Την ώρα που η πανδημία κρατά κλειστά τα σινεμά, τα φεστιβάλ κινηματογράφου της χώρας ήρθαν αντιμέτωπα με μια «υπαρξιακή» κρίση• μπορούν άραγε να πραγματοποιηθούν χωρίς τη σκοτεινή αίθουσα και τον κόσμο που δίνει τον παλμό και εάν όχι, υπάρχει όφελος σε μια αναβολή ή ακύρωση; Ευτυχώς οι περισσότερες, αν όχι όλες, οι σινε-διοργανώσεις πραγματοποιήθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, υιοθετώντας εν πολλοίς ένα υβριδικό modus operandi. Κάπως έτσι αποφάσισαν να κινηθούν και στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου, το οποίο φέτος πραγματοποιείται σε δύο φάσεις.
Η πρώτη, ψηφιακή, ξεκινά σήμερα (5-14/2), προβάλλοντας δωρεάν μέσω της πλατφόρμας του φεστιβάλ πάνω από 50 ταινίες. Διαβάστε περισσότερα για το πρόγραμμα εδώ. Η δεύτερη και δια ζώσης φάση, δρομολογείται καλώς εχόντων των πραγμάτων για το Μάιο.
Ιδανική ευκαιρία, λοιπόν, για να θέσουμε τις ερωτήσεις μας στην καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ Τζίνα Πετροπούλου, η οποία μας δίνει μια αίσθηση του πώς είναι να στήνει κανείς μια κινηματογραφική διοργάνωση όταν όλα είναι ρευστά, αλλά και γιατί εξακολουθούν τα φεστιβάλ να έχουν μείζονα σημασία στη ζωή μας.
Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε στη διοργάνωση του φετινού φεστιβάλ, από τη στιγμή που οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά αβέβαιες;
Η πρώτη δυσκολία για μένα προσωπικά ήταν να αποδεχτώ το γεγονός ότι έπρεπε να διεξαχθεί διαδικτυακά, καθώς για εμάς το φεστιβάλ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη φυσική παρουσία του κόσμου και των δημιουργών. Επίσης, είναι αποκαρδιωτικό να έχεις κάνει τόση προεργασία διοργανώνοντας σεμινάρια, αφιερώματα, καλεσμένους, workshops, εκθέσεις και να συνειδητοποιείς ότι πολλά από αυτά δεν θα μπορέσουν να υλοποιηθούν. Κατά συνέπεια, η μεγαλύτερη δυσκολία είναι όταν νιώθεις ότι σου κόβονται τα φτερά. Ακόμα κι έτσι όμως, πρέπει να συνεχίσεις. Άλλωστε τα πρακτικά ζητήματα λύνονται, όταν υπάρχει δημιουργική διάθεση.
Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν οι θεματικές, όπως το αφιέρωμα στο βασκικό κινηματογράφο;
Το αφιέρωμα στο βασκικό ντοκιμαντέρ επιλέχθηκε καθαρά λόγω της νέας συνεργασίας μας με το φεστιβάλ ΖΙΝΕΒΙ που διεξάγεται στο Μπιλμπάο, την μεγαλύτερη πόλη της αυτόνομης διοικητικά χώρας των Βάσκων. Είναι γνωστοί οι αγώνες των Βάσκων για την ανεξαρτησία τους, οπότε λόγω και της φετινής θεματικής «Διεκδικώντας την ελευθερία» θεώρησα ότι είναι μια καλή συγκυρία να γίνει αυτό το αφιέρωμα.
Το ελληνικό πρόγραμμα πρόκειται να το δούμε την άνοιξη. Υπάρχουν κάποιοι τίτλοι που μπορούμε να μάθουμε από τώρα;
Οι περισσότερες ταινίες που συμμετέχουν στο ελληνικό πρόγραμμα έχουν ήδη συμμετάσχει σε άλλα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα που προηγούνται χρονικά, και κατά συνέπεια είναι ήδη γνωστές. Ο λόγος που θα προβληθούν την άνοιξη, είναι γιατί θεωρήσαμε ότι δεν είχε νόημα να επαναλάβουμε ένα πρόγραμμα που ο κόσμος έχει ήδη παρακολουθήσει διαδικτυακά, κι έτσι αποφασίσαμε οι ελληνικές ταινίες να προβληθούν δια ζώσης, προκειμένου να γίνουν γνωστές στην τοπική κοινωνία. Και οι 24 δημιουργίες είναι πολύ καλές ταινίες και νομίζω ότι αν έκανα ιδιαίτερη αναφορά ή έδινα κάποια έμφαση θα αδικούσα τις υπόλοιπες. Αυτό που μπορώ όμως να πω είναι ότι θα έχουμε 3 πανελλήνιες πρεμιέρες, και αυτές είναι οι ταινίες «Κεχαγιάς» του Γιώργου Κωμάκη, «Κανελόριζα» του Απόστολου Καρουλά και «Georg» του Σωτήρη Μπέκα.
