Μέσα σ’ένα διήμερο στις αρχές του Νοέμβρη η Αθήνα υποδέχθηκε δύο διάσημες και ακμαίες υψιφώνους, την Βουλγάρα Σόνια Γιόντσεβα και τη Γερμανίδα Μάρλις Πέτερσεν. Την απόλαυση που προσέφεραν οι εμφανίσεις τους άμβλυναν οι μάλλον αδόκητες προγραμματικές επιλογές.
Στις 4/11, η Γιόντσεβα έδωσε, στην «Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, ένα ρεσιτάλ αποκλειστικά με άριες του Πουτσίνι, το οποίο πραγματοποιήθηκε με αφορμή τους εορτασμούς για τη συμπλήρωση των 25 ετών της ένωσης «Μαζί για το Παιδί» και με μέγα χορηγό την Rolex, της οποίας η καλλιτέχνις αποτελεί global ambassador.
Για μια υψίφωνο που ξεχωρίζει για την άνεση και την ευελιξία με την οποία κινείται σε μεγάλο εύρος του ρεπερτορίου, από το μπαρόκ και το ρομαντικό μπελ-κάντο μέχρι τον Βέρντι και τη γαλλική όπερα, η επιλογή εστίασης στον βερισμό και δη σε -σχετικά σύντομες- οπερατικές άριες του Πουτσίνι δεν είναι σίγουρο ότι επέτρεψε να αναδειχθεί όλη η γκάμα των δυνατοτήτων της.
Απόλαυσε σίγουρα κανείς το γεμάτο, πλούσιο, τόσο ευχάριστο ηχόχρωμα, την άνεση στην υψηλή φωνητική περιοχή, τη θεατρικότητα, την κομψή σκηνική παρουσία που γέμιζε τη σκηνή! Όχι τυχαία, η κοσμαγάπητη άρια «Vissi d’arte» από την Β’ πράξη της «Τόσκας» υπήρξε η κορυφαία στιγμή της βραδιάς, ενώ εξίσου επιτυχημένα αποδόθηκαν η άρια της Άννας από την Α’ πράξη της σπάνια παιζόμενης όπερας «Τα Βίλλι» και -εκτός προγράμματος- η δημοφιλέστατη άρια της Λαουρέττας «Ο mio babbino caro» από τον «Τζάννι Σκίκκι».
Όμως, βερισμός σημαίνει δραματική αλήθεια, αποχρώσεις και ρωγμές στις ερμηνείες, ικανότητα προσαρμογής στις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε ηρωίδας. Έτσι, η δεδομένη φωνητική πολυτέλεια -μάταια αναζητούσε κανείς κάποια πιάνι!- πρόβαλε υπερβολική για την ασθενική Μιμή και τις δύο άριες της από την «Μποέμ», ενώ αδρομερώς ερμηνεύθηκε και η βασική άρια της Τσο-Τσο Σαν από την Β’ πράξη της «Μαντάμας Μπαττερφλάι», ρόλου με τον οποίο η Γιόντσεβα δεν έχει ακόμη αναμετρηθεί σκηνικά.
Κατά τα λοιπά, απογοήτευσε η παρουσία στο πλευρό της του μικρότερου αδερφού της Μαρίν. Ναι μεν καμία ντίβα δεν θέλει να την επισκιάζει ο παρτενέρ στα ρεσιτάλ της, αλλά καλό θα ήταν να μην «επιβάλλει», όπως η 40χρονη υψίφωνος, έναν τενόρο με απλώς εύηχο τίμπρο, αλλά και με ατελή τεχνική και αδυναμία στις ψηλές νότες. Ο Μαρίν Γιόντσεφ προσέφερε απλώς αξιοπρεπείς αναγνώσεις στις πασίγνωστες άριες των Ροντόλφο και Καβαραντόσσι από τις Α’ πράξεις των «Μποέμ» και «Τόσκα» αντίστοιχα, ενώ στα ντουέτα από τις ίδιες πράξεις η διαφορά εμπειρίας και …κλάσης ήσαν έντονα ορατές, μετριάζοντας τις εντυπώσεις!
Κρίμα για την Γιόντσεβα που θα μπορούσε εύκολα να προσφέρει κάτι ουσιαστικότερο (και πιο χορταστικό!) στο κοινό σ’αυτήν την πρώτη ελληνική εμφάνισή της, κρίμα και για τη θαυμάσια Ορχήστρα της ΕΛΣ που έλαμψε, υπό τη σφριγηλή διεύθυνση του εμπειρότατου Γάλλου αρχιμουσικού Φιλίπ Ωγκέν, τόσο σε επίπεδο συνοδείας όσο και με τις ερμηνείες της σε εμβόλιμα δημοφιλή ιντερμέδια από τις όπερες «Τα Βίλλι», «Μανόν Λεσκώ» και «Μαντάμα Μπαττερφλάι», αλλά και στα πανέμορφα «Χρυσάνθεμα» για ορχήστρα εγχόρδων.
