
Μία από τις κλισέ λαϊκές ρήσεις που, όμως, ανταποκρίνονται πολύ συχνά στην πραγματικότητα, είναι αυτή που θέλει την ιστορία να γράφεται από τις παρέες. Αυτήν τη φράση σκεφτόμουν καθώς επέστρεφα από το Ηράκλειο της Κρήτης, έχοντας παρακολουθήσει τις εναρκτήριες μέρες του 1ου CINEphil_101 Διεθνούς Φεστιβάλ Φιλοσοφικού Κινηματογράφου (10-18/5), μιας διοργάνωσης που παντρεύει δύο πεδία που αλληλοεπικοινωνούν, αλλά κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε τολμήσει να τα σμίξει στο πλαίσιο ενός προγράμματος προβολών. Το στοίχημα, επομένως, δεν είναι μόνο καλλιτεχνικό - επιστημονικό, αλλά και πρακτικό: πώς θα πείσεις το κοινό μιας πόλης που αποκτά για πρώτη φορά ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ, να έρθει να παρακολουθήσει τίτλους επιλεγμένους ύστερα από κοπιώδη αναζήτηση, από τις οποίες δεν ξέρει τι να περιμένει; Μάλιστα, έχοντας ως επιπλέον πρόκληση να ξεπεραστεί η "στάμπα" του ακαδημαϊκού, καθώς το CINEphil_101 έχει σαφώς λαϊκό πρόσημο (όλες οι εκδηλώσεις είναι δωρεάν) και δεν πρόκειται για ένα πανεπιστημιακό συνέδριο ειδικού ενδιαφέροντος.
Ευτυχώς, η φροντίδα με την οποία στήθηκε η διοργάνωση τους τελευταίους μήνες από την Κατερίνα Μπαντινάκη (γενική διευθύντρια, καλλιτεχνική επιμελήτρια, επίκουρη καθηγήτρια τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών Παν/μίου Κρήτης) και την Σοφία Μαράκη (καλλιτεχνική διεύθυνση, διεύθυνση παραγωγής) αποδείχθηκε κρίσιμη στην επίτευξη ενός προγράμματος που ισορροπεί μεταξύ σινεφιλίας, απεύθυνσης στην τοπική κοινωνία, επίκαιρου φιλοσοφικού προβληματισμού, αλλά και εκπαίδευσης. Η πολυπρισματική ανάπτυξη του CINEphil_101 περιλαμβάνει σεμινάρια για παιδιά και εφήβους, όπως το άψογο εργαστήριο του δασκάλου και σκηνοθέτη Μανώλη Τσελεντάκη, τα οποία έχουν πολύτιμη επίδραση στο πώς μπορούν να αντιληφθούν τα παιδιά τι σημαίνει αφήγηση, πρόσληψη των οπτικοακουστικών μέσων και κυρίως, κριτική ερμηνεία περιεχομένου. Στοιχεία από τα οποία θα μπορούσαν να ωφεληθούν και οι ενήλικες, εδώ που τα λέμε…
Γίνεται σαφές λοιπόν, για να επιστρέψουμε και στην αναφορά των παρεών της εισαγωγής, πως το ανθρώπινο και προσβάσιμο πρόσωπο του CINEphil_101 είναι ένα από τα κατ’ εξοχήν προτερήματά του. Μαζί, από πολύ κοντά, έρχονται και οι κινηματογραφικές επιλογές. Εκτός από το αφιέρωμα στο σκηνοθέτη Γιώργο Ζώη, ενός εκ των πλέον ταλαντούχων Ελλήνων δημιουργών που τελευταία γνωρίζει επιτυχία με το στοιχειωτικό "Αρκάντια", το φεστιβάλ διοργάνωσε προβολή του αριστουργηματικού "Blade Runner" (Ρίντλεϊ Σκοτ, 1982) πλαισιωμένη από συζήτηση με τον ομότιμο καθηγητή φιλοσοφίας Στέλιο Βιρβιδάκη. Η αίθουσα του επιβλητικού Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, που αποτελεί έδρα του CINEphil_101, είχε γεμίσει ασφυκτικά, ενδεικτικό της επιθυμίας του κόσμου όχι μόνο να δει μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, αλλά να εντρυφήσει και να κουβεντιάσει για αυτήν. Σίγουρα αντίστοιχες δράσεις θα έχουν ίδια επιτυχία και γιατί όχι, ενδεχομένως να μπορούσαν να επαναληφθούν μες τη χρονιά, ώστε να διατηρηθεί η επαφή της διοργάνωσης με το κοινό.
Θερμή ανταπόκριση, βέβαια, βρήκαν και οι προβολές των μεγάλου μήκους που διεκδικούν τα βραβεία του φεστιβάλ. Έξι στο σύνολό τους, ένας μεστός και διαχειρίσιμος αριθμός, από τον οποίο ξεχωρίσαμε το νορβηγικό "Sister, What Grows Where Land Is Sick" (Φρανκίσκα Ελίασεν, 2022). Ένα δράμα ενηλικίωσης γεμάτο θαλπωρή και απροσδόκητα λυρική ποιητικότητα, όπου ο γήινος ρεαλισμός συναντά την απελευθερωτική υπερβατικότητα, καθώς δύο αδερφές ψηλαφούν τις αντιφάσεις των σχέσεών τους και την ανάγκη τους να ζουν μακριά από κάθε μορφής καταπίεση. Αντίστοιχα, η ταινία έναρξης "Under My Skin" (Πασκάλ Τεσό, 2024) συνδυάζει την κοινωνική καταγγελία με τον αβίαστο ρομαντισμό, καθώς ένας νεαρός εργάτης στη Μασσαλία προσπαθεί να ανταπεξέλθει μεν στις καθημερινές δυσκολίες, αλλά ταυτόχρονα δεν παύει να ονειρεύεται να γίνει χορευτής. Το φιλμ διαθέτει ένα απροσδόκητο ελληνικό αέρα, πρωταγωνίστρια είναι η Αλμάζ Παπατάκη και το σάουντρακ περιλαμβάνει ουκ ολίγα ρεμπέτικα, ωστόσο, αποκορύφωμα είναι η τελική ξεσηκωτική σεκάνς, όπου απεικονίζεται ένα πραγματικά εντυπωσιακό dance battle.
Το Ηράκλειο, συνοψίζοντας, απέκτησε έναν ακόμα λόγο για να το επισκεφτείτε με την πρώτη ευκαιρία…