Με αφορμή τις συναυλίες του στον Κήπο του Μεγάρου αυτό το τριήμερο 24-26/6, για τις οποίες τα εισιτήρια έχουν γίνει ανάρπαστα, ο Κωστής Μαραβέγιας μιλάει για τον καινούργιο του δίσκο «Κατάστρωμα», για την παρεξηγημένη έννοια της σοβαρότητας, εκείνη την ανάρτηση στο Facebook, τη φαντασίωσή του να τρύπωνε σε κάποιο γύρισμα του Φελίνι, αλλά και τα «Φιλαράκια», που δεν έχει δει ποτέ.
Συγχαρητήρια για τα sold out στον Κήπο. Σε μια πολύ δύσκολη εποχή, πώς σε κάνει να αισθάνεσαι αυτό;
Χαρά για τη γιορτή, για τη συνεύρεση με τόσους πολλούς φίλους, αλλά και μια ευθύνη για να ανταμείψω με τον καλύτερό μου εαυτό όλο αυτό τον κόσμο, που όχι μόνο έρχεται και γίνεται κοινωνός της συναυλίας, αλλά ανυπομονεί να κλείσει μία θέση πολύ καιρό πριν, εξαντλώντας τα εισιτήρια από πολύ νωρίς. Όσο περνούν τα χρόνια, η πιο καλή αφορμή για να συνεχίζεις να δίνεις ενέργεια, να σκαρώνεις μελωδίες και στίχους, να κλείνεσαι στο στούντιο για δύο μήνες και να ταξιδεύεις παντού για συναυλίες τον υπόλοιπο χρόνο, είναι ακριβώς αυτό το κοινό. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που τους έχω κοντά μου και που με ακολουθούν σε κάθε μου βήμα. Να ’μαστε καλά να ανταμώνουμε.
Τα τελευταία χρόνια έχεις περιορίσει τις εμφανίσεις σου, προτιμώντας τη συναυλιακή φόρμα. Αυτό συμβαίνει βάσει συγκεκριμένης τακτικής;
Όχι, δεν έχω κάποιο οργανωμένο σχέδιο! Η συγκίνηση και τα συναισθήματα κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας είναι για μένα πολύ περισσότερα απ’ ό,τι στις επαναλαμβανόμενες εμφανίσεις σε μια μουσική σκηνή. Φυσικά δεν απαξιώνω το δεύτερο. Μου έχει λείψει ένα στέκι το χειμώνα, αλλά μάλλον και φέτος, για τέταρτη συνεχή χρονιά, θα απέχω από τις μουσικές σκηνές. Θα πάρω πάλι το χρόνο μου για ταξίδια μέχρι το νέο έτος. Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα θα ετοιμάσω και νέες μουσικές ή ό,τι προκύψει.
Ο τραμπουκισμός του ’80, που τον θυμάμαι αμυδρά από τις κομματικές ακρότητες και τη χωρίς προηγούμενο τότε κομματική πόλωση, έχει μεταφερθεί στο Διαδίκτυο. Φαινομενικά αναίμακτα, τουλάχιστο σε σωματικό επίπεδο, αλλά προκαλώντας πιο βαθιές ρωγμές σε ψυχικό επίπεδο.
«Κατάστρωμα» ονομάζεται ο νέος δίσκος σου. Μήπως σημαίνει ότι πρέπει να ανεβούμε στο κατάστρωμα γιατί το πλοίο βουλιάζει ή γίνομαι απαισιόδοξος;
Το πλοίο δεν θα βουλιάξει ποτέ. Όσο είμαστε όλοι μαζεμένοι στο κατάστρωμα και σε αρμονία μεταξύ μας, με κοινό τόπο το ταξίδι, η θάλασσα θα είναι σύμμαχος και το σκαρί γερό. Πάντα μου άρεσαν τα πλοία. Ίσως επειδή η πρώτη πραγματική αίσθηση ελευθερίας που έζησα ήταν στα 18 μου, όταν έφτασα με το καράβι από την Πάτρα στο Μπάρι της Ιταλίας για σπουδές και μια νέα ζωή εκεί. Μόνος σε μια νέα περιπέτεια ζωής, τότε που η νεότητα ήταν στα φόρτε της και ο κόσμος όλος μπροστά μου.
