Λίγο πριν από το τέλος της χρονιάς και όταν τα περισσότερα φεστιβάλ έχουν ρίξει αυλαία, η Αθήνα ετοιμάζεται για το κινηματογραφικό ραντεβού που δίνει κάθε χρόνο από το 1987 μέχρι σήμερα. Το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (21/11-5/12) αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των κινηματογραφικών δρώμενων της πόλης, εξασφαλίζοντας στους θεατές την δυνατότητα να παρακολουθήσουν στη μεγάλη οθόνη ταινίες υψηλής κλάσης, οι οποίες συχνά δεν βρίσκουν διανομή στην Ελλάδα.
Φέτος το φεστιβάλ στήνει για 14 ημέρες τους προβολείς του στον κινηματογράφο Τριανόν, με πρώτη στάση το Ιντεάλ στις 21/11 για την ανοιχτή στο κοινό τελετή έναρξης με την ταινία «Euforia», σε σκηνοθεσία της Ιταλίδας σταρ Βαλέρια Γκολίνο, η οποία θα δώσει το «παρών» στην Αθήνα. Η επιλογή της ταινίας δεν είναι τυχαία, καθώς φέτος το Πανόραμα δίνει στις γυναίκες πρωταγωνιστικό ρόλο, επιλέγοντας στα τμήματα και τα αφιερώματά του ταινίες στις οποίες εκείνες έχουν τον πρώτο λόγο μπροστά ή και πίσω από την κάμερα. Τι ακριβώς θα δούμε όμως στο 31ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου;
Διαγωνιστικό Τμήμα με βαλκανικό αέρα
Δέκα ταινίες απαρτίζουν το κομμάτι του φεστιβάλ από το οποίο θα προκύψουν τα βραβεία. Δύο από αυτές έχουν ελληνικές αποχρώσεις, με πρώτη την εξαιρετική «Παύση» της πρωτοεμφανιζόμενης Τώνιας Μισιαλή, η οποία έκανε πανελλήνια πρεμιέρα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και απέσπασε δύο βραβεία. Τη δεύτερη, με τίτλο «Η Τέχνη Καταστρέφει», υπογράφει ο Νίκος Κορνήλιος («Μητριαρχία»), ο οποίος συγκεντρώνει ένα διεθνές καστ για να εξερευνήσει τις έννοιες της πνευματικής ασυλίας και των ορίων της δημιουργίας.
Ως προς τις ταινίες από το εξωτερικό, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον περιμένουμε τη νέα ταινία του πολυβραβευμένου Σεργκέι Λόζνιτσα («Το Πρόσωπο της Ομίχλης»). Το ντοκιμαντέρ του «Η Δίκη» ανατρέχει, μέσα από στιγμιότυπα Επίκαιρων, στην περίοδο που ο Στάλιν ενορχήστρωνε τις περιβόητες δίκες στις οποίες η αλήθεια ήταν αδύνατο να διαχωριστεί από το ψέμα.
Ξεχωρίζουν ακόμη δύο ταλαντούχες σκηνοθέτιδες με την πρώτη τους δουλειά: η Ρουμάνα Μάρτα Μπέργκμαν αφηγείται στο «Μόνη στο Γάμο μου» την ιστορία ενηλικίωσης μιας νεαρής Ρομά, η οποία προσπαθεί απεγκλωβιστεί από την πίεση των παραδόσεων της μικρής κοινωνίας στην οποία ζει, ενώ η Ρωσίδα Ελιζαβέτα Στισόβα μας συστήνεται με το «Suleiman Mountain», το οποίο τοποθετείται στα βουνά της Κιργιζίας με ήρωες έναν περιθωριοποιημένο άντρα, τις δύο γυναίκες και τον εξαφανισμένο γιο του. Η Στισόβα θα ταξιδέψει στην Αθήνα για να παρουσιάσει στο κοινό του φεστιβάλ την ταινία της.
