Φέρνει τον Κέβιν Σπέισι στην Επίδαυρο ως Ριχάρδο Γ΄, στέλνει τη Monika στη Μικρή
Επίδαυρο και δίνει το Ηρώδειο για μια βραδιά στον Άρη Ρέτσο. Ενδιαφέρον ανά σημεία, αμήχανο σε άλλα, με μια αίσθηση ποτ πουρί από μικρά καλλιτεχνικά πειράματα αλλά και ορισμένα γεγονότα αδιαμφισβήτητης σημασίας, το Ελληνικό Φεστιβάλ έχει πολλά πρόσωπα –κυριολεκτικά και μεταφορικά– κι εμείς εστιάζουμε σε εκείνα που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι.
Κέβιν Σπέισι στην Επίδαυρο: αυτή είναι η μεγάλη στιγμή του φεστιβάλ. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένας από τους πλέον βραβευμένους ηθοποιούς του Χόλιγουντ, και με δύο Όσκαρ για τους «Συνήθεις Ύποπτους» και το «American Beauty», καταξιωμένος ως θεατρικός πρωταγωνιστής αλλά κι επιτυχημένος ως καλλιτεχνικός διευθυντής του λονδρέζικου Old Vic Theatre. Ο Κέβιν Σπέισι θα ερμηνεύσει στην Επίδαυρο τον Ριχάρδο Γ΄ (22-23/7), στην ομώνυμη τραγωδία του Σαίξπηρ και σε σκηνοθεσία τού –επίσης οσκαρικού– Σαμ Μέντες, δημιουργού του «Χειμωνιάτικου Παραμυθιού», που είδαμε πριν από δύο χρόνια στην Επίδαυρο με τον Ίθαν Χοκ. Παρά την οικονομική κρίση, υπάρχουν ακόμη αρκετά «γνωστά και μεγάλα ονόματα» της διεθνούς θεατρικής και χορευτικής σκηνής που επιστρέφουν φέτος στο φεστιβάλ.
Πρώτα απ’ όλα, η Αριάν Μνουσκίν, η φοβερή «γιαγιά» του πολιτικού θεάτρου, έρχεται –σε χώρο που δεν έχει οριστεί ακόμη– με τους «Ναυαγούς της τρελής ελπίδας», ένα μουσικοθεατρικό θέαμα που έχει γοητεύσει ήδη το γαλλικό κοινό, εμπνευσμένο από ένα διήγημα του Ιουλίου Βερν και φτιαγμένο για να μιλήσει κατευθείαν στην καρδιά των (απελπισμένων ή μη) «ναυαγών» του σημερινού κοινωνικοπολιτικού συστήματος (10-12, 15-19/6). Τη «Λούλου» του Φρανκ Βέντεκιντ, με πρωτότυπη μάλιστα μουσική από τον Λου Ριντ, θα φέρει στην Αθήνα (χώρος και χρόνος δεν έχουν οριστεί) ο Αμερικανός μάγος του θεάτρου και λατρεμένος των Ελλήνων θεατρόφιλων Ρόμπερτ Γουίλσον. Αυτή η νέα παραγωγή, η οποία ζωντανεύει επί σκηνής τον αρχετυπικό μύθο της femme fatale και σκιαγραφεί την εικόνα μιας κοινωνίας βουλιαγμένης στη σήψη και τη λαγνεία, κάνει πρεμιέρα αυτήν την εβδομάδα στο Berliner Ensemble.
Αλλά εκτός από τους σκηνοθέτες-μύθοι, δύο σύγχρονοι αιρετικοί επανέρχονται στο φεστιβάλ. Δύο χρόνια μετά την υποβλητική όσο και αμφιλεγόμενη τριλογία του πάνω στην «Θεία Κωμωδία» του Δάντη, ο ρηξικέλευθος Ιταλός Ρομέο Καστελούτσι ανεβάζει στο Μέγαρο Μουσικής το «On the Concept of the Face, regarding the Son of God» (22-25/6), όπου παρέες πιτσιρικάδων πετούν χειροβομβίδες στο πρόσωπο του Χριστού, ο Χριστός ματώνει και η σχέση των θνητών με την εικόνα του Θεανθρώπου σχολιάζεται μέσω ενός βωβού θεάματος αιφνιδιαστικών εικόνων και συνειρμών. Μετά το «Κρουμ» και το «Ένα Λεωφορείο», ο Πολωνός Κριστόφ Βαρλικόφσκι φέρνει την παράσταση «(A)pollonia», ένα σκηνικό στοχασμό για το Ολοκαύτωμα, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (28/6-1/7).
