Γιώργος Αρβανίτης: Μια ζωή στο φως της Ελισάβετ Χρονοπούλου (εκδόσεις Πατάκη)
Όλα ξεκίνησαν από μια φιλική κουβέντα στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 2018, η οποία εξελίχθηκε σε μια πολύωρη εξομολόγηση του κορυφαίου Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας στη σκηνοθέτιδα ("Μικρή Άρκτος") και συγγραφέα ("Φοράει κοστούμι") Ελισάβετ Χρονοπούλου. Η αποτύπωσή της στο χαρτί εξελίσσεται σε μια συναρπαστική διαδρομή από το Δίλοφο Φθιώτιδας, όπου γεννήθηκε το 1941, ως τα πλατό της Finos Films και τα ποιητικά πλάνα του Θόδωρου Αγγελόπουλου (φωτογράφος του από τη μικρού μήκους "Εκπομπή" μέχρι και το "Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα"). Έχοντας όμως δουλέψει παράλληλα σε γαλλικές, γερμανικές και αμερικανικές παραγωγές και συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους κορυφαίους Έλληνες δημιουργούς, ο Αρβανίτης έχει να καταθέσει αφενός πολύτιμες καλλιτεχνικές συμβουλές, αφετέρου απολαυστικές παρασκηνιακές ιστορίες. Με πρωταγωνιστές, ανάμεσα σε πολλούς άλλους, τους Ντι Κάπριο, Βουγιουκλάκη, Καϊτέλ, Φελίνι, Τσαρούχη, μα πριν απ’ όλα το ίδιο το κινηματογραφικό φως, σε μια ιδιαίτερα καλαίσθητη έκδοση με ατμοσφαιρικές έγχρωμες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες.
Ο Κλέφτης της Βαγδάτης / Κάπτεν Μπλαντ του Γιάννη Φλέσσα (εκδόσεις Αιγόκερως)
Βετεράνος δημοσιογράφος ο οποίος έχει εκδώσει σειρά βιβλίων, ο Γιάννης Φλέσσας "ξαναδιαβάζει" δυο θεαματικότατα κινηματογραφικά παραμύθια και μας τα διηγείται εν είδη μεταπλασμένων αφηγημάτων. Παθιασμένος παραμυθάς κι ο ίδιος, ξεφεύγει από την αντιγραφή ενός στεγνού σεναρίου και ζωντανεύει φαντασμαγορικές εικόνες και bigger than life συναισθήματα μεταφέροντάς μας αρχικά στο εξωτικό σύμπαν της Σεχραζάτ και του "Χίλιες και μια νύχτες". Βασισμένος στον "Κλέφτη της Βαγδάτης" (1940) του Μάικλ Πάουελ μας παρασύρει στις περιπέτειες του πολυμήχανου Αμπού, του καλοκάγαθου Αχμέτ και του ραδιούργου Τζαφάρ, για να μας ταξιδέψει κατόπιν στις εφτά θάλασσες, στο 17ο αιώνα και στα κατορθώματα του ηρωικού "Κάπτεν Μπλαντ" (1935). Του ακαταμάχητου Έρολ Φλιν δηλαδή, έτσι όπως τα συνέλαβε η πένα του Ραφαέλ Σαμπατίνι ("Σκαραμούς", "The Sea Hawk") και τα ζωντάνεψε στην οθόνη ο Μάικλ Κέρτιζ.
Φεντερίκο Φελίνι: Ο μάγος του σινεμά της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (εκδόσεις Οξύ)
Ξεκίνησε ως σεναριογράφος του νεορεαλισμού, αλλά οδήγησε το ιταλικό σινεμά στο δρόμο του μοντερνισμού, δημιουργώντας ένα ποιητικό κινηματογραφικό σύμπαν που πατά με το ένα πόδι στη σκληρή πραγματικότητα και με το άλλο στο απελευθερωτικό όνειρο. Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου το επαναπροσεγγίζει με φρέσκια ματιά, μέσα από κριτικά κείμενα τα οποία αναλύουν τις 24 μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες του αξεπέραστου maestro. Τις υπογράφουν παλιά και νεότερα μέλη της ένωσης, ενώ σύντομα ή αναλυτικά άρθρα (ανάμεσά τους ένα του Μίλαν Κούντερα κι ένα του Μάρτιν Σκορσέζε) περιγράφουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες το μαγικό "φελινικό άγγιγμα", τα μυστικά του οποίου μπορεί να αναζητήσει κανείς και στα αποσπάσματα συνεντεύξεων του δημιουργού τα οποία περιλαμβάνει η προσεγμένη έκδοση. Στην ίδια "σειρά" κυκλοφορούν μονογραφίες της ΠΕΚΚ για τους Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Άλφρεντ Χίτσκοκ και Μάρτιν Σκορσέζε.