Πόσο μοιάζει ή διαφέρει το «Κατάστρωμα» από τις προηγούμενες δουλειές σου; Έχει τον εξωστρεφή χαρακτήρα τους;
Εγγενώς ό,τι γράφω έχει εξωστρεφή χαρακτήρα. Ακόμη και τα πιο σκοτεινά μινόρε μου – κι αυτός ο δίσκος έχει πολλά. Αυτό που γράφω, θέλω να το φωνάξω να το πω. Θέλω να το επικοινωνήσω και να το νιώσουν και οι άλλοι. Από την πιο περίεργη αληθινή ιστορία όπως «Η παρεξήγηση του Φάουστ» μέχρι το πιο εσωτερικό και προσωπικό «Όμορφη πτώση». Η μαγεία στη μουσική δεν συντελείται όταν γεννιέται ένα τραγούδι, μια μελωδία ή ένας στίχος, αλλά όταν συνακροάται. Τότε μόνο ολοκληρώνεται η καλλιτεχνική εμπειρία. Ποτέ δεν θα έγραφα κάτι αν ήξερα πως είμαι ο τελευταίος άνθρωπος που έχει μείνει στον πλανήτη.
Τι σε επηρέασε στη δημιουργία του «Καταστρώματος»;
Όπως εύκολα διακρίνεις, έχω επηρεαστεί κυρίως από ελληνικά ακούσματα – ρυθμικά εφτάρια που παραπέμπουν σε νησιώτικα ή ρεμπετοειδή ζεϊμπέκικα κουτσουρεμένα χωρίς το εννιά. Άντλησα έμπνευση από την πλούσια ελληνική παράδοση έως και τον Χατζιδάκι, τον Σαββόπουλο, τον ελληνικό κινηματογράφο. Μπορεί να προέκυψε αυτός ο νόστος επειδή φέτος βρήκα δημιουργικό «καταφύγιο» κοντά στις βαυαρικές και αυστριακές Άλπεις, όπου διέμενα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εκεί έγραψα τα πιο πολλά τραγούδια και τις μελωδίες του δίσκου. Είχα μαζί μου μόνο πεντάγραμμο, μολύβι, γόμα. Ούτε καν μουσικό όργανο. Ήθελα να ανακαλέσω τα ωδειακά συνθετικά μου χρόνια. Αυτό φαίνεται σε τραγούδια όπως το «Τρία τέταρτα ευχής» ή το «Όμορφη πτώση».
Η εξωστρέφεια είναι σπάνιο φαινόμενο στη δική σου καλλιτεχνική όχθη. Πώς η σοβαρότητα και η διασκέδαση μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά;
Στην Ελλάδα συγχέουμε την έννοια της «σοβαρότητας» στη μουσική με το αργό βαρύ μινόρε. Αυτό έχει να κάνει, βέβαια, και με τη μουσική παράδοση, που έχει δημιουργήσει ένα ηχητικό σύμπαν στο DNA μας το οποίο μας ακολουθεί σε κάθε μουσική μας επιλογή. Κατανοητό. Όμως η ελαφράδα και η απλότητα που μπορεί να δώσει στην ψυχή μας το ματζόρε κι ο ρυθμός, είναι η χαρά της ζωής, η πιο γλυκιά και ανέμελη πλευρά, η γιορτή της συνύπαρξής μας στον ίδιο χωροχρόνο. Ε, λοιπόν, εμένα με εμπνέει περισσότερο αυτή η οπτική.
Για παράδειγμα, στο «Komasusu» περιγράφω το καινούργιο φαινόμενο, που το έζησα στο δικό μου στενό περιβάλλον, του νεοαριστεροϋβριδικού ψηφοφόρου. Εκείνου που εν μια νυκτί δηλώνει αριστερός και ριζοσπάστης, ενώ την ίδια στιγμή εκδηλώνει άκρατο συντηρητισμό μέσω εθνολαϊκιστικών κορωνών. Αυτό που περιγράφω όμως δεν είναι βαρύ και διδακτικό κουνώντας το δάχτυλο, αλλά προσπαθώ να το δώσω με κατανόηση, ελαφράδα έως και τρυφερότητα: «Σαν τον άνεμο κι εσύ, σαν τον άνεμο κι εγώ το φυσάμε και οι δυο, να μην ξεχάσουμε τον εαυτό μας να αλλάξουμε παιδιά». Απευθύνομαι σε μένα πρωτίστως.
Ποιος είναι ο απόηχος της δριμύτατης επίθεσης που δέχτηκες για εκείνη την ανάρτηση στο Facebook;
Ήταν ένας σταθμός στην πορεία μου. Κατάλαβα πως ο τραμπουκισμός του ’80, που τον θυμάμαι αμυδρά από τις κομματικές ακρότητες και τη χωρίς προηγούμενο τότε κομματική πόλωση, έχει μεταφερθεί στο Διαδίκτυο. Φαινομενικά αναίμακτα, τουλάχιστο σε σωματικό επίπεδο, αλλά προκαλώντας πιο βαθιές ρωγμές σε ψυχικό επίπεδο. Η απάντησή μου για εκείνη την ιστορία αλλά και για τις περιπτώσεις που βρέθηκα στο στόχαστρο, υπάρχει στο τραγούδι «Η παρεξήγηση του Φάουστ». Προτιμώ τις αναρτήσεις και τα statements να τα κάνω μέσω των τραγουδιών μου.
