Γιατί βλέπουμε τόσο Λουίτζι Πιραντέλο φέτος στις αθηναϊκές σκηνές;

Ποιος είναι ο Σικελός συγγραφέας που καταλαμβάνει φέτος τις σκηνές της Αθήνας και τι θέλουν να μας πουν οι ιδιότυπες τραγικές φάρσες του που στοχάζονται με θεατρική ευφυΐα πάνω στα προαιώνια ερωτήματα περί ταυτότητας και ύπαρξης;

Γιατί βλέπουμε τόσο Λουίτζι Πιραντέλο φέτος στις αθηναϊκές σκηνές;

Ποιος είναι ο Σικελός συγγραφέας που καταλαμβάνει φέτος τις σκηνές της Αθήνας και τι θέλουν να μας πουν οι ιδιότυπες τραγικές φάρσες του που στοχάζονται με θεατρική ευφυΐα πάνω στα προαιώνια ερωτήματα περί ταυτότητας και ύπαρξης;

Δεν υπάρχει άλλος συγγραφέας (εκτός από τον Τενεσί Ουίλιαμς), που έκανε τη ζωή του θέατρο όπως ο Πιραντέλο. Μια σειρά προσωπικών βιωμάτων που κορυφώθηκαν στην παράφορη ζήλια της γυναίκας του και τη διαγνωσμένη ψυχασθένειά της καθόρισαν αποφασιστικά τη συγγραφική του σφραγίδα. Γεννημένος στη Σικελία λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, γόνος εύπορης οικογένειας, με πλούσια ερεθίσματα –τα αρχαιολογικά μνημεία της Μεγάλης Ελλάδας βρίσκονταν στα πόδια του– και καλή μόρφωση, ο Πιραντέλο ξεκίνησε τη συγγραφική του σταδιοδρομία με νουβέλες, διηγήματα και ποιήματα, όμως τα θεατρικά του έργα είναι αυτά που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους πιο ιδιοσυγκρασιακούς δραματουργούς στην παγκόσμια Ιστορία.

Γιατί βλέπουμε τόσο Λουίτζι Πιραντέλο φέτος στις αθηναϊκές σκηνές; - εικόνα 1
«Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» © Patroklos Skafidas

Με το ένα πόδι πατάει στην παράδοση του τόπου του και με το άλλο στα σύγχρονά του ρεύματα της ψυχανάλυσης και στα διδάγματα του Φρόιντ, διαμορφώνοντας τελικά ένα εντελώς προσωπικό και ιδιότυπο μείγμα, που καθιστά την καταχώρισή του σε ένα δραματουργικό είδος μάλλον ανώφελη. Άλλωστε τη στιγμή που σε κάποιο έργο του ανακαλύπτουμε ψήγματα π.χ. από το «δυσνόητο» θέατρο του παραλόγου, του οποίου θεωρείται πρωτοπόρος, ταυτόχρονα εντοπίζουμε στοιχεία του μελοδραματικού θεάτρου που διασκέδαζε τις μεγάλες μάζες στον ιταλικό Νότο κατά το γύρισμα του αιώνα.

Η αιτιολογία που συνόδευσε το 1934 τη βράβευσή του με το Νόμπελ λογοτεχνίας, «για τη σχεδόν μαγική δύναμη να μετατρέπει την ψυχολογική ανάλυση σε καλό θέατρο» είναι ενδεικτική της βασικής αγωνίας περί ταυτότητας, την οποία πέρασε σε όλα του τα θεατρικά έργα· όπως ενδεικτικός είναι και ο τίτλος που έδωσε στη συλλογική τους έκδοση: «Γυμνές μάσκες». Για τον Πιραντέλο οι άνθρωποι δεν είμαστε παρά αυτό: ένα σύνολο από μάσκες τις οποίες αλλάζουμε κατά περίπτωση, χωρίς κάποια να θεωρείται αυθεντικότερη ή πιο αληθινή από τις άλλες.

Γιατί βλέπουμε τόσο Λουίτζι Πιραντέλο φέτος στις αθηναϊκές σκηνές; - εικόνα 2
«Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε»

Και τα έργα του είναι μια διαρκής επεξεργασία αυτής της ιδέας, που επεκτείνονται σε επιμέρους προβληματικές: στη σχετικότητα της αλήθειας, στη σύγκρουση μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης, είναι και φαίνεσθαι, όπως και στην αντιμετώπιση της ζωής ως θεάτρου και του θεάτρου ως αληθινής ζωής. Ο Πιραντέλο έγραψε θέατρο αντλώντας από τις λαϊκές παραδόσεις της Σικελίας και του ιταλικού Νότου, στις οποίες όμως ενστάλαξε τις φιλοσοφικές του ανησυχίες. Έτσι στα έργα του αυτά τα δύο συνήθως εμπλέκονται: μια λαϊκή ιστορία, συχνά παθολογικής ζηλοτυπίας ευθέως εμπνευσμένη από τη συμβίωση με τη γυναίκα του, χρησιμεύει ως μέσο για να δια­τυπωθούν οι προβληματικές που τον απασχολούν σε βαθμό εμμονής.

