©Tobias Henriksson
Μετά το "Τετράγωνο" (2017) ο Σουηδός Ρούμπεν Έστλουντ μπήκε στο κλειστό κλαμπ των σκηνοθετών που έχουν βραβευτεί δύο φορές με Χρυσό Φοίνικα, χάρη στο γυρισμένο στην Ελλάδα "Τρίγωνο της Θλίψης" (διαβάστε τη γνώμη του "α" για την ταινία εδώ). Το αγγλόφωνο ντεμπούτο του δημιουργού, που πρόκειται να κυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο στις αίθουσες, δανείζεται τον τίτλο του από τον όρο που χρησιμοποιούν οι πλαστικοί χειρούργοι όταν θέλουν να περιγράψουν τις ρυτίδες που σχηματίζονται ανάμεσα στο μέτωπο και τα φρύδια. Είναι μία από τις πρώτες ενδείξεις της γήρανσης και ένα από τα ζητήματα που οδηγούν σε υπαρξιακή οδύνη τους ήρωες της ταινίας.
Δηλαδή, ένα ζευγάρι μοντέλων (Χάρις Ντίκινσον & Τσάρλντμπι Ντιν) οι οποίοι θα βρεθούν σε ένα πανάκριβο γιοτ με ένα… μαρξιστή καπετάνιο (Γούντι Χάρελσον) για μια κρουαζιέρα στην Καραϊβική που στραβώνει επικίνδυνα. Ναυτίες, τροφικές δηλητηριάσεις και εν τέλει ένα ναυάγιο, θα οδηγήσει τους πρωταγωνιστές σε ένα απομονωμένο νησί όπου θα πρέπει να βρουν τρόπο να επιβιώσουν. Αυτό το ρόλο "κρατά" η Εύβοια, την οποία επέλεξε προσωπικά ο Έστλουντ ως βάση της παραγωγής. Το φθινόπωρο του 2020, λίγο πριν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα, ο σκηνοθέτης μίλησε στο "α" για την ελληνική εμπειρία του.
Τι σας οδήγησε, από όλο τον κόσμο, να κάνετε τα γυρίσματα της ταινίας στην Εύβοια και τη Χιλιαδού συγκεκριμένα;
Στην αρχή σκεφτόμασταν να ταξιδέψουμε στην Ταϊλάνδη, ωστόσο, όταν είδαμε από κοντά το τοπίο στη Χιλιαδού, έδειχνε ακριβώς όσο εξωτικά και ξεχωριστά θέλαμε για την ταινία. Έπειτα, με εντυπωσίασε σε προσωπικό βαθμό, διότι όπου και εάν κοιτούσα ο τόπος ήταν διάσπαρτος με γνωρίσματα που του πρόσφεραν μοναδικό χαρακτήρα, όπως το Μαραθονήσι ή οι επιβλητικοί βράχοι στην παραλία των γυμνιστών. Έτσι, ξαφνικά γίνεται πάρα πολύ εύκολο να καδράρεις τη Χιλιαδού, αφού προσφέρει αφθονία υπέροχων εικόνων. Επιπλέον, μας κέρδισε η ιδιοσυγκρασία και η εγκαρδιότητα των κατοίκων. Μας ενέπνευσε ιδιαίτερα το πόσο εναρμονισμένοι με την ολιγαρκή ζωή ήταν, απολαμβάνοντας κυρίως όσα είχε να τους προσφέρει η φύση, μια διάσταση που φέρει συνδέσεις με κάποια από τα πράγματα που θέλω να πω στην ταινία. Ομολογώ πως είμαι ερωτευμένος με τη Χιλιαδού!
