Με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, ο γνωστός Βρετανός σκηνοθέτης Γκάι Ρίτσι μάς προτείνει να ξαναζήσουμε τον άφθαρτο μύθο του πλέον αναγνωρίσιμου λογοτεχνικού ήρωα, στη συναρπαστική και γεμάτη blockbuster δράση κινηματογραφική αναβίωσή του.
Υπάρχουν δύο τρόποι για να συμπεριφερθείς στις κλασικές λογοτεχνικές αξίες, ειδικότερα όταν θέλεις να τις μεταφέρεις στο καλλιτεχνικά ριψοκίνδυνο κινηματογραφικό σύμπαν. Ο πρώτος είναι να τις εκμοντερνίσεις εκ του ασφαλούς, διατηρώντας όλες τις συμβάσεις που σέρνουν μαζί τους στο διάβα του χρόνου, προσθέτοντας μια σειρά από κινηματογραφικά αγγίγματα, τα οποία συνήθως οδηγούν στην κακόγουστη καρικατούρα. Ο άλλος τρόπος είναι να κοιτάξεις με ειλικρίνεια τον αιωνόβιο ήρωά σου στα μάτια. Να καταλάβεις ποιος είναι ο λόγος που ο γοητευτικός ντετέκτιβ που γεννήθηκε στο μυαλό του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ εξιτάρει το αναγνωστικό κοινό εδώ και 120 χρόνια, δημιουργώντας το πρώτο pop icon της σύγχρονης Ιστορίας. Αυτό ήταν εξάλλου και το στοίχημα του Γκάι Ρίτσι από τη στιγμή που έβαλε την υπογραφή του στην κινηματογραφική αναγέννηση του Σέρλοκ Χολμς. Να κοιτάξει πίσω από την άκαμπτη γυαλάδα του λογοτεχνικού θρύλου, εφευρίσκοντας κάτι το φρέσκο και αντισυμβατικό. «Ήθελα να τον κάνουμε πιο απλό και προσιτό, να αναδείξουμε τα πολύπλευρα ταλέντα του, τα οποία τον έκαναν διαχρονικό», λέει ο Βρετανός σκηνοθέτης. Αλήθεια, πόσοι πραγματικά γνωρίζουν ότι στις σελίδες που έγραψε ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ ο πιο γνωστός ντετέκτιβ δεν φορούσε κυνηγητικό καπέλο, δεν κάπνιζε την πίπα του όταν έλυνε τις περίπλοκες υποθέσεις του και πολύ περισσότερο ποτέ του δεν ξεστόμισε τη μυθική φράση «Στοιχειώδες, αγαπητέ μου Γουότσον». Ο Γκάι Ρίτσι θέλησε να αφαιρέσει όλα αυτά τα πρόσθετα χαρακτηριστικά που κληροδότησε στον Χολμς η πλούσια κινηματογραφική του ιστορία (περισσότερες από 200 ταινίες), πετώντας από πάνω του τη βικτωριανή τυπικότητα και δίνοντάς του τα χαρακτηριστικά μιας δύστροπης και εκκεντρικής διάνοιας που δεν θα φοβόταν να ματώσει το τσαλακωμένο του πουκάμισο. Κι όπως ήταν φυσικό, στο μυαλό του Γκάι Ρίτσι ήρθε ένα και μόνο όνομα για υποδυθεί τον πολύπλευρο ήρωά του. Αυτό του Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ…
Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ
Το alter ego του Σέρλοκ Χολμς
Οι ομοιότητες του Αμερικανού ηθοποιού με τον διάσημο ντετέκτιβ θαρρείς ότι κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια του μεταφυσικού. Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ μοιραζόταν για πολλά χρόνια το ίδιο πάθος για τις απαγορευμένες ουσίες με τον ανίκητο μποέμ ντετέκτιβ. Ο ίδιος, μάλιστα, κατρακύλησε από την αίγλη της οσκαρικής υποψηφιότητας με το «Τσάπλιν» (1993) στα βρόμικα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων του Λος Άντζελες και σε μια σειρά από κέντρα απεξάρτησης στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας. Αλλά ο Αμερικανός σταρ, όπως και ο Σέρλοκ Χολμς, βρήκε τον τρόπο να ξεπεράσει τις ανθρώπινες αδυναμίες για να εκπληρώσει έναν προσωπικό ανώτερο σκοπό. Για τον αειθαλή ντετέκτιβ ήταν η επικράτηση της αληθείας και ο θρίαμβος της ψυχρής