"Αδέσποτα": Οι σκηνοθέτες Αλέξανδρος Ράπτης και Φώτης Δούσος μάς μιλούν για μία παράσταση που αγαπά τα ζώα

Περιγράψτε μας συνοπτικά με τα δικά σας λόγια τα "Αδέσποτα" (που παίζονται ήδη στο θέατρο "Σταθμός", μέχρι τις 17/12);.
Αλέξανδρος Ράπτης: Ο Δήμαρχος θέλει η πόλη του να είναι πρώτη σε όλα. Η Μεγάλη Επιτροπή των Βραβείων για την καθαριότητα των πόλεων έρχεται για έλεγχο. Όλα καθαρίζονται στην εντέλεια κάτω από την επίβλεψη του σχολαστικού Γραμματέα του. Το μόνο τους πρόβλημα είναι τα αδέσποτα ζώα που συνεχίζουν να βρωμίζουν την πόλη άθελα τους. Τι θα συμβεί όταν τα αδέσποτα ζωάκια διεκδικούν τα δικαιώματά τους; Και πώς θα καταφέρουν να επιβιώσουν όταν οι αρχές της πόλης αποφασίζουν να τα ξεφορτωθούν; Η παράσταση ευαισθητοποιεί τα παιδιά στο ζήτημα των αδέσποτων ζωων. Η συνέχεια επί σκηνής!
Φώτης Δούσος: Είναι γενικότερα μια παράσταση για παιδιά που συνδυάζει πολύ ζωηρά παραστασιακά κομμάτια με δραστηριότητες θεατρικού παιχνιδιού και εκπαιδευτικού δράματος.

Η παράστασή σας αναφέρεται στο πρόβλημα των αδέσποτων ζώων. Πώς κρίνετε την κατάσταση με τα αδέσποτα αλλά και γενικά με τα ζώα στην Ελλάδα;
Φ. Δ.: Απλά τραγική. Δεν υπάρχει καμία θεσμική μέριμνα. Και ειδικά στην επαρχία. Το κράτος και η πολιτεία, όπως συνήθως, μεταθέτουν τις ευθύνες τους στα φιλοζωικά σωματεία και στην προσωπική πρωτοβουλία. Δεν είναι καλό να είσαι αδέσποτο στην Ελλάδα.
Αλ. Ρ.: Είναι ένα αρκετά μεγάλο ζήτημα. Θα πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ενισχύσουμε τη συζήτηση γύρω από τα αδέσποτα ζώα.

Πώς είναι η δική σας σχέση με τα ζώα; Είχατε/έχετε κάποιο κατοικίδιο και αν ναι, τι είναι αυτό που σας έχει μάθει η συνύπαρξή σας;
Φ. Δ.: Τα λατρεύουμε. Εγώ προσωπικά είχα, παλαιότερα, κατοικίδια και τώρα που δεν έχω, μου λείπουν πολύ. Αν κάτι μας διδάσκει η συνύπαρξή μας με τα ζώα είναι η άνευ όρων, απεριόριστη αγάπη και η απόλυτη σύνδεση με το παρόν. Ο Χρόνης Μίσσιος έγραφε κάπου "αν θέλετε να γίνετε καλύτεροι άνθρωποι, πάρτε κουτάβια". Δεν γίνεται η επαφή σου με αυτά τα άδολα πλάσματα να μην σου μαλακώνει την ψυχή.
Α.Ρ.: Τα ζώα είναι υπέροχα. Μας μαθαίνουν την ενσυναίσθηση και την αγάπη για όλα τα έμβια όντα. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια λόγω της φύσης της ομάδας που είναι γεμάτη συνεχή ταξίδια και μετακινήσεις δεν μπορώ να έχω κατοικιδίο, γιατί δεν θα το φρόντιζα όπως θα ήθελα. Κάποια στιγμή όμως όταν θα έρθουν οι κατάλληλες συνθήκες θα το κάνω σίγουρα.

Τα παιδιά θεωρούνται συχνά απαιτητικοί θεατές. Τι θεωρείτε ότι είναι αυτό που τα "κερδίζει” σε μία παράσταση;
Φ.Δ.: Το θέμα της παράστασης και ο τρόπος που εκφράζεται, μακριά από διδακτισμούς και ηθικολογίες. Η ειλικρίνεια των συντελεστών. Η υψηλής ποιότητας αισθητική έκφραση. Η γενναιοδωρία των ηθοποιών. Η σφιχτή δραματουργία. Η ευφάνταστη σκηνοθεσία. Πράγματα που "κερδίζουν" και το ενήλικο ακροατήριο με λίγα λόγια. Η διαφορά με τα παιδιά έγκειται στο ότι δεν καμουφλάρουν τις αντιδράσεις τους και δείχνουν ξεκάθαρα το συναίσθημά τους, είτε είναι θετικό είτε είναι αρνητικό. Η δυσαρέσκειά τους κατά τη διάρκεια μιας κακής παράστασης είναι κοφτερή σαν νέμεση για τους άφρονες συντελεστές. Όταν όμως τα έχει συνεπάρει αυτό που βλέπουν, δείχνουν χωρίς φειδώ την αγάπη και την ευγνωμοσύνη τους. Και αυτή είναι η καλύτερη ανταμοιβή για μας που ασχολούμαστε με το θέατρο για παιδιά.
Α.Ρ.: Η αλήθεια, η ενέργεια, ο ρυθμός, η ευφυής σκηνοθεσία, η εύστοχη και καλοδουλεμένη δραματουργία, η αμεσότητα και η κατάθεση ψυχής. Αυτά εκτιμούν τα παιδιά και το δείχνουν αμέσως. Γι' αυτό κι όσοι δεν τα σέβονται επί σκηνής το καταλαβαίνουν οι ίδιοι επίσης αμέσως.