Εν τω μεταξύ, καταφθάνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια φοβερή προσωπικότητα του ρωσικού θεάτρου, ο 55χρονος Νικολάι Κολιάντα. Συγγραφέας 90 και πλέον θεατρικών έργων, σκηνοθέτης και ηθοποιός, στεγάζει το θέατρό του σε παλιά γραφεία της KGB στο Εκατερίνμπουργκ της Κεντρικής Ρωσίας, τα ’χει βάλει ακόμη και με τη ρώσικη μαφία, ενώ συνηθίζει να μαγειρεύει και να προσφέρει ζεστή σούπα στους θεατές πριν από την παράσταση. Έρχεται στην Πειραιώς 260, με έναν αποδομημένο «Άμλετ» σε μια δική του… παγανιστική σκηνοθεσία, με τον ίδιο στον επώνυμο ρόλο κι επιπλέον 23 ηθοποιούς (7-9/7).
Η Γαλλίδα ντίβα του χορού Σιλβί Γκιλέμ, από τις αγαπημένες του ελληνικού κοινού, θα εμφανιστεί για πολλοστή φορά στο Ηρώδειο σε ένα triple bill χορογραφημένο ειδικά για εκείνη από τρεις κορυφαίους σύγχρονους χορογράφους: Ματς Εκ, Γίρζι Κίλιαν, Ουίλιαμ Φορσάιθ (19-20/7). Ο τελευταίος, μάλιστα, θα βρεθεί και αυτοπροσώπως στην Πειραιώς 260 με το «Yes we can’t», ένα έργο που δημιούργησε με τους χορευτές της ομάδας του και είναι εμπνευσμένο από το μπεκετικό σύμπαν (3-5/7). Ακόμη μία σύγχρονη χορογράφος, διάσημη για τα αμφιλεγόμενα χοροθεατρικά της πειράματα, η Γαλλίδα Μαγκί Μαρέν επιστρέφει στην Πειραιώς 260 με δύο χορογραφίες (22-23, 27-29/6). Τέλος, η όπερα του ξακουστού Θεάτρου Μπολσόι θα εμφανιστεί στο Μέγαρο Μουσικής με τον «Ευγένιο Ονιέγκιν» του Τσαϊκόφσκι (12, 14/7).
Όμως τι άλλο θα δούμε στην Επίδαυρο (εκτός από τον Κέβιν Σπέισι); «Ειρήνη» του Αριστοφάνη στην –πρώτη επιδαύρια– σκηνοθεσία του Πέτρου Φιλιππίδη, με τον ίδιο ως «ειρηνοποιό» Τρυγαίο να συμπρωταγωνιστεί με τους Τάκη Παπαματθαίου, Γιώργο Γαλίτη, Γιάννη Δεγαΐτη, Χρήστο Σιμαρδάνη και Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο (1-2/7). «Σκηνοβάτες» του Σταμάτη Φασουλή, ένα –κατά δήλωση του ιδίου– «ρωμαϊκό τουρλού», δηλαδή ένα πολυθέαμα, το οποίο θα επιχειρήσει να ζωντανέψει την ιστορία των θεατρικών μπουλουκιών που όργωναν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στα χρόνια της παρακμής της, παίζοντας αποσπάσματα τραγωδιών και κωμωδιών προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Η Νένα Μεντή (στην πρώτη εμφάνισή της στο αρχαίο θέατρο) πρωταγωνιστεί ως θιασαρχίνα και μαστροπός, ενώ τη συνοδεύουν οι Σοφία Φιλιππίδου, Δημήτρης Λιγνάδης, Νίκος Κουρής, Τάνια Τρύπη, Ελένη Κοκκίδου, Μάκης Παπαδημητρίου, Άλκηστις Πουλοπούλου κ.ά. σε αυτήν τη μεγάλη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου (15-16/7). «Μήδεια» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα, με τους Αμαλία Μουτούση (Μήδεια) και Χρήστο Λούλη (Ιάσονας): αυτή είναι, καθώς φαίνεται, η πιο «ισορροπημένη» φετινή ελληνική παραγωγή, ικανή να γοητεύσει τους κλασικούς θεατρόφιλους. Στο θίασο συμμετέχουν επίσης οι Άρης Λεμπεσόπουλος, Μαρία Κατσιαδάκη, Θέμης Πάνου, Γιάννης Νταλιάνης, Δημήτρης Ήμελλος (22-23/7). «Ηρακλής Μαινόμενος» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού και παραγωγή Εθνικού Θεάτρου. μια παράσταση που ενώνει δύο εκ πρώτης όψεως «αταίριαστους» ηθοποιούς, διαφορετικών σχολών και ειδών, τον Νίκο Καραθάνο (Ηρακλής) και τον Θοδωρή Αθερίδη (Θησέας), ενώ συμμετέχουν και οι Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μηνάς Χατζησάββας, Στεφανία Γουλιώτη κ.ά. (5-6/8).