Ποια είναι η γνώμη σου για την πορεία των πραγμάτων στην Ελλάδα;
Έχω πίστη και ελπίδα. Εκ φύσεως. Πιστεύω πως η ελληνική κοινωνία θα βγει ωριμότερη και επιτέλους ενηλικιωμένη απ’ όλη αυτήν τη δυσάρεστη περιπέτεια των τελευταίων έξι-επτά χρόνων. Εύχομαι ν’ αντέξουν και να ανακάμψουν πρώτα οι ασθενέστεροι.
Οι καλλιτέχνες της γενιάς σου κάνετε μια κοινή αισθητική ή πολιτική δήλωση απέναντι στα πράγματα ή λειτουργείτε μεμονωμένα;
Προσπαθούμε να κάνουμε κοινές δράσεις, όπως εκείνες υπέρ ασθενών κοινωνικών ομάδων μέσω της κολλεκτίβας Αγάπη Ρε+. Είμαι χαρούμενος και περήφανος για την ομάδα μας και τους καλλιτέχνες που την απαρτίζουν, οι οποίοι είναι καλοί μου φίλοι.
Ποια είναι η διαφυγή σου απ’ όσα άσχημα συμβαίνουν γύρω μας;
Η μουσική, ο κινηματογράφος, το θέατρο. Αλλά κυρίως η μουσική. Βυθίζομαι σε άλλη διάσταση ακούγοντας την 5η του Μάλερ ή τη «Συννεφιασμένη Κυριακή». Η μουσική είναι η συνάντηση με τον εαυτό μας και η σύνδεση με το σύμπαν.
Τι σ’ αρέσει στο να γράφεις μουσική για το θέατρο και το σινεμά; Με ποιον σκηνοθέτη θα ήταν το πιο τρελό σου όνειρο να συνεργαστείς;
Αυτό που με συγκινεί κυρίως είναι η ομαδικότητα στη διαδικασία σύνθεσης για το θέατρο ή τον κινηματογράφο. Γίνομαι μέρος της ομάδας, πηγαίνω στις πρόβες, ζω το σενάριο ή το θεατρικό κείμενο. Κι έπειτα είναι κάτι σαν παιχνίδι για μένα. Η δημιουργική παλέτα δεν ορίζεται πια από μένα, αλλά από το σκηνοθέτη, τους ηθοποιούς, τους φωτιστές, το κείμενο. Κάνω πράγματα που δεν έχω ξανακάνει στο παρελθόν. Τώρα, για παράδειγμα, έχω γράψει μέχρι και ηλεκτρονική μουσική για την performance της Ειρήνης Φαναριώτη «Monaksxá (a lonely planet)» που θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών. Το πιο τρελό μου όνειρο θα ήταν να χωθώ σε μια γωνιά στο σετ των ταινιών του Φελίνι, έστω σαν βοηθός του Νίνο Ρότα.
Τι ενδιαφέρον έχεις δει τελευταία στο σινεμά, στο θέατρο ή στην τηλεόραση;
Ως λάτρης της κλασικής μουσικής είδα τη μία και μοναδική σειρά που έχω δει στη ζωή μου, το «Mozart in the Jungle». Σκέψου, ούτε «Φιλαράκια» δεν έχω δει. Οι σειρές μου δημιουργούν ένα αίσθημα ρουτίνας. Οι ίδιοι ήρωες ξανά και ξανά. Θέλω οι ήρωες να γεννιούνται και να πεθαίνουν σε ένα μαγικό δίωρο, κάτι που μόνο ο κινηματογράφος μπορεί να δώσει. Μου άρεσε το «Enklava» του Ραντοβάνοβιτς, το βουλγαρο-ελληνικό «Μάθημα», το «Ταξί στην Τεχεράνη» του Παναχί. Για να παινέψω το σπίτι μου, να σας προτείνω να δείτε πω να δείτε την performance της Ειρήνης για την οποία έχω γράψει τη μουσική, στις 30 Ιουνίου και την 1η Ιουλίου στην Πειραιώς 260.
Οι τρεις συναυλίες του Κωστή Μαραβέγια στον Κήπο του Μεγάρου είναι sold out. Ακούστε το δίσκο «Κατάστρωμα», που κυκλοφορεί από τη Minos EMI, εδώ και βρείτε τον στα ψηφιακά καταστήματα και τις υπηρεσίες streaming.
