Κάθε συναυλία που δίνουν ο Γιώργος Πέτρου και η Καμεράτα ερεθίζει αισθήσεις και νου. Το σπάνιο εύρος των προγραμμάτων τους, τα οποία εκτείνονται από το μπαρόκ μέχρι την οπερέτα και το μιούζικαλ του 20ού αιώνα, εμπλουτίζει σταθερά την ολοένα και πιο άνυδρη αθηναϊκή μουσική ζωή. Ας υπενθυμίσουμε και πάλι ότι η ορχήστρα, που δρέπει δάφνες στο εξωτερικό, παλεύει για την επιβίωσή της, μόνη και αβοήθητη από κρατικές ενισχύσεις και ιδιωτικές χορηγίες…
Η πιο πρόσφατη εμφάνισή της (12/12) έγινε με τον «Μεσσία» του Χαίντελ, έργο που έχει ερμηνεύσει συχνά κατά το παρελθόν σε όργανα εποχής. Η καινοτομία εν προκειμένω έγκειτο στην παρουσίαση μιας εκδοχής με βάση τις δυνάμεις της α’ εκτέλεσης στο Δουβλίνο (1742): το σύνολο σχεδόν του ορατορίου -πλην δύο χορωδιακών του 2ου μέρους- απέδωσαν ένα περίπου 20μελές ορχηστρικό σύνολο και ένα 15μελές χορωδιακό σύνολο, η νεοπαγής χορωδία «Armonia Atenea», στις τάξεις της οποίας συμμετείχαν και οι 4 σολίστ!
Η εκτέλεση εντυπωσίασε κυρίως σε ορχηστρικό επίπεδο. Ο Πέτρου αξιοποίησε διάφανο ήχο, μαλακή φραστική, ευέλικτα τέμπι και δυναμικές για να αναδείξει την ουσιαστικά περισσότερο θεατρική δραματουργία του -μη εκκλησιαστικού- έργου. Πλήθος λεπτομερειών χρωμάτισαν την αφήγηση, τόνισαν ευπρόσδεκτα το κλίμα χαράς και λυτρωτικής σωτηρίας, φρεσκάροντας και ανανεώνοντας κατεστημένες αντιλήψεις στατικής μεγαλοπρέπειας με τις οποίες ο «Μεσσίας» έχει συνδεθεί.
Σε φωνητικό επίπεδο, ήταν σαφής η προσπάθεια ανταπόκρισης σε αντίστοιχα αισθητικά ιδεώδη. Ρετσιτατίβα και άριες αποδόθηκαν με καθαρή εκφορά της αγγλικής από ένα γενικά ισορροπημένο κουαρτέτο μονωδών: η υψίφωνος Μυρσίνη Μαργαρίτη χάρισε τραγούδι εγνωσμένης δροσιάς και διαύγειας, η μεσόφωνος Μαίρη-Έλεν Νέζη στυλιζαρισμένο συναίσθημα (συγκινητικό «He was despised and rejected of men»), ο βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς επιβλητικές παρεμβάσεις (εντυπωσιακό «And the trumpets shall sound», έστω και αβοήθητο από την τρομπέτα του Δημήτρη Γκόγκα…), ενώ επαρκής υπήρξε η πρώτη «μεγάλη» εμφάνιση του τενόρου Γιάννη Φίλια.
Περισσότερο σφιγμένη ήταν στην -κυριολεκτικά!- πρώτη της εμφάνιση η χορωδία «Armonia Atenea». Παρότι αποτελούμενη από ταλαντούχους νέους τραγουδιστές και επαρκώς προετοιμασμένη από τον Αγαθάγγελο Γεωργακάτο, υπολείπεται ακόμη αρκετά σε δεξιοτεχνία, ακρίβεια άρθρωσης και στιλιζάρισμα έκφρασης σε σχέση με άλλα εμπειρότερα σύνολα, με τα οποία μοιραία -και σύντομα- θα συγκρίνεται πλέον…
Ατυχώς, ο απόηχος της πολύ καλής ιστορικά ενημερωμένης ερμηνείας μετριάσθηκε έντονα από την ακαταλληλότητα για τέτοιου είδους και ύφους προγράμματα της -ασφυκτικά γεμάτης- «Αίθουσας Αλεξάνδρα Τριάντη». Οι τεράστιες διαστάσεις της και η ύπαρξη υφασμάτινης αυλαίας όπισθεν της ορχήστρας υπονόμευσαν καθοριστικά την προβολή του ήχου της αλλά και των φωνών. Και τούτο δεν ήταν ξένο προς τη διάχυτη αμηχανία του -συνηθισμένου σε πιο παραδοσιακές προσεγγίσεις- κοινού του Μεγάρου…
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα (24/11), Καμεράτα και Πέτρου προσέφεραν στην -εξίσου μεγάλου μεγέθους- «Αίθουσα Χρ. Λαμπράκης» του Μεγάρου μία σύγχρονη «Σουμπερτιάδα», στο πρότυπο βραδιών αφιερωμένων αποκλειστικά στη μουσική του μεγάλου ρομαντικού συνθέτη, που διοργάνωναν κατά το 19ο αιώνα οι πιο εύποροι από τους φίλους και υποστηρικτές του!