«Μικρά Διονύσια», σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη: ακόμη ένα πολυθέαμα, αλλά σε άλλη λογική. Πρόκειται για μια παράσταση-φόρος τιμής στα 50 χρόνια λειτουργίας του ΚΘΒΕ, με αποσπάσματα από τις σημαντικότερες παραστάσεις του. Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές και πάλι –ένα χρόνο μετά το δυνατό υποκριτικό του ντεμπούτο στην Επίδαυρο στους «Αχαρνής»– ο Σταμάτης Κραουνάκης. Με την ίδια παράσταση επιστρέφει στο αργολικό θέατρο και ο Νίκος Ψαρράς, τρία χρονιά μετά το περιβόητο «έλεος» που αναφώνησε κατά τη διάρκεια της «Μήδειας» του Βασίλιεφ. Συμπρωταγωνιστούν οι Γιώργος Αρμένης, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Ταμίλα Κουλίεβα, Φωτεινή Μπαξεβάνη κ.ά. (12-13/8).
Ο πειραματισμός αποκτά προβάδισμα στο φετινό φεστιβάλ, με πάμπολλες μικρές περφόρμανς να τρέχουν στην πόλη από νέους Έλληνες καλλιτέχνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι έξι site-specific παραστάσεις σε διάφορους χώρους –υπό τον ενιαίο τίτλο «Πολεοδομίες»– που θα στήσουν οι σκηνοθέτες και οι ομάδες-πρωτεργάτες της Κίνησης Μαβίλη Mag, Mkultra, Nova Melancolia, Vasistas, Γεωργία Μαυραγάνη, Ανέστης Αζάς (1-20/7). Σε πειραματική τροχιά μπήκε βέβαια και η Θέμις Μπαζάκα προσκαλώντας 20 ηθοποιούς και 20 εικαστικούς στην παράσταση «Αποχαιρετισμός», που είναι και έκθεση, και πείραμα, στην γκαλερί Kunsthalle Athena (20-21/6). Με ένα μεγάλο επιτελείο συνεργατών –από τη σκηνογράφο Έλλη Παπαγεωργακοπούλου μέχρι τον μουσικό Κορνήλιο Σελαμσή και την ηθοποιό Άννα Μάσχα– δίνει το «παρών» και ο Θωμάς Μοσχόπουλος στην Πειραιώς 260. Η παράσταση «Μέδουσα: Σχέδια και αυτοσχεδιασμοί για σχεδίες και ναυάγια» είναι εμπνευσμένη, όπως και η παράσταση της Μνουσκίν, από την εμπειρία του ναυαγίου (25-29/6).
