Το περασμένο φθινόπωρο, επαγγελματίες και μη του σινεμά κινητοποιήθηκαν μαζικά, όταν έγινε γνωστό πως οι κινηματογράφοι του κέντρου Αελλώ, Άστορ και Ιντεάλ απειλούνταν με λουκέτο. Θυμίζουμε πως τότε σήμανε συναγερμός, καθώς ο Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) ο οποίος αποτελεί ιδιοκτήτης των ακινήτων όπου στεγάζονται τα σινεμά, επιθυμούσε να αξιοποιήσει τα κτήρια χωρίς να δεσμευθεί πως θα διατηρηθεί η κινηματογραφική ιδιότητα των εν λόγω αιθουσών. Τελικά κι ύστερα από ευρύτατες διαμαρτυρίες, στα τέλη Νοεμβρίου ο e-ΕΦΚΑ ανακοίνωνε πως "δε δρομολογείται αλλαγή χρήσης των κινηματογράφων Αελλώ, Άστορ και Ιντεάλ". Φυσικά δεν επρόκειτο για κάποια οριστική δέσμευση για την προστασία των σινεμά, ωστόσο προσωρινά το μέλλον τους θεωρήθηκε προστατευμένο.
Τις τελευταίες μέρες, όμως, ο e-ΕΦΚΑ με νέες κινήσεις του έρχεται να αμφισβητήσει την ανάγκη οι κινηματογράφοι να κηρυχθούν διατηρητέοι χώροι. Πολύ πρόσφατα και συγκεκριμένα για τα Ιντεάλ - Άστορ, το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος ξεκίνησε τη διαδικασία ώστε οι αίθουσες να ανακηρυχθούν διατηρητέες. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς είχαν στη διάθεσή στους τριάντα ημέρες ώστε να υποβάλλουν απόψεις και οποιεσδήποτε ενστάσεις. Τότε, όπως καταγγέλει ο υπεύθυνος του Άστορ Μπάμπης Κονταράκης, την τελευταία μέρα της διαδικασίας ο e-ΕΦΚΑ "έκανε ένσταση και μάλιστα με τρόπο ώστε να μην προλάβουμε να απαντήσουμε στις αιτιάσεις του", με αποτέλεσμα να παγώσει η κήρυξη της διατηρητέας χρήσης των κινηματογράφων. Σε σχετική ανακοίνωσή του, ο κ. Κονταράκης επισημαίνει ακόμα ότι ο e-ΕΦΚΑ "μετά από μια σειρά ακροβατικών ισχυρισμών, καταλήγει, χαρακτηριστικά, ότι η ύπαρξη του Άστορ είναι ‘τροχοπέδη’ για να επισκευαστεί και να λειτουργήσει το κτίριο στο οποίο στεγάζεται".
Την ίδια στιγμή, στο στόχαστρο του e-ΕΦΚΑ μπαίνει και το Ιντεάλ. Στην αντίστοιχη ένστασή του, ο φορεάς υποστηρίζει πως "η κήρυξη ως διατηρητέας της χρήσης του κινηματογράφου θα αναστείλει την προσπάθεια διάσωσης του διατηρητέου κτιρίου, με ότι αυτό συνεπάγεται, ενώ δεν αποκλείεται η εμπλοκή του Φορέα και του Δημοσίου σε μια ατέρμονη συζήτηση αποζημιώσεων". Στο ίδιο έγγραφο, ο e-ΕΦΚΑ στηρίζει την παραπάνω θέση διαχωρίζοντας αυθαίρετα το μέλλον του κινηματογράφου από την εξάρτησή του στην κινηματογραφική αίθουσα, για να υποστηρίξει πως τα σινεμά θα μοιάσουν σαν κάποιο είδος πολυτελείας. Πρόκειται για μια στρεβλή ανάγνωση τόσο της πραγματικότητας όσο και δηλώσεων που δημοσιεύθηκαν σε παλαιότερο άρθρο του Αθηνοράματος. Συγκεκριμένα, απομονώνει την δήλωση του υπευθύνου του Τριανόν Μιχάλη Ζέη ("Ο κινηματογράφος θα γίνει σαν το βινύλιο. Για λίγους και με ακριβό εισιτήριο. Στη σύγχρονη πραγματικότητα τα έσοδα που έχει από τις ταινίες της κανονικής προβολής ένας κινηματογράφος δεν φτάνουν ούτε για έναν υπάλληλο. Μόνο από χόμπι πλέον μπορεί να διατηρεί κάποιος επιχειρηματίας χειμερινό κινηματογράφο"), η οποία περιλαμβάνεται στο εν λόγω άρθρο στο πλαίσιο μιας συζήτησης για το μέλλον του κινηματογράφου, προκειμένου να στοιχειοθετήσει τη θέση του και απομακρύνοντας την από τα συμφραζόμενά της.
Να σημειώσουμε εδώ, επιπλέον, πως το Νοέμβριο του 2022 το Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας ψήφισε ομόφωνα να κηρυχθούν διατηρητέες οι χρήσεις των Ιντεάλ, Άστορ και Αελλώ "καθώς και να μεριμνήσουν για τη θεσμική προστασία τους ως χώρων πολιτισμού, στα πρότυπα της προστασίας που έχει εξασφαλιστεί με υπουργική απόφαση του 1997 για τους θερινούς κινηματογράφους της πόλης".
