"Οι καλοί καλλιτέχνες δανείζονται, οι σπουδαίοι κλέβουν". Η παραπάνω φράση που πιστώνεται (ανεπιβεβαίωτα) στον Πικάσο, ταιριάζει γάντι στο χαρακτήρα του Γουίλεμ Νταφόε στο αγγλόφωνο ντεμπούτο του Βασίλη Κατσούπη με τίτλο "Inside". Ο τέσσερις φορές υποψήφιος για Όσκαρ ηθοποιός, ο οποίος έχει διανύσει μια καριέρα με δεκάδες σπουδαίους ρόλους, εδώ υποδύεται έναν άτυχο ληστή πολύτιμων έργων τέχνης με έφεση στο σκιτσάρισμα. Είναι άτυχος γιατί, παρά τη φαινομενική εμπειρία του, κατά τη διάρκεια μιας διάρρηξης ένα απροσδόκητο τεχνικό πρόβλημα τον παγιδεύει στο εσωτερικό ενός υπερπολυτελούς διαμερίσματος γεμάτο από τέχνη όμως παραδόξως, καθόλου εφόδια. Τότε, θα πρέπει όχι μόνο να βρει έναν τρόπο διαφυγής αλλά και πώς θα μείνει ζωντανός.
Με το "Inside" ο Κατσούπης επαναφέρει στην επικαιρότητα τα τίμια, αγωνιώδη, εντελώς ψυχαγωγικά και περιπετειώδη θρίλερ επιβίωσης, που πάλαι ποτέ ευδοκιμούσαν, χάρη σε ένα άψογα στημένο φιλμ το οποίο μόλις αρχίσει να κυλά σε παρασύρει στη ροή του. Η σκηνοθετική προσέγγιση, θεωρώντας δεδομένα τα όρια της συγκεκριμένης πλοκής, οικειοποιείται τους περιορισμούς και τους διασκεδάζει αφηγηματικά. Δηλαδή, η ρουτίνα του παγιδευμένου ήρωα αποδίδεται σαφώς μέσα από μια σειρά αναπόφευκτων μοτίβων που επαναλαμβάνονται (ανεύρεση τροφής, νερού κ.λπ.), αλλά δεν απεικονίζεται ποτέ η ίδια πράξη δύο φορές. Έτσι, η ταινία αποκτά ένα υποβλητικό τέμπο, ενώ διατηρεί αμείωτη την περιέργεια για τη συνέχεια.
Έπειτα, ο Κατσούπης παίρνει την ώριμη απόφαση να αποφύγει τους μεγαλόστομους σχολιασμούς, παρότι το σενάριο βρίθει τέτοιων αφορμών. Είναι δελεαστικό κανείς βλέποντας το "Inside" να κάνει παραλληλισμούς με την καθημερινότητα της πανδημικής καραντίνας, την ευτελή εγωπάθεια μιας ιδιωτικής συλλογής τέχνης που δε βλέπει κανείς, το πόσο μάταιος είναι ο πολιτισμός ενώ "θα-πεθάνουμε-όλοι" και ποσό κοντά, στα αλήθεια, βρίσκεται ο άνθρωπος από το να γίνει ξανά πρωτόγονος. Βεβαίως όλα αυτά στέκουν, όπως επίσης ακόμα περισσότερα που θίγονται, το "Inside" όμως μένει προσηλωμένο στην οδυνηρά παράλογη συνθήκη στην οποία βρίσκεται ο κεντρικός χαρακτήρας, ολομόναχα χαμένος μεταξύ φθοράς και αφασίας.
Ο Νταφόε παραδίδει σεμιναριακού επιπέδου ερμηνεία κερνώντας μια ορμητική επίδειξη υποκριτικής δύναμης, ρυθμίζοντας με το παίξιμό του τις εντάσεις της ταινίας, από τα πιο κωμικά (οι σκηνές του ψυγείου) μέχρι τα πιο παρανοϊκά (παροξυσμός επιλόγου) στιγμιότυπά της. Φυσικά δεν αποτελεί είδηση πως ο Νταφόε δίνει ρέστα ως πρωταγωνιστής. Ωστόσο δεν παύει να εντυπωσιάζει το θέαμα ενός βετεράνου ηθοποιού που κουβαλά στις πλάτες του ένα ολόκληρο φιλμ και παράλληλα δείχνει να ταιριάζει άριστα με ένα σκηνοθέτη μόλις στη δεύτερη μεγάλου μήκους του. Ο Κατσούπης αξίζει όλα τα εύσημα διότι το "Inside" έχει τη δυναμική ενός αυθεντικού crowd-pleaser, από την άλλη δε ξεχνάμε να σημειώσουμε πως με λίγη παραπάνω προσοχή σε συγκεκριμένες σεναριακές λεπτομέρειες, τις οποίες είναι αδύνατο να σχολιάσουμε καθώς προδίδουν την πλοκή, το έργο θα ήταν ακόμα πιο πλήρες.
Θυμίζουμε πως το "Inside" κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες στις 9 Μαρτίου.
