Δημήτρης Παπαϊωάννου: "Το "Ιnk" μιλάει για την επιθυμία, για του "πόθου τ’ αγρίμι""

Πολυταξιδεμένος και μοναδικός στην τέχνη του, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, εδώ και μία πενταετία έχει βρει τη βάση του σ’ έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Μεγάρου Μουσικής. Εκεί δημιουργεί, σχεδιάζει και δουλεύει τις παραστάσεις του, που κατά κανόνα γίνονται sold out. Η συνεργασία του με το Μέγαρο ανανεώθηκε για ακόμη μία πενταετία και αυτό του δίνει μια προοπτική για το μέλλον χωρίς να του στερεί την καλλιτεχνική του ελευθερία. "Χρόνια ζητούσα ένα εργαστήριο, ένα στούντιο γι’ αυτό που κάνω. Δεν ήταν δυνατό να μπαίνουμε για κάποιες ώρες κάπου και μετά να τα μαζεύουμε όλα και να πηγαίνουμε αλλού. Παράλληλα υπάρχει και το ζήτημα της ανακύκλωσης των σκηνικών, τα πράγματα που περισσεύουν περνάνε στην επόμενη παράσταση, οπότε πρέπει να βρίσκονται σε έναν συγκεκριμένο χώρο. Αυτόν το χώρο λοιπόν, τον βρήκα στο Μέγαρο Μουσικής και είναι μια υπόγεια αποθήκη. Το έφτιαξα με δικά μου έξοδα και μετέφερα εκεί τα πράγματα. Σ' αυτό το στούντιο ξημεροβραδιαζόμαστε, είναι το εργαστήριό μας. Εδώ γεννήθηκε ο "Μεγάλος δαμαστής”, το "Since she” για το Tanztheater της Πίνα Μπάους στο Βούπερταλ, έγινε η διασκευή του "Sisyphus / Trans / Form”, εδώ γεννήθηκε ο "Εγκάρσιος προσανατολισμός” και το "Ink”. Αυτή η προσφορά είναι τρομακτικά σημαντική για μένα• όσο σημαντικό είναι ένα εργαστήριο για ένα ζωγράφο. Αν έχεις ένα μέρος για να "παίξεις” με τα υλικά, φτιάχνεις κι άλλα πράγματα. Αυτός ο χώρος για μένα είναι ένα ιδιαίτερα πολύτιμο δώρο", δηλώνει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου. 

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ένας μεγάλος οργανισμός σαν το Μέγαρο Μουσικής αγκαλιάζει έναν καλλιτέχνη της εμβέλειας του Δημήτρη Παπαϊωάννου και ήδη γίνονται συζητήσεις, μετά την πρώτη παρουσίαση του "Ink" στη χώρα μας (από 12/1), να φιλοξενηθεί στην Αίθουσα "Αλεξάνδρα Τριάντη" μια νέα παραγωγή τον Σεπτέμβριο του 2024. Συγκεκριμένα θα είναι μια νέα εκδοχή του γνωστού "Πουθενά", που πρωτοπαρουσίασε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου το 2009 στο Εθνικό Θέατρο. Από τεχνικής πλευράς, το Μέγαρο έχει όσα χρειάζονται για να υποστηρίξει τις φαντασμαγορικές παραστάσεις του διεθνούς Έλληνα. Χρειάστηκε μάλιστα να εξοπλιστεί κατάλληλα για να αποφευχθεί στο μέλλον αυτό που συνέβη με την έναρξη της προπώλησης για το "Ink", όταν στο πρώτο δεκάωρο των προπωλήσεων έφυγαν 10.000 mail με εισιτήρια με αποτέλεσμα το σύστημα να καταρρεύσει.

Η δημιουργία του "Ink"

Το "Ιnk" ξεκίνησε ως εικαστική εγκατάσταση και κατέληξε ένα ολοκληρωμένο έργο, στο οποίο συμπράττουν καταξιωμένοι αλλά και νέοι, πρωτοεμφανιζόμενοι καλλιτέχνες. Είναι μια "απρόβλεπτη" νέα δημιουργία, όπως τη χαρακτηρίζει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου. "Είναι ένα παιχνίδι για δύο, μιλάει για την επιθυμία, για του "πόθου τ’ αγρίμι”, όπως έχει γράψει ο Μιχάλης Γκανάς, και τη μανία σύνδεσης με τη νεότητα και την ομορφιά. Μπήκα σε μια περίοδο που ήμουν γεμάτος φως και αγάπη και έφτιαξα ένα σκοτεινό έργο". Στο έργο, ο φύλακας ενός σκοτεινού, κατακλυσμιαίου σύμπαντος πασχίζει να διατηρήσει την τάξη, ισορροπώντας πάνω σε μια διαρκή ευθραυστότητα. Η εισβολή ενός επισκέπτη από τα έγκατα της γης αναστατώνει τη μοναχική του ύπαρξη, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με την τρυφερότητα και την οδύνη, ακόμη και με τη βαναυσότητα. Σε ένα ντουέτο που σύντομα εξελίσσεται σε μονομαχία, θέτει σε δοκιμασία τα όρια της πραγματικότητας μέσα από τα φίλτρα της επιστημονικής φαντασίας και της φρίκης. 

