Νίκου Σκλακώτα, που θα παρουσιαστούν φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου από τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών είναι, κατά γενική ομολογία, ένα από τα κορυφαία δείγματα της εγχώριας δημιουργίας: Είναι έργο εμβληματικό στην ιστορία της ελληνικής έντεχνης μουσικής. Ο ίδιος ο συνθέτης το θωρούσε τόσο σημαντικό, που από το 1931, που το άρχισε, δεν θα πάψει έως το τέλος της ζωής του (1949) να τους επεξεργάζεται και να τους μεταγράφει για διάφορα σύνολα. Εδώ, το ελληνικό στοιχείο αναδεικνύεται σε πηγή έμπνευσης και μίτο καθοδηγητικό, σε ταυτότητα απελευθερωτική, που οδηγεί στη γνήσια δημιουργία.

2. Με τους 36 Ελληνικούς χορούς, ο Σκαλκώτας συμμετέχει έμπρακτα στη συζήτηση του Ελληνικού μουσικού κόσμου για τους τρόπους χρήσης του υλικού της λαϊκής παράδοσης στην έντεχνη μουσική. Η πρότασή του, όμως, είναι καινοτόμα, μοναδική και ρηξικέλευθη. Ο Σκαλκώτας χρησιμοποιεί το παραδοσιακό υλικό ελεύθερα, δημιουργώντας από αυτό νέες αυτόνομες συνθέσεις, που συχνά απέχουν πολύ από τις πρωτογενείς πηγές τους. Ιδιαίτερη προσοχή αξίζουν η ιδιάζουσα αρμονική γλώσσα, οι καινοτόμες συνηχήσεις και τα ενορχηστρωτικά ευρήματα, που αναδεικνύουν την πρωτοτυπία και την υψηλή μουσική αξία των Χορών.

3. Το έργο αυτό του Σκαλκώτα αποδεικνύει περισσότερο από κάθε άλλο ότι ο συνθέτης, παρόλο που σπούδασε κοντά στους πιο πρωτοποριακούς συνθέτες της εποχής του, ποτέ δεν προσκολλήθηκε σε ένα και μοναδικό μουσικό ιδίωμα, αλλά ήταν πάντοτε ανοικτός να πειραματιστεί με όλα τα μουσικά είδη και τις μουσικές γλώσσες και να καταθέσει έμπρακτα την άποψή του για κάθε μουσικό ζήτημα της εποχής του. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να καταταγεί αποκλειστικά σε κανένα από τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του, παραμένοντας ένας πραγματικό μοναδικός και ανεξάρτητος δημιουργός.

4. Είναι αξιοσημείωτο και αξιοπερίεργο, ότι αυτό το κορυφαίο έργο, το οποίο είναι ένας ενιαίος κύκλος και πρέπει να εκτελείται ως τέτοιος, πολύ σπάνια έχει εκτελεστεί στο σύνολό του. Και έχει δισκογραφηθεί μόνο δύο φορές. Η φετινή παρουσίαση των 36 Ελληνικών χορών βασίζεται στη μουσικολογική αποκατάστασή τους από τον Βύρωνα Φιδετζή, ο οποίος πραγματοποίησε τόσο την πρώτη παγκόσμια δισκογράφηση (1990), όσο και την πρώτη δημόσια εκτέλεση (1997) των 36 Χορών στο σύνολό τους, ως ενιαίο έργο.

5. Παρόλη τη σημασία του και τον εμβληματικό χαρακτήρα του, το έργο αυτό δεν έχει εκδοθεί ποτέ σε μια πλήρη και μοντέρνα έκδοση της παρτιτούρας και του ορχηστρικού υλικού. Έτσι, στην πραγματικότητα είναι δυσεύρετο και δύσκολα προσβάσιμο. Αν ένας μαέστρος ή μια ορχήστρα θελήσουν να το παρουσιάσουν, θα αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες μέχρι να φτάσει στο στόχο τους. Με αφορμή την παρουσίαση, η Φιλαρμόνια ετοιμάζει και σύντομα θα θέσει στη διάθεση της μουσικής κοινότητας μια νέα έκδοση του έργου, προκειμένου να μπορεί αυτό εύκολα να παιχτεί από τις ορχήστρες, Ελληνικές και ξένες και να γίνει γνωστό παγκόσμια, όπως του αξίζει.

6. Στο πλαίσιο του κύκλου 1821-2021 Ελευθερία - Δημιουργία, η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, που καταστατικό στόχο έχει τη συστηματική και δημιουργική ενασχόληση με τη νεοελληνική έντεχνη μουσική δημιουργία, θεωρεί ότι με την παρουσίαση του κορυφαίου αυτού έργου στο Φεστιβάλ Αθηνών τιμά με τον καλύτερο τρόπο την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 και ταυτόχρονα τιμά το έργο όλων των Ελλήνων δημιουργών κατά τη διάρκεια των 200 χρόνων της Ελληνικής Ελευθερίας.

+1. Οι τρεις σειρές των χορών συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων αντίστοιχων συλλογών των κορυφαίων συνθετών του 19ου και του 20ού αιώνα, όπως είναι οι Μποροντίν, Γκριγκ, Ντβόρζακ, Γιαννάτσεκ και Μπάρτοκ. Είναι ένα έργο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, το οποίο είναι πια καιρός να γνωρίσει, να απολαύσει και να εκτιμήσει μια άρτια καλλιτεχνικά εκτέλεση των 36 Χορών και να γνωρίσει μια άλλη, σημαντικότατη πλευρά της μουσικής μας δημιουργίας.

Ωδείο Ηρώδου Αττικού 19 Ιουνίου, 21:00
Μουσική Διεύθυνση: Βύρων Φιδετζής
Εισιτήρια: ΔΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΖΩΝΗ 45€ • ΖΩΝΗ Α΄ 35€ | ΖΩΝΗ Β΄ 25€ | ΖΩΝΗ Γ΄ 20€ • ΑΝΩ ΔΙΑΖΩΜΑ 17/12/10€ • ΦΟΙΤΗΤΙΚO / 65+ / ΚΑΛΛ. ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ 10/8€ • ΑΜΕΑ / ΑΝΕΡΓΩΝ / ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚO ΚΑΛΛ. ΣΧΟΛΩΝ 5€
Πώληση εισιτηρίων στα aefestival.gr | tickets.aefestival.gr | www.ticketservices.gr στο 210 7234 567 στα κεντρικά εκδοτήρια (Πανεπιστημίου 39) και στα καταστήματα Public