Κατά τα άλλα, μία είναι η ταινία που έχει ισοπεδώσει συναισθηματικά ολόκληρη την Μπερλινάλε και προέρχεται από το διαγωνιστικό τμήμα. Ο λόγος για το "Past Lives", του οποίου η σκηνοθέτρια Σελίν Σονγκ μοιάζει απίστευτο πως είναι πρωτοεμφανιζόμενη. Η δημιουργός εμπνέεται από ένα προσωπικό βίωμα για να αφηγηθεί μια ιστορία, στον πυρήνα της, τόσο παλιά όσο και ο κόσμος. Δηλαδή, εκείνης δύο ανθρώπων που ερωτεύονται ακαριαία και ολοκληρωτικά, με εκείνο το πολύ συγκεκριμένο συναίσθημα στο οποίο σμίγουν η αίσθηση της απόλυτης πλήρωσης, του υπαρξιακού νοήματος και του συντριπτικού δέους. Εν προκειμένω όλα ξεκινούν από τη γνωριμία ως παιδιά της Νόρα (Γκρέτα Λι) και του Χε Σουνγκ (Τέο Γιό), οι οποίοι εκμυστηρεύονται στους γονείς τους πως είναι ερωτευμένοι. Αναπόφευκτα κανείς δεν τους παίρνει στα σοβαρά, θεωρώντας πως πρόκειται για αθώο παιχνίδι, όμως οι δυο τους δε θα ξεχάσουν ποτέ ο ένας τον άλλο, ακόμα και όταν η Νόρα χρειαστεί να μεταναστεύσει με την οικογένειά της. Τα χρόνια γίνονται δεκαετίες, μέχρι που κάποια στιγμή προκύπτει η συγκυρία για να συναντηθούν ξανά, με τα όσα διαδέχονται την επανένωση να αποκτούν κατακλυσμιαίες διαστάσεις.
Μια αυστηρή θέαση του "Past Lives" θα το κατέτασσε μεταξύ των ρομαντικών φιλμ που αναμασούν οικείες αφηγήσεις πάθους και απόρριψης. Έτσι, όμως, αδικείται κατάφωρα η ικανότητα της Σονγκ να ελίσσεται αβίαστα μεταξύ των συμβάσεων -πείτε τα και κλισέ- του σεναρίου της, ώστε να αναπτύξει τόσο δύο καλοσμιλεμένους, πληθωρικούς χαρακτήρες, όσο και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις η μεταξύ τους ένταση να γίνει διαπεραστική. Χωρίς ποτέ να γίνεται γλυκανάλατη (άθλος!), η Σονγκ θέτει στην καρδιά της ταινίας της τον παράγοντα του συγχρονισμού για την τελεσφόρηση ή μη ενός έρωτα. Η μεγάλη "αρρώστια" της Νόρα και του Χε Σουνγκ είναι ακριβώς αυτή: όσα νιώθουν είναι ακλόνητα, αλλά εκείνοι βρίσκονται διαρκώς σε άλλες φάσεις. Η οδυνηρά τρυφερή (μεταφυσική) εξήγηση που δίνει η Στρονγκ για αυτό το φαινόμενο, αφορά την ιδέα των προηγούμενων, άρα και επόμενων ζωών. Εάν οι υπάρξεις μας ανακυκλώνονται στο διηνεκές και μία από τις αποστολές μας (η μοίρα, ίσως) είναι να βρίσκουμε τον Άλλο, μήπως ο κεραυνοβόλος έρωτας δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αντάμωση δύο ουσιαστικά παλιών γνώριμων ψυχών;
Λοιπόν, η Σονγκ όχι απλώς αναπτύσσει σπαρακτικά το παραπάνω ερώτημα, αλλά διανθίζει το σενάριό της με μετρημένα ποιητικές ατάκες ("κάνεις τον κόσμο μου μεγαλύτερο από ότι είναι") και με μαθηματική ευστοχία βαραίνει το στέρνο από συγκίνηση. Εύλογα, κάποιοι παρακολουθώντας το "Past Lives" θα θυμηθούν αντίστοιχης θεματικής φιλμ, όπως τα σπουδαία "Σύντομη Συνάντηση" (Ντέιβιντ Λιν, 1945) και "Γέφυρες του Μάντισον" (Κλιντ Ίστγουντ, 1995) που πρόχειρα έρχονται στο μυαλό. Δεν είναι και λίγο ωστόσο, ένα ντεμπούτο κιόλας να ψηλαφεί με τέτοια ώριμη ευαισθησία ζητήματα καθολικά σαν την αγάπη. Κλείνοντας, θα μείνει αξέχαστο το πώς σημαντική μερίδα θεατών της δημοσιογραφικής προβολής έμεινε όρθιο (κλαίγοντας) να παρακολουθεί τους τίτλους τέλους, υπό τους ήχους του "Quiet Eyes" της Sharon Van Etten, λες και μόλις είχε τελειώσει συναυλία και περιμέναμε μπας και γίνει encore.
Διαβάστε όλα τα νεότερα και τις ανταποκρίσεις για το 73ο Φεστιβάλ Βερολίνου εδώ.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη συνδρομή της στην πραγματοποίηση του ταξιδιού.
