© Αλεξάνδρα Κατσαρού
Είτε συνοδευόμενος από μπάντα + ορχήστρα, όπως τον είδαμε (και τον χαρήκαμε) στο Ηρώδειο, είτε "σκέτος" –όπως 30 χρόνια πριν, στο Fragments Of A Rainy Season– ο John Cale ποτέ δεν θέλησε να είναι για όλους. Και δεν ήταν ούτε και τώρα, φυσικά.
Έτσι, κάποιοι από όσους έδωσαν το παρών τιμής ένεκεν, προκειμένου να δουν "τον θρύλο των Velvet Underground", φάνηκε να πελαγώνουν ήδη από την έναρξη της βραδιάς, όταν (μετά από ένα "nice to meet you"), o Cale συντόνισε τα πλήκτρα του με τους μουσικούς του και με τα μέλη της Φιλαρμόνια Ορχήστρας Αθηνών που κλήθηκαν να τον συνοδεύσουν κι άρχισε να παίζει το "Jumbo (In Tha Modern World)". Terra incognita, μάλλον, ακόμα και για όσους έχουν επαφή με ορισμένους από τους δίσκους της σόλο πορείας του, αφού μιλάμε για ένα non-album single χαμένο κάπου στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000.
Δεν επιθυμώ να ακουστώ ελιτιστής, πάντως. Δέχομαι ως μεγάλη αλήθεια το ότι δύσκολα συντονίζεσαι με το κλίμα μιας συναυλίας, εάν δεν αναγνωρίζεις τι ακούς. Εξίσου μεγάλη αλήθεια, όμως, είναι και το ότι δεν δείχνει ωραίο να αποχωρείς τόσο φανερά από το άνω διάζωμα ενώ παίζει ο πρωταγωνιστής της βραδιάς ή να κάθεσαι στη θέση σου σκρολάροντας βαριεστημένα στο κινητό, επειδή ενδέχεται να μην ασχολήθηκες ποτέ με το τι έκανε ο Cale μετά το White Light/White Heat. Ειδικά αν πας να δεις έναν καλλιτέχνη που δεν το έχει και σε τίποτα να ξεκινήσει με το προαναφερθέν "Jumbo" και να συνεχίσει με τη 1990s μελοποίησή του στο "Do Not Go Gentle Into That Good Night" του Dylan Thomas, αδιαφορώντας για τις τυχόν προσδοκίες του κοινού. Άλλωστε πρόκειται για φιγούρα που μια χαρά μπορεί να σε κάτσει κάτω να ακούσεις, εάν δώσεις βάση, ακόμα κι αν δεν ξέρεις τι ακριβώς παίζει.
Ευτυχώς, το συγκεκριμένο κοινό αποτυπώθηκε ως μειονότητα στο Ηρώδειο, αφού οι περισσότεροι από όσους ήρθαν (είχε κι αρκετούς ξένους, σημειωτέον, γνώρισα μάλιστα και κάποιον που πέταξε από την Αυστραλία αποφασισμένος να μη χάσει αυτή τη βραδιά κάτω από την Ακρόπολη –έμαθα ότι έφυγε κατενθουσιασμένος) ήταν είτε διαβασμένοι, είτε πρόθυμοι να καταδυθούν στη νέα αυτή έκφανση του Cale, με τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών και τις ολοκαινούριες ενορχηστρώσεις, τις οποίες επιμελήθηκε ο επί χρόνια συνεργάτης του Randy Woolf, ειδικά για την περίσταση. Και φάνηκε ήδη από την αρχή πόσο μελετημένες και εύστοχες ήταν: δεν έμειναν στην ευκολία του βάθους που συνήθως προσφέρει μια κλασική ορχήστρα, όταν παρατάσσεται με pop/rock μουσικούς, αλλά συνεισέφεραν ευφάνταστους χρωματισμούς και πρόσθεσαν διαστάσεις.
Χάρισαν λοιπόν στα επιλεγμένα τραγούδια έναν διαφορετικό αέρα, ενώ ταυτόχρονα διατήρησαν και την αγέραστη φωνή του Cale στο προσκήνιο, η οποία αποτυπώθηκε διαυγής ήδη από το "Jumbo", δημιουργώντας τα πρώτα ρίγη ενθουσιασμού. Συγκρίνετε λ.χ. το "Do Not Go Gentle Into That Good Night" όπως παίχτηκε στο Fragments Of A Rainy Season με ό,τι ακούσαμε –και θα φανεί άμεσα η σταυροβελονιά του Woolf στην αγαστή σύμπλευση μπάσου, κιθάρας και ντραμς με βιολιά, πνευστά και έγχορδα. Σε άλλες περιστάσεις, μάλιστα, όπως λ.χ. στο "Ghost Story" (που προτιμήθηκε από το Paris 1919 έναντι πιο γνωστών κομματιών) ή στο "Barracuda", το μείγμα δεν δίστασε να πλεύσει και προς κάτι σαν πειραγμένο yacht rock, με απρόσμενη επιτυχία. Ο θαυμάσιος ήχος της συναυλίας, από εκεί και πέρα, πρέσβευε απολύτως το εγχείρημα, κομίζοντας στα αφτιά μας όλες τις λεπτομέρειες.
