Τους τελευταίους μήνες μια νέα φουρνιά αξιοπρόσεκτων κινηματογραφικών εκδόσεων βρίσκεται στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Έτσι, τώρα που οι μετακινήσεις έχουν περιοριστεί στις απολύτως απαραίτητες, επωφεληθείτε από τη συγκυρία και επιλέξτε ένα από τα παρακάτω βιβλία για να σας κρατήσει συντροφιά την προσεχή περίοδο.
«Κινηματογράφος 2019» από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ)
Επί 27 συναπτά έτη, η Ένωση συγκεντρώνει κριτικές όλων των ταινιών που προβλήθηκαν στις ελληνικές αίθουσες, εν προκειμένω την περίοδο 1/1-31/12/2019, μαζί με θεωρητικά κείμενα και ανταποκρίσεις από τα σημαντικότερα φεστιβάλ της Ελλάδας και του κόσμου. Την αρχισυνταξία και την επιμέλεια της παρούσας έκδοσης ανέλαβε Δημήτρης Κολιοδήμος (αντιπρόεδρος της ΠΕΚΚ), η οποία εκτός από τα παραπάνω περιλαμβάνει ακόμα μεταξύ άλλων: σχολιασμό του αναλυτικού box office της χρονιάς, τις καλύτερες ελληνικές και ξένες ταινίες που προέκυψαν από ψηφοφορία των μελών της ΠΕΚΚ, κριτικό απολογισμό της δεκαετίας 2010-2019 και καταγραφή όλων των νέων κινηματογραφικών βιβλίων. Γράφουν οι: Λευτέρης Αδαμίδης, Νίκος Αρτινός, Γεράσιμος Βάκρος, Θόδωρος Γιαχουστίδης, Ρόμπυ Εκσιέλ, Γιάννης Ζουμπουλάκης, Ιφιγένεια Καλαντζή, Δημήτρης Καλαντίδης, Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος, Κώστας Γ. Καρδερίνης, Βασίλης Κεχαγιάς, Δημήτρης Κολιοδήμος, Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος, Nίνος Φένεκ Μικελίδης, Κωνσταντίνος Μπλάθρας, Δημοσθένης Ξιφιλίνος, Γιώργος Παπαδημητρίου, Χρήστος Σκυλλάκος, Ανδρέας Τύρος και Ηλίας Φραγκούλης.
Επιπλέον σημειώστε πως η ΠΕΚΚ την τρέχουσα σεζόν κυκλοφόρησε στις εκδόσεις Οξύ το βιβλίο «Στάνλεϊ Κιούμπρικ: Μια κριτική ματιά στο έργο του», το οποίο είναι αφιερωμένο στο σύνολο της φιλμογραφίας του σπουδαίου σκηνοθέτη με κείμενα για όλες τις ταινίες του. Από το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» και τη «Λάμψη», μέχρι τα λιγότερο γνωστά αλλά εξαιρετικά πρώτα φιλμ του «Fear and Desire», «Killer's Kiss», όπως επίσης τις μικρού μήκους του, σε μια πληρέστατη έκδοση 200 και πλέον σελίδων.
«Δεν είμαι ο νέγρος σου» (εκδ. Πόλις)
Αυτή κι αν είναι μια πραγματικά ξεχωριστή περίπτωση βιβλίου. Το 2016, ο σκηνοθέτης Ραούλ Πεκ ( «Όταν ο Μαρξ συνάντησε τον Ένγκελς») παρουσίασε το ντοκιμαντέρ που τον οδήγησε μέχρι τις υποψηφιότητες των Όσκαρ. Το «Δεν Είμαι ο Νέγρος σου» είναι ένα πραγματικά αριστουργηματικό φιλμ το οποίο μέσα από τα γραπτά του σπουδαίου Τζέιμς Μπόλντουιν φέρνει στο προσκήνιο τη βίαιη ιστορία του συστημικού ρατσισμού στις ΗΠΑ, ο οποίος επικρατεί μέχρι σήμερα. Η ιδιαιτερότητα ήταν πως η ταινία χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη κυρίως στο ημιτελές βιβλίο του Μπόλντουιν «Remember this house», έτσι ο Πεκ χρειάστηκε συχνά να βρει δικές του λύσεις για να ολοκληρώσει το ντοκιμαντέρ. Στο βιβλίο των εκδόσεων Πόλις λοιπόν, θα βρείτε ουσιαστικά τη ραχοκοκαλιά - το σενάριο του Πεκ, με τον δημιουργό και τη μοντέζ Αλεξάντρα Στράους να γράφουν αναλυτικά πώς κατάφεραν να κατασκευάσουν ένα πολύπλοκο στη σύλληψη, αλλά απολύτως εύστοχο στην απόδοση ντοκιμαντέρ.