Πιστεύετε ότι το παιδικό θέατρο παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των συνειδήσεων των μικρών θεατών; Πώς συμβάλλει σε αυτό και η διαδραστικότητα που βλέπουμε συχνά στις παραστάσεις του είδους, όπως και στα "Αδέσποτα”;
Φ.Δ.: Ναι, είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα διαπαιδαγώγησης και κάνει τη δουλειά του αθόρυβα και μυστικά. Το θέατρο για παιδιά ρίχνει σπόρους μέσα στο μυαλό και τις ψυχές των θεατών του, που θα ανθίσουν αργότερα σε ανύποπτο χρόνο. Δημιουργεί αισθητικές εμπειρίες και συντελεί στην πνευματική τους ολοκλήρωση. Η διαδραστικότητα είναι ένας ακόμα τρόπος να εισαχθεί ο θεατές πιο βαθιά μέσα στον κόσμο της παράστασης. Τον φέρνει αντιμέτωπο με διλήμματα, τον ωθει να αναλογιστεί τι έχει συμβεί και να πάρει αποφάσεις.
Α.Ρ.: Το θέατρο είναι η πιο ολοκληρωμένη τέχνη. Η αμεσότητα της δεν φτάνει αυτή της μουσικής, αλλά η επεξεργασία των νοημάτων και η ζωντανή επικοινωνία θεατή και δημιουργού, την οποία προσφέρει, είναι κάτι μοναδικό. To θέατρο μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας. Μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης μας, τα συναισθήματα μας, να διευρύνει το πνεύμα μας. Και γι' αυτό θα μπορουσαμε να πούμε ότι έχει αυτονόητες παιδαγωγικές προεκτάσεις και για τα παιδιά, αλλά και για τους ενήλικες θεατές. Η διάδραση στις παραστάσεις ολοκληρώνει βιωματικά την σκηνική εμπειρία μετατρέποντας την σε ένα ολιστικό βίωμα και εισάγει τους θεατές στο πιο όμορφο παιχνίδι του κόσμου που είναι το θέατρο. Στα "Αδέσποτα, τα παιδιά, μέσα από το διαδραστικό παιχνίδι, διασκεδάζουν, ενώ παράλληλα σκέφτονται, επεξεργάζονται νοήματα και συνδυαλέγονται με τους ηθοποιούς, το κείμενο και την σκηνοθεσία γύρω από το θέμα των αδέσποτων ζώων. Από την πλευρά μας θα θέλαμε η παράσταση "Αδέσποτα" να είναι μια αξέχαστη εμπειρία που θα ενθουσιάσει τους θεατές, μικρούς και μεγάλους.

 

Μιλήστε μας και για το "kinemo", τη μέθοδο σωματικού θεάτρου που έχετε επινοήσει.
Φ.Δ.: Είναι ένα παρακλάδι του σωματικού θεάτρου που βασίζεται στην υψηλή συγκέντρωση ενέργειας και σε αυστηρές δομές κίνησης. Με τη δική μας οπτική τα πάντα εκπορεύονται από το σώμα και καταλήγουν σε αυτό. Όλος ο ρυθμός της παράστασης βασίζεται στον συντονισμό των σωμάτων των ηθοποιών. Είναι ένας δύσκολος τρόπος να κάνεις θέατρο. Έχει πολύ ιδρώτα. Αλλά είναι και λυτρωτικός.
Α.Ρ.: Το "kinemo" προέρχεται από τις αγγλικές λέξεις kinesthetic και emotional. Είναι μια προσέγγιση της τέχνης του θεάτρου που βασίζεται στο σώμα, την φωνή, την ενέργεια, τον ρυθμό, την κιναισθητική επικοινωνία των ηθοποιών επί σκηνής, και την διαισθητική – πνευματική ανταλλαγή ενέργειας με το κοινό. Είναι μια απελευθερωτική διαδικασία για τον ηθοποιό μέσα σε ένα πολύ αυστηρό σκηνικό πλαίσιο, σε μια εναλλακτική χορογραφημένη σκηνοθεσία. 

 

Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σας σχέδια για το μέλλον;
Φ.Δ.: Ετοιμάζουμε μια περιοδεία στο εξωτερικό, συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ και παραστάσεις σε πολλά μέρη της Ελλάδας.
Α.Ρ.: Τα ταξίδια και η περιοδεία είναι βέβαιη για την φετινή σχολική χρονιά και για τις δυο παραγωγές μας. Τα "Αδέσποτα", τα οποία είναι η δεύτερη χρονιά τους φέτος, θα παίξουν στην Αθήνα και γενικότερα σε σχολεία της νότιας Ελλάδας. Η δεύτερη μας παράσταση για παιδιά με τίτλο "Η πόλη των χαμένων ρομπότ", η οποία συνεχίζεται κι αυτή για δευτερο χρόνο, θα παιχτεί φέτος στη Μικρή Σκηνή στη Θεσσαλονίκη και σε σχολεία της Βόρειας Ελλάδας. Τα πλάνα μας για το μέλλον σχετίζονται με νέες πρωτότυπες παραστάσεις για παιδιά, αλλά και παραστάσεις για ενήλικες που έχουν στόχο τον πειραματισμό στην φόρμα και την διαδικασία με βάση την μέθοδο "kinemo".