Η προσέγγιση του Σούμπερτ με όργανα εποχής χρονολογείται διεθνώς ήδη από τη δεκαετία του 1990 και είναι εξόχως αποκαλυπτική για την ανίχνευση της «αυθεντικής» ερμηνευτικής του, σε τεχνικό και εκφραστικό/αισθητικό επίπεδο. Η συναυλία υπήρξε εξαιρετικά επιτυχημένη και ενδιαφέρουσα, στο βαθμό που εστίασε σε τρεις πυλώνες της σουμπέρτιας δημιουργίας, την ενόργανη μουσική, το πιάνο και το έντεχνο τραγούδι.
Η βραδιά ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε με ορχηστρική μουσική. Η νεανική «Εισαγωγή» (D. 470) δόθηκε όπως θα ταίριαζε σε μία σύνθεση επηρεασμένη από το κίνημα «Θύελλα και Ορμή», δηλ. με σφριγηλές ταχύτητες, αιχμηρό φραζάρισμα και δραματική προβολή αντιθέσεων. Στην ερμηνεία της πανέμορφης 5ης Συμφωνίας, πάλι, αναγνώριζε κανείς όλη την παρακαταθήκη του Μότσαρτ: τη χάρη, την ελαφράδα, τις ρευστότατες μεταπτώσεις διαθέσεων. Σε αμφότερα τα έργα, η διαφάνεια του ορχηστρικού ήχου απέκλειε κάθε επιτήδευση, ενώ επέτρεπε την αβίαστη προβολή των ιδιαίτερων ηχοχρωμάτων των μπαρόκ ξύλινων και χάλκινων πνευστών. Αντίστοιχα, συνέβαλε στη διάπλαση μαλακής ορχηστρικής συνοδείας στο εμβόλιμα παιγμένο «Συναυλιακό κομμάτι για βιολί και ορχήστρα» (D. 345), αφήνοντας όλο το πεδίο ελεύθερο στον σολίστ Σέρτζιου Ναστάζα να εκτυλίξει τις δεδομένες αρετές του -ασφαλή δεξιοτεχνία και μουσικότητα- που αρκούσαν και με το παραπάνω για το σύντομο αυτό κομμάτι επίδειξης!
Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση, λόγω της πιο ριζικής αποστασιοποίησης από τις προσλαμβάνουσες του σύγχρονου πιάνου, προκάλεσε η ερμηνεία σε αυθεντικό πληκτροφόρο Στόνταρντ του 1820 της κοσμαγάπητης «Φαντασίας για πιάνο 4 χέρια» (D. 940). Ο εύθραυστος ήχος του έδωσε τη δυνατότητα στο Γιώργο Πέτρου και τον Θανάση Αποστολόπουλο να επιστρατεύσουν ένα διαφορετικό εκφραστικό οπλοστάσιο για τη δικαίωση του νοσταλγικού λυρισμού του έργου: παιχνίδια με τις -άλλης μορφής!- δυναμικές, έντονες αντιθέσεις κλιμάτων, εναλλαγή μύχιων εκμυστηρεύσεων με πιο εξωστρεφείς διατυπώσεις, ρυθμομελωδική ακρίβεια (σ’ένα όργανο που εύλογα δεν «κουρντίζει» εύκολα, αντίθετα με τους σύγχρονους ομολόγους του), αδιόρατος λικνιστικός βηματισμός και αληθινή αίσθηση του διαλόγου αποκάλυψαν ανυποψίαστες ποιότητες της παρτιτούρας...
Το ίδιο όργανο στα χέρια του Αποστολόπουλου φώτισε όλη την τρυφερότητα του ιδιωτικού συναισθήματος σε 6 από τα δημοφιλέστερα τραγούδια του Σούμπερτ που ερμήνευσαν η Χριστίνα Γιαννακοπούλου και ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος. Αν η υψίφωνος και εκλεκτή ληντερίστα βρέθηκε -αναπάντεχα!- σε μία μάλλον μέτρια βραδιά (θαμπό τίμπρο, θολή άρθρωση, μονότονη αφήγηση), ο διακεκριμένος βαρύτονος έδωσε ένα ακόμη λαμπρό δείγμα των σπάνιων χαρισμάτων που δικαιολογούν τη λαμπρή διεθνή σταδιοδρομία του: τι γκάμα αποχρώσεων και εκλεπτύνσεων, τι κρυστάλλινη εκφορά και νοηματοδότηση της γερμανικής γλώσσας, τι θεατρικό ένστικτο! Προσπερνώντας ένα μάλλον ακατάλληλο για τη φωνή του «Τριανταφυλλάκι», η δραματική, σκοτεινή ατμόσφαιρα του τραγουδιού «Ο Θάνατος και η κόρη» και η γλυκύτητα της «Σερενάτας» προκάλεσαν μέγα θαυμασμό...
Credit κεντρικής φωτογραφίας: Χάρης Ακριβιάδης