Φέτος μια τετράδα παραστάσεων μας δίνει τη σπάνια ευκαιρία να βυθιστούμε στο γοητευτικό σύμπαν του Ιταλού δραματουργού. Να απολαύσουμε «θέατρο μέσα στο θέατρο» στο «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» που σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μαυρίκιος αποθεώνοντας τη μαγεία της θεατρικής τέχνης (Εθνικό)· να στοχαστούμε πάνω στις διαφορετικές όψεις της πραγματικότητας στο «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» που παρουσιάζει ο Νίκος Καμτσής (Τόπος Αλλού)· να διαπιστώσουμε τις πολλαπλές ταυτότητες που μπορεί να υιοθετήσει κάποιος εξαιτίας του κοινωνικού καταναγκασμού στο «Να ντύσουμε τους γυμνούς» που σκηνοθετεί Γιάννος Περλέγκας (Τέχνης)· ή, με αφορμή το διήγημα «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα», να απολαύσουμε μια κατάθεση ψυχής διά στόματος Άρη Λεμπεσόπουλου πάνω στα μεγάλα και μικρά ερωτήματα της ζωής (Altera Pars).

Γιατί βλέπουμε τόσο Λουίτζι Πιραντέλο φέτος στις αθηναϊκές σκηνές; - εικόνα 3
«Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα»

Περισσότερες πληροφορίες

Απόψε αυτοσχεδιάζουμε

  • Κωμωδία
  • Διάρκεια: 100 '

Mια παράσταση-ύμνος στο θέατρο και στους ανθρώπους του, που συνδυάζει τη δραματουργία του Πιραντέλο με την πρωτότυπη μουσική του Χατζιδάκι, αποτυπώνοντας την εκρηκτική σχέση ανάμεσα στον δημιουργό και στο δημιούργημά του.

Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε

  • Κωμωδία
  • Διάρκεια: 80 '

Ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του συγγραφέα θέτει το ζήτημα της σχετικότητας της «αλήθειας», αντλώντας έμπνευση από τη θεωρία του Αϊνστάιν, και καυτηριάζει την «κανιβαλική» διάθεση μιας μικρής κοινωνίας ανθρώπων για κουτσομπολιό.

Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα

  • Σκηνική Σύνθεση
  • Διάρκεια: 60 '

Ένας ηθοποιός μονολογεί αλλά και συνδιαλέγεται με έναν μουσικό, υπό τους ήχους ενός ακορντεόν, σε μια παράσταση ύμνο της ανθρώπινης ύπαρξης, βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Λουίτζι Πιραντέλο.

Να ντύσουμε τους γυμνούς

  • Κοινωνικό
  • Διάρκεια: 120 '

Μια προδομένη γυναίκα πίνει δηλητήριο γιατί ο αγαπημένος της παντρεύεται άλλη. Ο Πιραντέλο ξεγυμνώνει τους ήρωες για να μας δείξει πως η ζωή είναι μια αλυσίδα από τυχαία γεγονότα και οι πράξεις μας μας ακολουθούν.

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Θέατρο

Η Μαρία Πρωτόπαππα για πρώτη φορά στην Επίδαυρο με την "Ανδρομάχη" του Ευριπίδη

Πρώτες φωτογραφίες από το σκηνοθετικό ντεμπούτο της χαρισματικής ηθοποιού και σκηνοθέτριας που συμπρωταγωνιστεί με τους Αργύρη Ξάφη, Γιάννη Νταλιάνη κι έναν εξαιρετικό θίασο ηθοποιών στην τραγωδία για την ανθρώπινη δικαιοσύνη και τη θέση της γυναίκας.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
10/07/2025

Ακρόαση | "Άμλετ" ανεβάζει το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης και αναζητά ηθοποιούς

Μετά την παράσταση "Ριχάρδος III*", η σκηνοθέτρια Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη και ο συγγραφέας Ανδρέας Φλουράκης συνεργάζονται ξανά σε μια ακόμα ελεύθερη διασκευή σαιξπηρικού έργου.

3 θεατρικές επαναλήψεις που θα μας συγκινήσουν

Open air ραντεβού με τέσσερις θεατρικές παραστάσεις σε περιοδεία: "Η Θάλασσα και ο Γέρος", "Lemon", "Μέσα στο μυαλό σου".

Αποκλειστικό: Αντώνης Καφετζόπουλος και Ζερόμ Καλούτα σε μια υπαρξιακή σύγκρουση στο "Άσπρο-Μαύρο" του Κόρμακ ΜακΚάρθι

Ο Αντώνης Καφετζόπουλος μεταφράζει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί δίπλα στον Ζερόμ Καλούτα στο "Άσπρο-Μαύρο", το βαθιά φιλοσοφικό έργο του Κόρμακ ΜακΚάρθι, που ανεβαίνει από τον Οκτώβριο στο Θέατρο Επί Κολωνώ, με early bird προσφορά.

Το νέο ρεπερτόριο του Θεάτρου Προσκήνιο για την περίοδο 2025-26

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει με το "Λεωφορείον ο Πόθος", ενώ νέες παραστάσεις υπογράφουν ο Ανέστης Αζάς και ο Βασίλης Μαγουλιώτης (Suyako) – τρεις δημιουργοί που χαρτογραφούν εκ νέου τη θεατρική γλώσσα και το τοπίο της εποχής.

"Μια άλλη Θήβα": Sold out και νέες παραστάσεις για την παράσταση-φαινόμενο

Με συνεχόμενα sold out και ενθουσιώδη ανταπόκριση από το κοινό, η παράσταση "Μια Άλλη Θήβα" προσθέτει νέες ημερομηνίες στην Αττική: Κορυδαλλός (1/9), Βριλήσσια (8/9) και Λυκαβηττός (9/9). Μια θεατρική πρόταση που καθηλώνει.

2 καλοκαιρινές πρεμιέρες με ηχηρά ονόματα φέρνει ο Ιούλιος

Αυτές είναι οι δύο θεατρικές παραστάσεις που κάνουν πρεμιέρα από 10 έως 16 Ιουλίου και ξεχωρίζουν: "Ελένη – Η δίκη μιας πόρνης" και "Χορικά ύδατα".