Φυσικά, ο Cale ήξερε μια χαρά και πώς να κινητοποιήσει το μαζικό συναίσθημα. Απλά το έκανε με τον δικό του τρόπο και με τους δικούς του όρους. Πρώτα δηλαδή έβαλε τον κόσμο να βυθιστεί στο "Moonstruck (Nico's Song)" από το φετινό του άλμπουμ Mercy, κοινωνώντας μια εκτεταμένη avant-garde αποδόμηση με ηλεκτρονικά και αργόσυρτα, διακριτικά βιολιά και τσέλα κι έπειτα εφόρμησε στο "I'm Waiting For The Man" των Velvet Underground, με το Ηρώδειο να αποκρίνεται με ιαχές ενθουσιασμού ήδη από τις εναρκτήριες, αναγνωρίσιμες νότες στα πλήκτρα.
Ωραία εκτέλεση ήταν, ορθώς κράτησε ένα rock κλίμα (αφού η ορχήστρα δεν μπήκε σε κανένα σημείο) και πολύ αγαπημένες μνήμες επανέφερε, αλλά να πούμε ότι η σπουδαία Velvet Underground στιγμή ήρθε λίγο πιο μετά, όταν ήχησε το "Sunday Morning" –τραγουδισμένο υπέροχα, με άριστη χρήση της συμμετοχής και των δυνατοτήτων της Φιλαρμόνια. Δεδομένης μάλιστα της ευρείας αναγνωρισιμότητάς του, δόθηκε ίσως και η πιο "ηχηρή" απάντηση σε αυτούς που πάντα βρίσκονται να γκρινιάξουν όταν μπλέκει μια ορχήστρα στην pop/rock μέση: είναι κάτι που, συνήθως, αποκαλύπτει περισσότερα για τις δικές τους ανεπάρκειες, παρά για τους καλλιτέχνες που διαλέγουν μια τέτοια σύμπραξη. Πόσο μάλλον αν μιλάμε για μορφές σαν τον John Cale, με άμεση και βιωματική επαφή με το σύμπαν της κλασικής μουσικής.
Σε ορισμένα σημεία ο Ουαλός δημιουργός άφησε φευγαλέα τα πλήκτρα για να πιάσει την κιθάρα, ενώ προς το τέλος χάρισε και μια ιδιαίτερα ηλεκτρισμένη εκτέλεση στο "Hatred" –μία ακόμα "ανορθόδοξη" επιλογή, από το Shifty Adventures Ιn Nookie Wood του 2012– που και πάλι συμπορεύτηκε ουσιωδώς με την ορχήστρα (ιδίως με τα πνευστά της). Το κοινό αναθάρρησε ξανά μόλις ήχησε το πιο αναγνωρίσιμο "Close Watch", με τον Cale να απευθύνει κατόπιν μια λιτή καληνύχτα μόλις ολοκλήρωσε την υποχθόνια, σχεδόν doom διασκευή του στο "Heartbreak Hotel" του Elvis Presley. Η οποία "σερβιρίστηκε", φυσικά, με όλα τα πρέποντα, στοιχειωτικά εφέ που χρειαζόταν ώστε να ταξιδέψει επιτυχώς από το 1974 (όταν την πρωτοδοκίμασε) στις δικές μας ημέρες, σχεδόν 50 χρόνια αργότερα.
Φυσικά, ακόμα και σε μια βραδιά που δεν πήρε το πιο περπατημένο μονοπάτι, κανείς δεν πίστεψε ότι δεν θα υπήρχε encore, ότι ο Cale θα καληνύχτιζε δίχως να πει την εμβληματική του διασκευή στο "Hallelujah" του Leonard Cohen. Η Φιλαρμόνια, άλλωστε, παρέμεινε στις θέσεις της, ενώ όλοι είδαμε ότι πάνω στη σκηνή βρισκόταν κι ένα πιάνο με ουρά, το οποίο έως τότε δεν είχε χρησιμοποιηθεί. Όμως δεν συνέβη –κι αυτό μάλλον είναι λόγος για να κατατάξουμε την εμπειρία του Cale στο Ηρώδειο κάπως χαμηλότερα από τη συναυλία του στο θέατρο του Κολλεγίου Αθηνών, 15 χρόνια πριν (Νοέμβριος 2008). Ξανάρθε μεν ενώπιόν μας, μα για τους δικούς του λόγους φάνηκε απρόθυμος για το encore. Για αποχαιρετισμό, λοιπόν, μας άφησε μονάχα ένα κρυπτικό μήνυμα, να θυμόμαστε εκείνα που πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι. Η σοφία(;) πίσω από τις λέξεις εξακολουθεί να μου διαφεύγει.
Διαβάστε Επίσης