Σινεφίλ avant premieres
Η συμμετοχή-έκπληξη στο Διαγωνιστικό Τμήμα του περασμένου Φεστιβάλ Κανών «Άικα» του Καζάκου Σεργκέι Ντβορτσεβόι επιλέχτηκε για το κλείσιμο του Πανοράματος στις 5/12. Προηγουμένως όμως θα έχουμε ήδη δει το πολυσυζητημένο «Dovlatov» του Αλεξέι Αλεξέγεβιτς Γκέρμαν κατευθείαν από το Φεστιβάλ Βερολίνου, τη μυθοπλαστική βιογραφία του Κουβανού διάσημου χορευτή Κάρλος Ακόστα «Γιούλι» από την Ισιάρ Μπολαΐν («Ελιά») αλλά και δύο ελληνικές παραγωγές. Τη σπονδυλωτή ταινία του Τώνη Λυκουρέση «Η Επαφή», με τον Χρήστο Λούλη και τη Νένα Μεντή, και την πρώτη ταινία μυθοπλασίας του έμπειρου ντοκιμαντερίστα Στέλιου Χαραλαμπόπουλου «Τα Δάκρυα του Βουνού», η οποία εμπνέεται από το μύθο της Οδύσσειας.
Focus σε Έλληνες σπουδαίους δημιουργούς
Ο Νίκος Παπατάκης εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι ένας από τους λιγότερο αναγνωρισμένους εγχώριους σκηνοθέτες, παρά το τολμηρό έως και ριζοσπαστικό κινηματογραφικό του έργο. Αν και φτωχό ως προς τους αριθμούς, με μόλις πέντε ταινίες σε διάστημα τριών δεκαετιών, η δύναμή του δεν είχε σύγκριση στο ελληνικό σινεμά. Προς τιμήν της συμπλήρωσης ενός αιώνα από τη γέννησή του, το Πανόραμα προβάλλει όλα τα φιλμ του, εκ των οποίων τα αριστουργηματικά «Οι Βοσκοί» και «Φωτογραφία». Την ίδια εποχή άφηναν το δικό τους ανεξίτηλο αποτύπωμα οι Φρίντα Λιάππα και η Τώνια Μαρκετάκη, ανοίγοντας νέους δρόμους κινηματογραφικής έκφρασης. Συνολικά θα προβληθούν πέντε από τις ταινίες των δύο αυτών πρωτοπόρων σκηνοθέτιδων.
Αφιερώματα με κλασικά αριστουργήματα
Ανεπανάληπτες ηρωίδες του παγκόσμιου κινηματογράφου αναβιώνουν στο αφιέρωμα «7 Γυναίκες - 7 Ταινίες». Από τη Μαρλέν Ντίτριχ στην Τίλντα Σουίντον, η θηλυκότητα αποθεώνεται με σε αυτήν την ενότητα των all times classics.
Τέλος, δημοσιογράφοι που έγιναν συγγραφείς και αργότερα τα βιβλία τους εμβληματικές ταινίες συγκεντρώνονται σε ένα πολυσχιδές αφιέρωμα οκτώ τίτλων. Μεταξύ άλλων, ετοιμαστείτε να εισέλθετε στον παραληρηματικό κόσμο του Χάντερ Σ. Τόμσον στο «Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας» (Τέρι Γκίλιαμ), να ζήσετε τον «Τελευταίο Πειρασμό» (Μάρτιν Σκορσέζε) όπως τον φαντάστηκε ο σπουδαίος Νίκος Καζαντζάκης και να σοκαριστείτε από τη μαεστρία του Βασίλη Βασιλικού και τη σκηνοθετική δεξιοτεχνία του Κώστα Γαβρά στο «Ζ».
Οι ταινίες που δεν πρέπει να χάσετε από το αφιέρωμα «7 Γυναίκες - 7 Ταινίες»
«Η Ωραία της Ημέρας» (Λουίς Μπουνιουέλ, 1967)
Η γοητευτική Κατρίν Ντενέβ εναρκώνει μια ψυχρή νοικοκυρά σε απελευθερωτικές σεξουαλικές αναζητήσεις που άφησαν σινε-ιστορία.
«Ορλάντο» (Σάλι Πότερ, 1992)
Η τολμηρή ταινία της Βρετανίδας δημιουργού μεταφέρει αριστοτεχνικά στη μεγάλη οθόνη το ομότιτλο βιβλίο της Βιρτζίνια Γουλφ, με πρωταγωνίστρια την εκπληκτική Τίλντα Σουίντον.
«Περσόνα» (Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, 1965)
Μια βαθιά κατάδυση στον ανθρώπινο ψυχισμό και στη μοναξιά, ένα ατόφιο κινηματογραφικό αριστούργημα και δύο ασυναγώνιστες πρωταγωνίστριες, η Μπίμπι Άντερσον και η Λιβ Ούλμαν.