Περί της ενεργητικής ανάλυσης του έργου και του ρόλου της Μαρία Οσίποβνα Κνέμπελ (εκδόσεις Πατάκη)
Σπουδαγμένος στην κορυφαία κινηματογραφική σχολή του VGIK στην Μόσχα, ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος ("Ντάνιελ ‘16") μεταφράζει ένα βιβλίο αναφοράς για τη σύγχρονη (θεατρική και κινηματογραφική) ερμηνεία. Σ’ αυτό η σπουδαία Ρωσίδα ηθοποιός και σκηνοθέτιδα Μαρία Οσίποβνα Κνέμπελ (1898 – 1985) αναλύει διεξοδικά το σύστημα (Κονσταντίν) Στανισλάφσκι, με έμφαση στην ύστερη περίοδό του, μέθοδο προσέγγισης ρόλου τον οποίο υπερασπίστηκε μια ολόκληρη ζωή ως επικεφαλής του σοβιετικού Κρατικού Ινστιτούτου Θεατρικής Τέχνης. Βοηθός του σπουδαίου θεατράνθρωπου και θεωρητικού, αντλεί υλικό από τις σημειώσεις και τα μαθήματά του, συνοψίζοντας τις ιδέες του με αξιοθαύμαστη καθαρότητα σε ένα εγχειρίδιο όχι μόνον καθοδήγησης των ηθοποιών, αλλά και ανάλυσης του θεατρικού κειμένου.
Η καντιανή ηθική στον σύγχρονο κινηματογράφο της Δήμητρας Δήμου (εκδόσεις Βακχικόν)
Η τέχνη έχει να κάνει περισσότερο με την πολιτική ή με την ηθική; Η Δήμητρα Δήμου, με διδακτορικό στη φιλοσοφία του κινηματογράφου, εξειδικεύει το ερώτημα στην έβδομη τέχνη και την ηθική φιλοσοφία, με επίκεντρο τις ιδέες του Ιμάνουελ Καντ. Ενός εκ των θεμελιωτών της σύγχρονης δυτικής σκέψης, οι αισθητικές απόψεις του οποίου μπορούν να μας οδηγήσουν σε μια διαφορετική, διαφωτιστική προσέγγιση των κινούμενων εικόνων. Η Δήμου επιχειρεί να ανοίξει το δρόμο με θεωρητική στιβαρότητα, αλλά και εύστοχη απλότητα, μακριά από ακαδημαϊκές αγκυλώσεις. Έτσι, ξεκινώντας από την πλατωνική "Πολιτεία" και καταλήγοντας στον Σον Κόνερι και το "Όνομα του Ρόδου", διατρέχει μια απολαυστική φιλμική περιπλάνηση σε mainstream αγγλόφωνες ταινίες - "Blade Runner", "Απιστίες και Αμαρτίες", "Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν", "Καζαμπλάνκα", "Η Μέρα της Μαρμότας"… Μια απρόσμενη, γι’ αυτό και ενδιαφέρουσα επιλογή, "αφορμή για να δούμε εκτός από τον κινηματογράφο και τη φιλοσοφία πια με άλλο μάτι, και να τη συνδέσουμε με την πραγματική μας ζωή".
Ο Βασίλης Ραφαηλίδης στον κινηματογράφο του Γιάννη Σολδάτου (εκδόσεις Αιγόκερως)
Εμβληματική μορφή της κινηματογραφικής κριτικής, ο Βασίλης Ραφαηλίδης ήταν μια αναγεννησιακή προσωπικότητα με καταλυτική παρέμβαση, μέσω άρθρων, βιβλίων και τηλεοπτικών εμφανίσεων, στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Είρων, μαρξιστής, πολυμαθής, αντισυστημικός και προβοκάτορας, ενστερνίστηκε ως αδιαπραγμάτευτη στάση ζωής το γκονταρικό "au contraire". Γνήσια αναρχικό πνεύμα, επιτέθηκε με μανία σε όλες τις μικροαστικές αγκυλώσεις, αλλά και σε έναν κινηματογράφο εύκολης κι απερίσκεπτης κατανάλωσης, βάζοντας πάντα ως οδηγό και πρώτο ζητούμενο το αισθητικό κριτήριο. Αναγνωρίζοντας τις συναρπαστικές αντιφάσεις τού πολύ καλού φίλου του, ο ιστορικός του σινεμά και εκδότης του "Αιγόκερου" Γιάννης Σολδάτος επιχειρεί, κυρίως μέσω εκτενών αποσπασμάτων από κείμενα του "πάπα της ελληνικής κριτικής", μια αποτίμηση του ραφαηλιδικού αποτυπώματος στην κινηματογραφική (και όχι μόνο) πραγματικότητά μας. Μαζί, αποτυπώνει με λοξό, μα αποκαλυπτικό τρόπο πολλές όψεις της πολύπαθης σχέσης τέχνης, πολιτικής, σινεμά και σχιζοφρενικής νεοελληνικής πραγματικότητας.