Ανάλογες ενστάσεις ήγειρε δύο μέρες αργότερα (6/11) το ρεσιτάλ της Μάρλις Πέτερσεν στην «Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης» του Μεγάρου Μουσικής, που δόθηκε στο πλαίσιο των εορτασμών των 30 χρόνων από την έναρξη λειτουργίας του και ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του ιδρυτή και Προέδρου του.
Τραγουδίστρια με λαμπρές επιδόσεις στην όπερα και το κλασικό τραγούδι («ληντ») κυρίως της εποχής του κλασικισμού και του ύστερου ρομαντισμού, η Πέτερσεν αιφνιδίασε με μια απρόσμενη επιλογή από άριες (οπερατικές, θρησκευτικές, κοντσέρτου) και τραγούδια μιας περιόδου (18ος αιώνας) εκτεινόμενης από το …μπαρόκ μέχρι τον Μότσαρτ, που υπηρετούσε στα αρχικά στάδια της καριέρας της!
Η 53χρονη Γερμανίδα υψίφωνος ξεχωρίζει, βέβαια, για τα ενδιαφέροντα προγράμματά της, αλλά το -μάλλον ετερόκλητο- προκείμενο (που δεν απέφυγε επίκαιρες αναφορές στην ελευθερία και την αγάπη) υπερτόνιζε τη μεταλλικότητα του ηχοχρώματος, την σχετικά αδύναμη πλέον χαμηλή φωνητική περιοχή, την όχι και τόσο ανεπίληπτη -σε σχέση με το παρελθόν- δεξιοτεχνία (κάτι που επισημάνθηκε στις άριες από λυρικά και θρησκευτικά έργα του Χαίντελ). Κάποιο ρόλο έπαιξαν σίγουρα η συγκίνηση και η χαρά για την επάνοδό της στην Αθήνα (όπου διατηρούσε κατοικία μέχρι πρόσφατα), τις οποίες εξέφρασε σε σπαστά ελληνικά.
Ανεξαρτήτως των όποιων επιφυλάξεων, το οξύ θεατρικό ένστικτο, η στέρεη τεχνική, η δυναμική παρουσία, η μουσικότητα της Πέτερσεν παραμένουν άξια θαυμασμού, ακόμη και σε απλές άριες από όπερες του Αλεσσάντρο Σκαρλάττι, μια άρια αντίκα του Μπενεντέττο Μαρτσέλλο (που σύμφωνα με νεώτερες έρευνες ενδεχομένως γράφτηκε από τον Κόντι) ή σε τρεις εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους άριες του Μότσαρτ, που ερμήνευσε στο πρώτο μισό της βραδιάς υπό τη στιβαρή συνοδεία του πιανίστα Στέφαν Ματτίας Λάντεμαν. Μαζί τους συνέπραξε στην άκρως λυρική άρια του Αμύντα από τη Β’ πράξη της όπερας του Μότσαρτ «Ο βασιλιάς ποιμένας» ο εξάρχων βιολιστής της Καμεράτας Σέρτζιου Ναστάζα.
Οι Μουσικοί της Καμεράτας υπό τον Μάρκελλο Χρυσικόπουλο συνόδευσαν την Πέτερσεν στο δεύτερο μέρος του προγράμματος, όπου αναμετρήθηκε μόνο με άριες του Χαίντελ. Αν ο βουκολικός χαρακτήρας μιας άριας από το ορατόριο «Ιούδας Μακκαβαίος» αποδόθηκε άρτια, οι περίφημες άριες «Piangerò la sorte mia» και «Ombre pallide» από τις όπερες «Ιούλιος Καίσαρ» και «Αλτσίνα» δόθηκαν μεν με σπάνια δραματική και συναισθηματική αλήθεια, σχεδόν εξπρεσιονιστικά, αλλά χωρίς τις δέουσες φωνητικές διανθίσεις και εκλεπτύνσεις.
Εμβόλιμα, η ορχήστρα απέδωσε χωρίς πρόβλημα την εισαγωγή στην όπερα «Πολύφημος» του Πόρπορα και το 2ο Κοντσέρτο γκρόσο του έργου 3 του Χαίντελ, και συγκλονιστικά, με πρωτοφανείς διακινδυνεύσεις την «Τρέλα» («Τρίο σονάτα αρ. 12 έργο 1») του Βιβάλντι, ενθουσιάζοντας το κοινό, που κατέκλυσε την πρώην «Αίθουσα των Φίλων της Μουσικής».
Στις θερμές επευφημίες του, η Πέτερσεν, υπό τη συνοδεία του Χρυσικόπουλου στο τσέμπαλο, αντιχάρισε την «Aria di Giovannini» («Θέλεις να μου χαρίσεις την καρδιά σου») από το δεύτερο χειρόγραφο τετράδιο της Άννας Μαγκνταλένας Μπαχ (που, παρότι αποδίδεται στο σύζυγό της Γιόχαν Σεμπάστιαν, προέρχεται μάλλον από ανώνυμο συνθέτη), μεταπλάθοντάς το σε μίνι θεατρική σκηνή…