Στο δελτίο τύπου η ταινία χαρακτηρίζεται ως μεταφορά "για το τέλος του δυτικού καπιταλισμού". Σε μια περίοδο που έχουμε συλλογικά αποδεχθεί αυτό το μοντέλο οικονομικής οργάνωσης και παραιτηθεί από την αναζήτηση εναλλακτικών οδών, πιστεύετε πως υπάρχει ακόμα περιθώριο αισιοδοξίας;
Νιώθω ότι, ανεξάρτητα του πόσο άσχημα δείχνουν τα πράγματα, η ανθρωπότητα έχει ακόμα την παρόρμηση να διεκδικεί την ισότητα με κάθε τρόπο. Αυτή η σκέψη με οδηγεί συχνά στη μητέρα μου, η οποία παρόλο που είναι πια μεγάλης ηλικίας, δεν έχει πάψει να είναι αφοσιωμένη κομμουνίστρια. Να νιώθει, δηλαδή, την ανάγκη διεκδίκησης ενός μέλλοντος χωρίς εκμετάλλευση. Εύλογα, όμως, έχουμε χάσει την πίστη πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Όπως θα έλεγε και ο Φρέντρικ Τζέιμσον: "είναι ευκολότερο να φανταστούμε το τέλος του κόσμου, παρά το τέλος του καπιταλισμού". Αλλά δε συμμερίζομαι τη λογική πως δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Προτάσεις πάνω στο συγκεκριμένο προβληματισμό κάνει ένα βιβλίο που με ενέπνευσε βαθιά όταν προετοίμαζα την ταινία, το "Utopia for realists" του Μπρέγκμαν Ρούτγκερ. Μάλιστα, θέλησα να του αποτείνω έναν ελάχιστο φόρο τιμής, έτσι στις σκηνές όπου απεικονίζονται οι εκατομμυριούχοι να διαβάζουν στο γιοτ, τους έβαλα να κρατάνε αυτό το βιβλίο! (γέλια)
Ανάμεσά τους βρίσκονται και οι κεντρικοί ήρωες, δύο μοντέλα-influencers που "διαφημίζουν" τη χλιδή. Ταξική ανισότητα και social media πάνε χέρι-χέρι;
Νομίζω αναπόφευκτα, αλλά εν προκειμένω είχα υπόψη προσωπικά βιώματα που με ενέπνευσαν να επιλέξω αυτό το δίδυμο των πρωταγωνιστών. Μεγάλωσα τη δεκαετία του ’70, σε μια εποχή όπου το να κάνεις φιγούρα του πλούτου σου ήταν κοινωνικά καταδικαστέο και αναξιοπρεπές. Διαπίστωσα, χρησιμοποιώντας τα social media, πως πλέον ο κόσμος απολαμβάνει βαθιά την κατανάλωση εικόνων όπου διασημότητες ή μη επιδεικνύουν πόσο άνετα ζουν. Είναι ο τρόπος ζωής που πουλάει ουσιαστικά, γιατί είναι γνωστό πως κάποιοι εξ αυτών δε βγάζουν καν τα χρήματα που υπαινίσσονται. Πάντως και εγώ ο ίδιος προβληματίζομαι με την εικόνα που δείχνω στα social media. Κάθε φορά που θέλω να δημοσιεύσω κάτι στο Instagram συμβουλεύομαι τις κόρες μου και αφού το κάνω αναρωτιέμαι: "Είμαι αληθινά εγώ αυτό το πράγμα;"
Έχετε κάποια αγαπημένη στιγμή από τα γυρίσματα στην Εύβοια;
Φυσικά, γιατί στη Χιλιαδού ολοκληρώσαμε μία από τις αγαπημένες μου σκηνές στην ταινία. Είναι όταν οι πρωταγωνιστές βρίσκονται στο ερημονήσι και προσπαθούν με μια πέτρα να σκοτώσουν ένα γάιδαρο. Καθώς το χτυπούν στο κεφάλι συνειδητοποιούν πως η πέτρα δεν είναι αρκετή για να ολοκληρώσει τη δουλειά, έτσι αρχίζουν να έχουν τύψεις βλέποντας το ζωντανό πρώτα να ταλαιπωρείται. Η σκηνή περνά από την αποφασιστικότητά τους να γίνουν βίαιοι στην υπαρξιακή οδύνη για το πόσο κακοί είναι. Όλα αυτά, βέβαια, με μια σαφή ειρωνεία και διάθεση να παρωδήσουμε την κατάσταση.
