
Τις τελευταίες ημέρες, ένα από τα ονόματα που έχουν απασχολήσει τη δημοσιότητα είναι αυτό της Γλυκερίας. Συγκεκριμένα, έχει γίνει γνωστό πως η δημοφιλής ερμηνεύτρια αντιμετωπίζει ακυρώσεις συμμετοχών της σε μουσικά δρώμενα, αρχής γενομένης από το Καλλιμάρμαρο και τη συναυλία για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη. Η συμμετοχή της καλλιτέχνιδας "δεν έγινε δεκτή", όπως ανήρτησε στο Facebook το ΔηΠεΘε Σερρών, σε μία επετειακή συναυλία προς τιμήν και πάλι του μεγάλου μουσικοσυνθέτη, ενώ ανάλογο γεγονός είχαμε και σε εμφάνισή της στο Μουσικό Σχολείο Μυτιλήνης, έπειτα από ανακοίνωση του οικείου Δήμου και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων.
Η αιτία πίσω από τα γεγονότα αυτά είναι κοινή. Η Γλυκερία έχει προγραμματίσει μια συναυλία μαζί με άλλους Ισραηλινούς τραγουδιστές στο πολιτιστικό φεστιβάλ Meridiano το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Ασντόντ του Ισραήλ, περίπου 40 χιλιόμετρα μακριά από τη Λωρίδα της Γάζας. Αν και όπως φαίνεται η Γλυκερία δεν έχει λάβει την τελική της απόφαση, μέχρι στιγμής η παρουσία της αναμένεται κανονικά. Το γεγονός αυτό έχει πυροδοτήσει αρνητικές αντιδράσεις, που επισημαίνουν τον 'κακό' συμβολισμό που δίνει η ένταξή της σε ένα ισραηλινό φεστιβάλ εν μέσω της γενοκτονίας -σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό των Ηνωμένων Εθνών- που διαπράττει το συγκεκριμένο κράτος στην Παλαιστίνη.
Μάλιστα, η μέχρι τώρα απροθυμία της τραγουδίστριας να ακυρώσει την εμφάνισή της έρχεται σε αντιδιαστολή με τη στάση που κράτησε ο Χρήστος Νικολόπουλος, ο οποίος επίσης θα τραγουδούσε στο Meridiano. Εκείνος όμως, έπειτα από τις έντονες αντιδράσεις, αποφάσισε να μη δώσει το παρών στο φεστιβάλ μαζί με το σχήμα όπου εντάσσεται, δηλαδή την Πίτσα Παπαδοπούλου, τον Στέλιο Διονυσίου και την Ελεάννα Παπαϊωάννου.
Σίγουρα, ο δημόσιος διάλογος έχει μετατοπιστεί τελευταία προς μια κατεύθυνση που αποπροσανατολίζει το ζήτημα. Εντός της κριτικής που δέχεται η Γλυκερία έχει υπεισέλθει το κουτσομπολιό, μια διάθεση για ρίψη λάσπης με τη "γλύκα” και την προστασία που δίνει ο διαδικτυακός όχλος. Ωστόσο, δεν θα έπρεπε να σταθούμε μόνο εκεί αλλά και να σκεφτούμε τι σημαίνει η συμμετοχή της στο ισραηλινό φεστιβάλ. Ένα φεστιβάλ που στο πρόγραμμά του μάλιστα θα προβληθεί η μαύρη κωμωδία "Zero Motivation” με κεντρικούς χαρακτήρες δύο γυναίκες στρατιώτες των Δυνάμεων Άμυνας του Ισραήλ (IDF).
Στη Γλυκερία αποδόθηκαν δηλώσεις όπως "Είμαι καλλιτέχνιδα που ασχολείται με τη μουσική και όχι με την πολιτική” και "Θα εμφανιστώ όπου με θέλουν”, τις οποίες η ίδια διέψευσε -κι εμείς δεν καταφέραμε να τις εντοπίσουμε στο ισραηλινό ynet, το σάιτ όπου υποτίθεται ότι δόθηκαν.
Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, φοβάμαι, πως, όχι, η "μουσική” δεν ενώνει, όσο και αν το εύχονται όσοι υπερασπίζονται την απόφαση της καλλιτέχνιδας. Αυτό που κάνει μοιάζει με τη δημιουργία μιας μελωδικής "ασπίδας", η οποία μπλοκάρει το βλέμμα προς όλα όσα συμβαίνουν στη Γάζα αυτό το διάστημα. Είναι αυτό που περιγράφουμε πολλές φορές ως artwashing, δηλαδή το 'ξέπλυμα' της αρνητικής όψης ενός ατόμου, οργανισμού ή χώρας μέσα από καλλιτεχνικές δράσεις.
Σίγουρα η παρουσία ή μη ενός τραγουδιστή σε ένα φεστιβάλ δε θα έχει κάποιον τρομερό αντίκτυπο στην έκβαση των γεγονότων. Ωστόσο, το παιχνίδι παίζεται και σε συμβολικό επίπεδο. Δεν είναι σημαντικά, δηλαδή, μόνο τα γεγονότα στο πεδίο, αλλά και καθετί που πλάθει συγκεκριμένες εικόνες για αυτά και τριγύρω από αυτά. Εικόνες που μπορούν να πλάσουν συνειδήσεις και να δημιουργήσουν άλλοθι. Εικόνες που δίνουν την αίσθηση της ηγεμονίας και άρα μπορούν να αποκλείσουν.
Ένα μικρό ράγισμα επάνω στην επιφάνειά τους μπορεί να κάνει το "όχι” σε μια συναυλία. Αυτό είναι μια μορφή "πολιτιστικού” μποϊκοτάζ, μιας πράξης που, αν το δούμε ιστορικά, έχει τη δική της σημασία. Μια άλλη μορφή είναι και η ακύρωση της συμμετοχής ενός καλλιτέχνη από κάποια διοργάνωση, όταν εκείνος συμμετείχε με την ιδιότητά του αυτή στο ξέπλυμα μιας πολεμικής επίθεσης που έχει τα χαρακτηριστικά γενοκτονίας.
Οπότε, όχι η Γλυκερία (και άλλοι καλλιτέχνες που έχουν δεχτεί ανάλογα σχόλια όπως ο Νίκος Βέρτης και η Ελένη Φουρέιρα) δεν τρώει cancel. Αν εξαιρέσουμε τις φυσικά καταδικαστέες προσωπικές επιθέσεις, δέχεται δημόσια κριτική για μια δημόσια πράξη της.