Χρόνο με το χρόνο, τα ντοκιμαντέρ λαμβάνουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο προσοχής ενώ απεκδύονται την ταμπέλα του «ακαδημαϊκού» μέσου. Θα λέγατε πως διανύουμε μια περίοδο ακμής των ταινιών τεκμηρίωσης;
Συμφωνώ ότι διανύουμε περίοδο ακμής. Παρ' όλο που το ντοκιμαντέρ δεν μπορεί να αποποιηθεί τον εκπαιδευτικό ή ακαδημαϊκό του χαρακτήρα, οι σκηνοθέτες όλο και περισσότερο κρατούν τους βασικούς κανόνες της ταινίας μυθοπλασίας, δηλαδή επιλέγουν δυνατή ιστορία, αναδεικνύουν μια σύγκρουση, δίνουν σημασία στη δομή και προβάλλουν ιδιαίτερους χαρακτήρες, κάνοντας έτσι μια ταινία τεκμηρίωσης πιο «ενδιαφέρουσα», «πιο ελκυστική στον κοινό θεατή». Επίσης τα τελευταία χρόνια τα ντοκιμαντέρ επικεντρώνονται σε ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, βάζοντας έτσι μια ανθρωποκεντρική σκοπιά σε παγκόσμια ζητήματα που διαφορετικά θα φαινόταν στους περισσότερους μακρινά ή άσχετα.
Εάν λάβουμε υπόψη μόνο τους αριθμούς, το φεστιβάλ έχει βρει ένα ευρύ και σταθερό κοινό στις αίθουσές του. Έχετε κερδίσει τα στοιχήματα που είχατε θέσει και ποια θα θέλατε να πετύχετε στο μέλλον;
Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την πορεία του φεστιβάλ, όχι μόνο γιατί αυξάνεται ο αριθμός των θεατών κάθε χρόνο και ο αριθμός των πόλεων που συμμετέχουν, αλλά γιατί βλέπουμε ότι το φεστιβάλ αποκτά μια αναγνωρισιμότητα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Το στοίχημα που είχαμε σχεδόν από την αρχή ήταν να κερδίσουμε τον νεαρόκοσμο και η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε συμμετοχή πολλών νέων όχι μόνο ως θεατές αλλά και ως εθελοντές. Επίσης βλέπουμε όλο και περισσότερη συμμετοχή νέων σε σεμινάρια και workshops που οργανώνουμε με ξένους σκηνοθέτες. Αυτό που θα θέλαμε να πετύχουμε στο μέλλον είναι να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις βάσεις και να δώσουμε τα κίνητρα στους νέους και όχι μόνο, να εμπλακούν πιο δημιουργικά και πιο άμεσα στην τοπική παραγωγή ντοκιμαντέρ.
Ένα από τα κεντρικά αφιερώματα φέτος αφορά την ισότητα των φύλων, ζήτημα που βρίσκεται εκ νέου στην επικαιρότητα. Πιστεύετε πως ο κινηματογράφος μπορεί να διαμορφώσει συνειδήσεις εκτός από το να τις αφυπνίζει;
Δεν ξέρω κατά πόσο ο κινηματογράφος μπορεί να διαμορφώσει συνειδήσεις. Αυτό έχει να κάνει κυρίως με την επίδραση της κοινωνίας που, στο συγκεκριμένο θέμα δεδομένης της πατριαρχικής παράδοσης της χώρα μας, είναι μάλλον αρνητική. Σίγουρα όμως μπορεί να προτείνει πράγματα για τον θεατή που θέλει να αφουγκραστεί το μήνυμα της ισότητας, και θα προσπαθήσει να το εφαρμόσει.