λογικής, για τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ ήταν η αναστήλωση της καριέρας του, με την εκπλήρωση των πιο φιλόδοξων ερμηνευτικών στοιχημάτων. Και ο Σέρλοκ Χολμς είναι σίγουρα ένα από αυτά… Τα χαρακτηριστικά που δίνει ο Αμερικανός σταρ στον ήρωά του σίγουρα δεν είναι αυτά που είχαμε συνηθίσει έως τώρα: «Για μένα είναι ένα θυσιαστικό αρχέτυπο, ο τύπος του ανθρώπου που βάζει την προσωπική του ζωή σε δεύτερη μοίρα για να υπηρετήσει το γενικότερο καλό. Είναι ένας πραγματικός σταυροφόρος», δηλώνει ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ. Με την αμέριστη βοήθεια του Γκάι Ρίτσι, ο 45χρονος σταρ συλλαμβάνει μια εντελώς μοντέρνα, διαφορετική και άκρως ενδιαφέρουσα εκδοχή του κύριου Χολμς. Μποέμ, ακοινώνητος, διορατικός, σκληρός, ιδιοφυής, άνθρωπος που κινείται με την ίδια άνεση στα σαλόνια του βικτωριανού Λονδίνου και στα ελεεινά σοκάκια της πρώτης μητρόπολης που γνώρισε ο πλανήτης, ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ αποδεικνύεται ο ιδανικός αναγεννητής του «γερασμένου» λογοτεχνικού ήρωα.
Οι Φίλοι και οι Εχθροί του
Ένα είναι σίγουρο… Δεν υπάρχει Σέρλοκ Χολμς χωρίς τον Δόκτορα Τζον Γουότσον. Για χρόνια συγκάτοικοι στο διαμέρισμα της Μπέικερ Στριτ, επιστήθιοι φίλοι και αχώριστοι συνεργάτες στις πολυάριθμες εξιχνιάσεις των μυστηρίων, οι πρωταγωνιστές στις ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ ήταν πάντοτε δύο. Η αλήθεια είναι ότι ο εθισμένος στην περιπέτεια γιατρός αποτελούσε το εμπνευσμένο αντίβαρο στην ανέμελη και επιρρεπή στα πάθη ζωή του Χολμς. «Δεν ήθελα έναν Γουότσον κατώτερο, αλλά εξίσου ηρωικό με τον ντετέκτιβ. Πιστεύω ότι αυτό ήθελε και ο Κόναν Ντόιλ», λέει ο Γκάι Ρίτσι περιγράφοντας τη νέα βερσιόν του Γουότσον. Από τα λόγια του Βρετανού σκηνοθέτη ήταν πολύ εύκολο να συμπεράνεις ότι δίπλα στον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ θα βρισκόταν ο Τζουντ Λο… Γοητευτικός, μορφωμένος και πάντοτε κομψός, ο πιστός φίλος του Χολμς δεν διστάζει μάλιστα να λερώσει τα χέρια του στην καινούργια κινηματογραφική του περιπέτεια. Από την πρώτη κιόλας σκηνή της ταινίας, το δυναμικό ντουέτο καταδιώκει και γρονθοκοπά αλύπητα τους ανθρώπους που κρύβονται πίσω από τις θυσίες μαύρης μαγείας που γίνονται τον τελευταίο καιρό στις σκοτεινές κατακόμβες του Λονδίνου. Σατανικός εμπνευστής των τελετουργικών δολοφονιών είναι ο Λόρδος Μπλάκγουντ (Μαρκ Στρονγκ) που εφαρμόζει με ακρίβεια το σχέδιό του για να γίνει κυρίαρχος ολόκληρου του κόσμου. Ενώ η βρετανική πρωτεύουσα βυθίζεται όλο και περισσότερο στη φοβία για την επικράτηση των σκοτεινών δυνάμεων του Λόρδου, ο Σέρλοκ Χολμς και ο πιστός του φίλος Γουότσον θα χρειαστούν περισσότερο από ποτέ την παρατηρητικότητα και την αλάνθαστη λογική τους για να αποτρέψουν τα χειρότερα. Πολύτιμη βοήθεια αλλά και αρκετούς μπελάδες θα χαρίσει στον ανέμελο ντετέκτιβ η μοναδική γυναίκα που έχει καταφέρει να τον ξεμυαλίσει, η Αϊρίν Άντλερ (Ρέιτσελ ΜακΆνταμς). Ικανότατη απατεώνισσα και τολμηρό θηλυκό, η Αϊρίν θα είναι αυτή που θα βάλει άθελά της στο παιχνίδι τον αιώνιο εχθρό του ντετέκτιβ, τον καθηγητή Μόριαρτι, τον οποίο θα δούμε σίγουρα περισσότερο στις δύο κινηματογραφικές συνέχειες που έχουν ήδη προγραμματιστεί.