Ξεχωριστή προσωπικότητα στο χώρο του ελληνικού θεάτρου, ο Άρης Ρέτσος συμμετέχει για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών και στήνει στο Ηρώδειο την ερευνητική παράσταση «Ο Θρόνος των Ατρειδών», με τους Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, Κόρα Καρβούνη, Ερμή Μαλκότση (5/7). «Νιζίνσκι» με Κωνσταντίνο Ρήγο, Λάζαρο Γεωργακόπουλο και Τατιάννα Παπαμόσχου ετοιμάζει –επίσης για το Ηρώδειο– ο σκηνοθέτης Σταύρος Τσακίρης: μια προσωπογραφία του διάσημου χορευτή που οδηγήθηκε στη σχιζοφρένεια υπό μορφή περφόρμανς, βασισμένης στα ημερολόγιά του (18/6). «Πατέρας» της ανατροπής και του πειράματος, και μετά την περσινή επιτυχία της πειραγμένης «Λυσιστράτης», ο Γιάννης Κακλέας στήνει φέτος στο Ηρώδειο τον «Υπηρέτη δύο αφεντάδων» του Κάρλο Γκολντόνι, με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο στον πρώτο ρόλο (29-30/6). Εξίσου «εναλλακτικές» φαίνονται και οι δύο ελληνικές παραγωγές του λυρικού θεάτρου: η οπερέτα του Θεόφραστου
Σακελλαρίδη «Η Κόρη της Καταιγίδος», που θα ανεβάσει η ομάδα Όπερες των Ζητιάνων (13-14/6) στην Πειραιώς 260, και η όπερα του Κλαούντιο Μοντεβέρντι «Η Στέψη της Ποππαίας», στην πρώτη σκηνοθεσία της γνωστής χορογράφου Αποστολίας Παπαδαμάκη, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (6/7).
Με μια σειρά αφιερωμάτων ξεκινούν τα φετινά μουσικά events του φεστιβάλ.
Δέκα χρόνια από το θάνατο του Γιάννη Ξενάκη, διακόσια χρόνια από τη γέννηση του Φραντς Λιστ, εκατό χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη, εκατό χρόνια από το θάνατο του Γκούσταβ Μάλερ. Με κάποιον τρόπο έχουμε μια συνέχεια των γεγονότων που έγιναν στο άμεσο παρελθόν στο Μέγαρο Μουσικής και στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών – και αυτό δεν είναι μόνο μια αίσθηση. Έτσι, για το Αφιέρωμα Ξενάκη (3, 6, 8/6) θα δούμε το Arditti Quartet, τη London Sinfonietta και το Ergon Ensemble. Για τον Λιστ (12/6) παίζει η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (με σολίστ τον Κυπριανό Κατσαρή), ενώ για τον Ελύτη (24/6) η Ορχήστρα των Χρωμάτων.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον όμως είναι το αφιέρωμα στον Μάλερ, καθώς με τη Φιλαρμονική της Σκάλας του Μιλάνου (26/6) σολίστ είναι ο Τζόσουα Μπελ, ενώ την ΚΟΑ (15/7) διευθύνει ο Βασίλης Χριστόπουλος. Ένας πολυβραβευμένος νεαρός μαέστρος, ο Ζερεμί Ρορέρ, θα διευθύνει την όπερα «Ιδομενέας» του Μότσαρτ υπό μορφή κονσερτάντε στο Μέγαρο Μουσικής (4/7).
Η Ορχήστρα του Θεάτρου Μπολσόι δίνει επίσης μια συναυλία (13/7). Υπάρχει μάλιστα στο πρόγραμμα (17/6) και μια (δια)σύνδεση με την «επανάσταση του γιασεμιού»: μουσικές από την Τυνησία και την Αίγυπτο… Μπορεί κανείς να κατανοήσει τη δυσκολία των ημερών και τις αντικειμενικές συνθήκες. Μπορεί όμως (ελεύθερα) να νιώθει και αμηχανία. Ως αντίθεση, στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου συγκεντρώνονται μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα urban μουσικά events. Ο Νίκος Πορτοκάλογλου κάνει το ακουστικό remix του (1-2/7), η Monika στήνει το δικό της trip με έγχορδα και chorus (8-9/7), η Δήμητρα Γαλάνη σμίγει την τραγουδοποιία της με αυτήν του Βασιλικού (15-16/7) και, τέλος, παρουσιάζεται μια μουσικοθεατρική παράσταση με τον εύγλωττο τίτλο «Ο γνωστός μας άγνωστος κύριος Γκάτσος» (22-23/7). Μπορεί να μην είναι πολλά – είναι όμως καλά...
Πληροφορίες: 2103272000, www.greekfestival.gr