Ο φυσικός χώρος κάθε ταινίας είναι ο κινηματογράφος, όπως αποδείξαμε στο πρόσφατο μεγάλο ρεπορτάζ μας. Και η απειλή με κλείσιμο δύο, τουλάχιστον, ιστορικών αιθουσών του κέντρου θα καταφέρει απλώς να αποξενώσει περισσότερο τους κατοίκους αυτής της πόλης. Μιας πόλης που φαίνεται θυσιάζει τον πολιτισμό της για να γίνει πρωτεύουσα των τουριστικών σεζόν. Ελπίζουμε να βρεθεί το συντομότερο λύση έτσι ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν απρόσκοπτα, αλλά και προς όφελος του σινεφίλ κοινού, οι ιστορικοί κινηματογράφοι της πόλης με όσες ενέργειες πρέπει να γίνουν προκειμένου να διασφαλιστεί αυτό.
Ακολουθεί η αναλυτική ανακοίνωση του κ. Κονταράκη μαζί με τα έγγραφα που επικαλείται:
"Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες,
θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις νέες εξελίξεις σχετικά με τον κίνδυνο αφανισμού του κινηματογράφου Άστορ.
Από την τελευταία μας επικοινωνία, μία από τις ελάχιστες θετικές θεσμικές εξέλιξεις ήταν το ομόφωνο ψήφισμα του Δήμου Αθηναίων [λινκ], ένα ψήφισμα συνεκτικό με την προγενέστερη άποψη των δημοτικών παρατάξεων, αλλά και του δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη, για τον οποίο οι κινηματογράφοι της Αθήνας είναι 'κομμάτι του πολιτισμού της πόλης' και κάθε κλειστό σινεμά, είναι μια 'ανοιχτή πληγή' στην πόλη [λινκ].
Από την άλλη η αφωνία του Υπουργείου Πολιτισμού κορυφώθηκε με μια εκτός θέματος απάντηση του υπουργείου στα συνολικά τέσσερα ερωτήματα που κατατέθηκαν στη Βουλή, η οποία προκάλεσε περισσότερα ερωτήματα σχετικά με την ίδια τη λειτουργία του Yπουργείου.
Η σημαντικότερη παρέμβαση που έγινε έως σήμερα ήρθε από το ΥΠΕΝ το οποίο πήρε την πρωτοβουλία να ανακηρυχθούν το Ιντεάλ και το Άστορ διατηρητέοι ως προς την χρήση κινηματογράφοι, κάτι το οποίο ζητήσαμε από την πρώτη στιγμή [cc η αιτιολογική έκθεση]. Η διαδικασία όριζε ένα διάστημα τριάντα ημερών για να υποβληθούν απόψεις ή ενστάσεις. Έτσι, την τελευταία μέρα της διαδικασίας ο ΕΦΚΑ έκανε ένσταση και μάλιστα με τρόπο ώστε να μην προλάβουμε να απαντήσουμε στις αιτιάσεις του! [cc η ένσταση ΕΦΚΑ & η άποψη-απάντηση του Αστορ]. Ως αποτέλεσμα, αυτή τη στιγμή η διαδικασία κήρυξης διατηρητέας της χρήσης του Άστορ από το ΥΠΕΝ έχει παγώσει.
Αποδείχθηκε λοιπόν ότι ο ΕΦΚΑ είναι αναξιόπιστος, και η προηγούμενη ανακοίνωση του, απλώς, εμπαιγμός. Θυμίζω ότι στο δελτίο τύπου που εξέδωσε στις 22/11/2022, έγραφε μεταξύ άλλων, ότι 'Δεν δρομολογείται αλλαγή χρήσης των κινηματογράφων Αελλώ, Άστορ και Ιντεάλ', ενώ για την υπόθεση του ΑΣΤΟΡ πιο συγκεκριμένα, έγραφε 'αναφορικά με τον κινηματογράφο Άστορ, ήδη υλοποιείται ο σχεδιασμός του φορέα, προκειμένου η αίθουσα κινηματογράφου να μην αλλάξει χρήση, το υπόλοιπο κτίριο να αξιοποιηθεί από επενδυτή και να λειτουργήσει και ένα κατάστημα στο ισόγειο. Οι πρώτες μελέτες, που ήδη έχουν υλοποιήσει οι αρμόδιες διευθύνσεις του e-ΕΦΚΑ, δείχνουν πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό'.
Τώρα, στην ένσταση του, μετά από μια σειρά από ακροβατικών ισχυρισμών, καταλήγει, χαρακτηριστικά, ότι η ύπαρξη του Άστορ είναι 'τροχοπέδη' για να επισκευαστεί και να λειτουργήσει το κτίριο στο οποίο στεγάζεται. Αφήνω σε εσάς να χαρακτηρίσετε τη στάση του δημόσιου οργανισμού ΕΦΚΑ και του διοικητή του και πώς αυτή μεταφράζεται σε όρους δημοσίου συμφέροντος.
Όμως δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ το εξής: ποιός είναι το εμπόδιο αυτή τη στιγμή για την Αθήνα;
Το Άστορ ή ο ΕΦΚΑ;
Ευχαριστώ και πάλι για όλη τη βοήθεια στην ανάδειξη του θέματος.
Στη διάθεση σας για κάθε διευκρίνιση.
Φιλικά,
Μπάμπης Κονταράκης"
