Κάθε μυθοπλασία είναι αυτοβιογραφική και οι ήρωες των έργων προέρχονται από την ίδια τη σάρκα του συγγραφέα, υποστηρίζει ο πολυγραφότατος Αλέξης Σταμάτης, ο οποίος μίλησε στη Μαρία Κρύου με αφορμή τις παραστάσεις του έργου του «Innerview» στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης».
Ποιο είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο στήνεται η ιστορία του «Innerview»;
Ένα αποκαλυπτικό παιχνίδι με τον χώρο και τον χρόνο, το παρόν και το παρελθόν, την επινόηση και την πραγματικότητα, το οποίο, σταδιακά, φέρνει στο φως τις συγκρούσεις, τα πάθη και, εν τέλει, τις αδυναμίες των τριών προσώπων που εμφανίζονται. Πρόκειται για τρεις δυνατούς «παίκτες» της ζωής - δύο άντρες και μία γυναίκα - τους οποίους υποδύονται ο Νίκος Αρβανίτης, ο Λάζαρος Βαρτάνης και η Εύα Σιμάτου. Με αφορμή μία συνέντευξη, που εξελίσσεται σε επικίνδυνη ισορροπία ισχύος, και ανατρέπεται από τη μια στιγμή στην άλλη, τα πρόσωπα αυτά έρχονται αντιμέτωπα με τις πιο οδυνηρές αλήθειες τους. Αναγκάζονται να πετάξουν τα «προσωπεία», να αντικρίσουν για πρώτη φορά τον πραγματικό εαυτό τους, και να αναμετρηθούν μαζί του. Οι ρόλοι του θύτη και του θύματος, αβέβαιοι και ρευστοί, εναλλάσσονται διαρκώς και τα θεμελιώδη ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: Πόσο απέχει η αλήθεια από το ψέμα; Η τέχνη από τη ζωή; Ο έσω εαυτός από τον έξω;
Ο θεατής γίνεται μάρτυρας ενός παιχνιδιού στο οποίο θα αναγνωρίσει πόσο κοινή είναι η ζωή μας;
Πιστεύω πως ναι. Η τέχνη είναι καθρέφτης της ζωής, πόσω μάλλον το θέατρο. Δεν πάμε στο θέατρο για να «αποδράσουμε», πάμε για να ξαναβρούμε το εαυτό μας μέσα από τον άλλον. Κάποια στιγμή ένας χαρακτήρας λέει: «Δραπετεύουμε από το παρελθόν ανιχνεύοντας, βρίσκοντας τα βήματα που μας έφεραν ως εδώ. Μετά μπορούμε να φύγουμε οριστικά». Κάτι που ίσως έχει σημασία για όλους μας.
Υπάρχει κάποιο νήμα με προηγούμενα έργα σου;
Υπάρχει το «θέατρο εν θεάτρω», οι «ρώσικες κούκλες» της αφήγησης, το παιχνίδι, η ρευστότητα της ταυτότητας, το ότι κάνεις δεν είναι εν τέλει εκείνος που φαίνεται, ο υπαινιγμός, τα επάλληλα επίπεδα. Προσδοκώ ο λόγος να διαθέτει ροή ριπής, μέσα από σύντομες προτάσεις, συχνά έντονης προφορικότητας, με γλώσσα καθημερινή, χωρίς στολίδια, που ωστόσο να λειτουργεί κρυπτικά, να συγκαλύπτει δηλαδή τις αλήθειες που επιθυμούν οι χαρακτήρες να ανακαλύψουν, χωρίς όμως απαραίτητα να θέλουν και να αποκαλύψουν στους άλλους. Όπως ένα τρένο σκέψεων που δεν ανακόπτει την ταχύτητά του, παρότι συχνά αλλάζει ράγες μέσα από πολλές ανατροπές, οι ήρωες ζουν πλούσιες εσωτερικές ζωές, μεταθέτοντας διαρκώς την όψη του πρίσματος μέσα από την οποία διαθλάται η αλήθεια της πραγματικότητάς τους. Πίσω από μια φαινομενική κανονικότητα, μια αδιατάρακτη νόρμα επανάληψης, οι ήρωες, ατενίζουν τη ζωή τους σε στιγμές κρίσιμες και η δράση τοποθετείται τη στιγμή που το όριο αυτό υπερβαίνεται.
Στα έργα σου ανακαλύπτεις έναν χώρο μέσα στο χρόνο σου για να δεις εσένα;
Κάθε μυθοπλασία είναι αυτοβιογραφική όπως έχει πει ο Μπόρχες. Είναι σαν ένα ανάποδο στριπτίζ. Αρχίζεις με σένα, με τον εαυτό σου γυμνό, και στην πορεία έχεις βάλει τόσα ενδύματα στον ήρωά σου που μπορεί και να μην θυμάσαι από που ξεκίνησες, ενώ εκείνος μπορεί να έχει μεταμορφωθεί ριζικά, να έχει αλλάξει φύλο, περίοδο που ζει, ακόμα και υπόσταση.
Όταν παρακολουθείς μια παράσταση αναζητάς συναισθηματική λύτρωση;
Όχι, η λύτρωση είναι μια λέξη-κατάσταση που δε με αφορά. Εκείνο που αποζητώ είναι συγκίνηση, σαγήνη σχεδόν, ενεργοποίηση, δοξαστικές στιγμές. Η λύτρωση εκτός από ευχολόγιο είναι κάτι που ακούγεται οριστικό - δεν με ενδιαφέρουν οι κλειστοί οργανισμοί, οι περίκλειστες δομές, όσα «τελειώνουν» ή κάνουν τον κύκλο τους. Με αφορούν έργα που είναι ανοιχτά και ευέλικτα, πρισματικά, έργα με χαραμάδες που αναπνέουν. Θέλω να φεύγω με μια ερεθιστική εισπνοή από το θέατρο όχι με ανακουφιστική εκπνοή.
Η παράσταση γλιστράει προς αισθήματα;
Αισθήματα δεν θα έλεγα ακριβώς. Η παράσταση έχει υλικό την ανθρωπινή φύση, η όποια όπως ένας χαρακτήρας λέει στο έργο είναι «γεμάτη αίμα και πόνο». Φυσικά δεν είναι μόνον αυτό. Ενέχει και νοσταλγία, αγάπη, ενοχή, έρωτα, υπέρβαση, λήθη κι ένα σωρό άλλα συναισθήματα που συνιστούν αυτό το περίπλοκο ον που είναι ο άνθρωπος.
Πότε ολοκληρώνονται οι παραστάσεις στην Αθήνα και ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου;
Στις 6/1/2015, ημέρα Τρίτη. Υπάρχει μια πρόταση για ένα έργο με περισσότερα πρόσωπα που εάν ευοδωθεί θα είναι μια εξαιρετική εμπειρία και τιμή για μένα για πολλούς λόγους. Πρώτον για θα συνεργαστώ με μια σκηνοθέτιδα την οποία εκτιμώ πάρα πολύ και δεύτερον γιατί θα ανέβει ένα έργο μου στο όποιο πιστεύω επίσης πάρα πολύ. Και τρίτον... έκπληξη! Τέλος, μόλις κυκλοφόρησε το νέο μου μυθιστόρημα «Μελίσσια» από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Περισσότερες πληροφορίες
Innerview
Το μονόπρακτο διερευνά το θέμα της κρίσης όχι μόνο από τη σκοπιά της πολιτικής αλλά και γενικώς, καθώς μιλάει τόσο για τις τέχνες όσο και για τις διαπροσωπικές σχέσεις