Ταξίδι στους δρόμους του Σέρλοκ
Η βρετανική πρωτεύουσα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αφήγησης στις περιπέτειες του Χολμς, ένα σταθερό μοτίβο που κρύβει εκτός από μια μυστηριώδη αύρα και το πνεύμα μιας νέας εποχής όπου οι δεισιδαιμονίες και ο παγανισμός θα έδιναν ολοκληρωτικά τη θέση τους στο δυτικό μοντερνισμό. Αυτό είναι το ιδανικό μέρος για να αναδείξει ο μυθικός ντετέκτιβ την υπεροχή της καθαρής λογικής και της ανθρώπινης παρατήρησης σε σχέση με τα σκοταδιστικά απομεινάρια του Μεσαίωνα. Γι’ αυτόν το λόγο οι δημιουργοί της νέας ταινίας του Σέρλοκ Χολμς έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στην πιστή απεικόνιση του βικτωριανού Λονδίνου. Με γυρίσματα σε πραγματικές τοποθεσίες, αλλά και γραφικά υψηλής τεχνολογίας, ο βραβευμένος με Όσκαρ διευθυντής φωτογραφίας Φιλίπ Ρουσελό απεικονίζει αριστοτεχνικά μια βρόμικη μεγαλούπολη που παράλληλα αποτελεί τη Μέκκα του δυτικού πολιτισμού εκείνη την εποχή. Όμως ο Σέρλοκ Χολμς έχει αφήσει έντονα τα ίχνη του και στο σύγχρονο Λονδίνο. Στην Μπέικερ Στριτ λειτουργεί το Μουσείο του Σέρλοκ Χολμς από το 1990. Επίσης στο Λονδίνο. από το 1934 λειτουργεί χωρίς καμία διακοπή ο Σύλλογος «Baker Street Irregulars», ο οποίος αποτελείται από μανιακούς θαυμαστές του ντετέκτιβ. Μάλιστα, με αφορμή την κυκλοφορία της ταινίας του Γκάι Ρίτσι, το Visitbritain.gr, το επίσημο site του ταξιδιωτικού οργανισμού της Μεγάλης Βρετανίας, προτείνει ιδέες για ταξίδια στους δρόμους του Σέρλοκ Χολμς στη χώρα, με έμφαση στα μέρη όπου γυρίστηκε η ταινία.
Ποιος είστε, κύριε Χολμς;
Ο Σέρλοκ Χολμς εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε μια σύντομη ιστορία που δημοσιεύτηκε στο «Beeton’s Christmas Annual» το 1887. Βέβαια, ο ευφυής ντετέκτιβ έγινε περισσότερο γνωστός λίγο αργότερα, με τις περιπέτειές του στο «Strand Magazine». Μόνιμος τόπος κατοικίας του είναι η 221Β Μπέικερ Στριτ, όπου υπήρξε και συγκάτοικος με τον Γουότσον. Ο Χολμς ήταν συστηματικός χρήστης ναρκωτικών ουσιών, πριν όμως αυτές περάσουν στην παρανομία. Ο διάσημος ντετέκτιβ είχε άριστες γνώσεις στη Χημεία, ήξερε να παίζει βιολί και είχε πολύ καλές επιδόσεις στην πυγμαχία, την ξιφομαχία αλλά και την πάλη με ράβδους. Υπήρξε πρωταγωνιστής σε 56 σύντομες ιστορίες και σε 4 μυθιστορήματα που έγραψε ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Στο βιβλίο Γκίνες είναι καταχωρημένος ως ο πιο δημοφιλής κινηματογραφικός χαρακτήρας, με 75 ηθοποιούς να τον έχουν ερμηνεύσει σε 211 ταινίες. Η πιο επιδραστική κινηματογραφική ενσάρκωση του Χολμς ήταν αναμφίβολα αυτή του Μπέιζιλ Ράθμποουν (14 ταινίες συνολικά), ο οποίος του προσέδωσε καλοσυνάτη αφηρημάδα.