Η πρώτη του εκδοχή γεννήθηκε το 2020 για δύο σημαντικούς ιταλικούς πολιτιστικούς φορείς, το Torino Danza Festival και το Reggio Emilia Aperto Festival. Την περίοδο του λοκντάουν, ο artist in residence του Μεγάρου επέστρεψε στο στούντιο μαζί με τον συνεργάτη του Σούκα Χορν για να ολοκληρώσει το έργο ενόψει της νέας του παγκόσμιας περιοδείας, η οποία αρχίζει τον Ιανουάριο του 2023 από την Αθήνα και θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2024. Ο Παπαϊωάννου δημιούργησε ένα ρόλο για εκείνον και ακόμη έναν κεντρικό χαρακτήρα, έναν γυμνό άνδρα, τον οποίο ανάθεσε στον νεαρό Γερμανό χορευτή που μας κατέπληξε στην παρθενική τους συνεργασία στον "Εγκάρσιο προσανατολισμό". Γι’ αυτόν το ρόλο, όμως, ο Παπαϊωάννου μάς επιφυλάσσει άλλη μία έκπληξη. Θα τον εμπιστευθεί, σε κάποιες παραστάσεις της περιοδείας, στον 22χρονο Ελληνογερμανό χορευτή Αντόνιο Παπατζής. Για την ολοκλήρωση του "Ink" επιστράτευσε και την καλλιτεχνική φιλία του με τον Χάρη Φραγκούλη. Αρχικά του ζήτησε σκηνοθετική βοήθεια, μπαίνοντας όμως στο στούντιο εντυπωσιάστηκε από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε το ρόλο και αποφάσισε να τον μοιραστεί μαζί του. Έτσι, στις παραστάσεις του Μεγάρου, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου χορεύει στις 12-15, 19, 20, 21, 23 (5 μ.μ.) 26, 27, 29/1 και ο Χάρης Φραγκούλης στις 18, 22, 23 (8 μ.μ.) 25, 28/1.

Συνεργασίες-έκπληξη

Η μουσική αποτελεί δραματουργικό υλικό στις παραστάσεις του Δημήτρη Παπαϊωάννου και, αναζητώντας τα μουσικά μονοπάτια του "Ink", ο Χάρης Φραγκούλης του πρότεινε το συνθέτη Κορνήλιο Σελαμσή. Παπαϊωάννου και Σελαμσής μπήκαν σε μια δημιουργική "μάχη" και στη δεύτερη εβδομάδα της συνεργασίας τους ο μαέστρος Θεόδωρος Κουρεnτζής τού ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμος να του κάνει ένα δώρο: να διευθύνει και να ηχογραφήσει στο Βερολίνο με μια από τις σημαντικότερες ορχήστρες του πλανήτη, τη musicAeterna, τις συνθέσεις του Κορνήλιου Σελαμσή. Τα ηχητικά τοπία της παράστασης, που ενισχύουν και παραμορφώνουν τους ήχους που παράγουν στη σκηνή τα σώματα και το νερό, σχεδίασε ο Καναδός sound designer Ντέιβιντ Μπλούιν, ενώ ο 22χρονος Γάλλος Λισιέν Λαμπορντερί ενώνει τις δυνάμεις του με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου και τον Στέφανο Δρουσιώτη στον επανασχεδιασμό του φωτισμού της παράστασης.

Παράλληλες δράσεις με ελεύθερη είσοδο

Το Μέγαρο Μουσικής, γιορτάζοντας την ανανέωση της συνεργασίας του με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, δίνει στο κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει την εξάωρη βιντεο-εγκατάσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου "Μέσα", σε μουσική Κωνσταντίνου Βήτα, για όση ώρα επιθυμεί, καθισμένος αναπαυτικά, ξαπλωμένος με το ποτό του (17-30/1 μεταξύ 6 μ.μ. και 12 μεσάνυχτα). Επίσης, στον πολυχώρο του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής θα φιλοξενηθεί το τριήμερο επιστημονικό συνέδριο "Προσεγγίζοντας το έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου: Από το οικείο στο οικουμενικό" (11-13/1). Πληροφορίες: www.genesisproject-uop.gr