«Πίσω από τις Θημωνιές»
Αθόρυβα και συγκυριακά, όπως συμβαίνει συχνά, από το 2020 στο ελληνικό σινεμά αρχίζει να ξεχωρίζει μια ολόφρεσκη σκηνοθετική τάση, η οποία θέλει νέους δημιουργούς να θέτουν με ανθρωποκεντρικούς όρους μια σειρά από συναισθηματικά και πολιτικά φορτισμένα ζητήματα. Όπως η ζωή σε μια επαρχία ρημαγμένη από την οικονομική κρίση ("Digger"), η γεμάτη κινδύνους μεταναστευτική εμπειρία ("Παρί") και η μοναξιά της αστικής αποξένωσης ("Πρόστιμο", "Broadway"). Όλα τους, φιλμ που επιχειρούν να αποτυπώσουν τα βιώματα λαϊκών χαρακτήρων, υιοθετώντας ένα ανεπιτήδευτο κινηματογραφικό ύφος που νοιάζεται για την αυθεντικότητα. Υπό αυτήν την έννοια, δεν θα ήταν αδόκιμο η συγκεκριμένη τάση να περιγραφεί ως ελληνικός νεορεαλισμός, εξαιτίας, επιπλέον, του πρωτότυπου βλέμματος που ρίχνει στα σωθικά της σύγχρονης Ελλάδας.
Το υποβλητικό ντεμπούτο της Ασημίνας Προέδρου, έτσι, έρχεται να συνοψίσει αλλά και να εμπλουτίσει δυναμικά το παραπάνω ρεύμα, ως ένα παλλόμενο κοινωνικό ψυχογράφημα που ψηλαφεί περίπλοκα πολιτικά διακυβεύματα και ηθικά αδιέξοδα, χωρίς να χάνει στιγμή την ανθρωπιά του. Πρωταγωνιστές της σκηνοθέτριας είναι τα μέλη μιας οικογένειας σε ένα χωριό της Βόρειας Ελλάδας, κοντά στα σύνορα, τα οποία έρχονται σε σύγκρουση, όταν διαδοχικά τραυματικά γεγονότα οδηγούν τις σχέσεις τους στα άκρα. Ο πατέρας (Στάθης Σταμουλακάτος) καταφεύγει στην παρανομία για να ξεχρεώσει, η μητέρα (Λένα Ουζουνίδου) βρίσκεται εγκλωβισμένη μεταξύ της πυγμής του άντρα της και του χριστιανικού συντηρητισμού, ενώ η κόρη (Ευγενία Λάβδα) μάχεται να βρει τη φωνή της, διεκδικώντας μια αργοπορημένη χειραφέτηση.
Η Προέδρου χωρίζει την αφήγησή της σε κεφάλαια, με το καθένα να υιοθετεί την οπτική γωνία των μελών της οικογένειας, επιδεικνύοντας ζηλευτή αφηγηματική αυτοκυριαρχία και υφολογική στιβαρότητα, ακόμα και όταν ανά σημεία πλατειάζει. Πρόκειται, ωστόσο, για κάτι αμελητέο σε ένα ντεμπούτο που πετυχαίνει πολλά περισσότερα. Κάθε ενότητα δεν αναπαριστά απλώς ένα βίωμα, αλλά και μια συμβολική σύγκρουση με τα "γρανάζια του συστήματος". Την καπιταλιστική παρακμή, όπως εκδηλώνεται μέσω της ιδιοτελούς αλληλοεκμετάλλευσης (υπόκοσμος, προσφυγικό), την πνιγηρή πατριαρχική και θρησκευτική καταπίεση, ένα πολυσήμαντο ψηφιδωτό που βρίσκει αναλογίες στην εξαιρετική μικρού μήκους της δημιουργού "Red Hulk".
Παρά το εννοιολογικό βάρος της, η ταινία σε καμία στιγμή δεν μοιάζει "φορτωμένη". Γι’ αυτό ευθύνεται η ξεχωριστή προσέγγιση της Προέδρου, η οποία έχει ως προτεραιότητα την ουσιώδη ενδοσκόπηση στην πληγωμένη ψυχοσύνθεση των οικείων σε όλους χαρακτήρων της. Στέκεται συνειδητά απέναντι στο κατεστημένο που σκιαγραφεί και το αποδομεί, δείχνοντας τους ήρωές της να μετατρέπονται σε κινητά ερείπια, καθώς γνωρίζουν πως είναι ανήμποροι να διορθώσουν τα λάθη τους. Όπως και η Προέδρου ξέρει ότι τίποτα δεν είναι απλό σε όσα σχολιάζει, αλλά γι’ αυτό το σινεμά της είναι πολύτιμο. Ένα σινεμά κοινωνικά ανήσυχο που αφουγκράζεται επουλωτικά καθώς αμείλικτα καταγγέλλει.
Ελλάδα. 2022. Διάρκεια: 118 ́. Διανομή: TANWEER.
Περισσότερες πληροφορίες
Πίσω από τις Θημωνιές
Σε ένα χωριό κοντά στα βόρεια σύνορα της χώρας, μια τριμελής λαϊκή οικογένεια βιώνει τη σύγκρουση, όταν διαδοχικά τραυματικά συμβάντα πληγώνουν τις σχέσεις τους, φτάνοντάς τις στα όριά τους.