«Λευτέρης Ξανθόπουλος: Από τα Τουρκοβούνια στο Beloiannisz» (εκδ. Παπαζήση)
Βετεράνος του ελληνικού σινεμά, ο Λευτέρης Ξανθόπουλος έχει συνδέσει το όνομά του με βραβευμένες ταινίες μυθοπλασίας («Καλή Πατρίδα, Σύντροφε», «Ο Δραπέτης»), ντοκιμαντέρ («Στα Τουρκοβούνια»), αλλά και αρκετά επεισόδια της σειράς «Παρασκήνιο». Εδώ τα τέσσερα δοκίμια της Ορσαλίας-Ελένη Κασσαβέτη («Η ελληνική βιντεοταινία (1985-1990)»), επικεντρώνονται στα ντοκιμαντέρ και συγκεκριμένα εκείνα που γύρισε ο σκηνοθέτης τη δεκαετία του '80. Όλα τους περιστρέφονται γύρω από τις έννοιες της απουσίας, του ξεριζωμού και της μετακίνησης, με γνώμονα την Αθήνα αλλά και το χωριό Beloiannisz στην Ουγγαρία, όπου βρέθηκαν μεταπολεμικά πολλοί Έλληνες κομμουνιστές ως πολιτικοί πρόσφυγες.
«Cine-γραφήματα» (εκδ. Αιγόκερως)
Ο ιστορικός εκδοτικός οίκος, ο οποίος έχει συνδεθεί άρρηκτα με τα κινηματογραφικά βιβλία στην Ελλάδα, βρίσκεται πίσω από εκείνο του κριτικού Δημήτρη Κολιοδήμου. Πρόκειται για ένα ανθολόγιο κειμένων πάνω σε ένα μεγάλο εύρος κινηματογραφικών ειδών και εθνικοτήτων, το οποίο έχει έναν πάρα πολύ σημαντικό σκοπό. Να απεγκλωβίσει τον αναγνώστη από σινεφιλικές αγκυλώσεις και να προσεγγίσει το σινεμά στην ουσία του, δηλαδή ως την απόλυτη ψυχαγωγία. Διότι στα «Cine-γραφήματα», πλάι σε κείμενα για κλασικά φιλμ όπως το «Γεράκι της Μάλτας», θα βρείτε εκείνα για τις απενοχοποιημένες cult ταινίες και τον «Εξολοθρευτή 2». Εκτός από τον Ζορζ Μελιές και τον Γκρέγκορι Μαρκόπουλος θα προσεγγίσετε με άλλη ματιά το έργο του Μπρους Λι και τις μεταφορές του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Φυσικά από το βιβλίο δε λείπει το ελληνικό σινεμά, στο οποίο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση. Τόσο σε αγαπημένες μορφές όπως ο Θανάσης Βέγγος, όσο και στις λιγότερο γνωστές πτυχές του. Τις ταινίες του φανταστικού για παράδειγμα, οι οποίες αναλύονται στο κεφάλαιο «Η Ελλάδα μετά τα μεσάνυχτα».
«Κινηματογράφος και ιστορία» (εκδ. ΚΨΜ)
Ίσως δεν το γνωρίζατε αλλά υπάρχουν περισσότερες από 180 ελληνικές ταινίες, από το 1945 έως το 1981, οι οποίες κινηματογράφησαν με διαφορετικούς τρόπους την Κατοχή και την Αντίσταση. Ο Γιώργος Ανδρίτσος είναι ο άνθρωπος που τις μελέτησε ώστε να κατασκευάσει μια ολοκληρωμένη εικόνα του τρόπου με τον οποίο το ελληνικό σινεμά έχει διαχειριστεί την πρόσφατη ιστορία, συμβάλλοντας τα μέγιστα στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης. Το συγκεκριμένο βιβλίο όμως δε μένει στις θεωρητικές αναλύσεις, καθώς προσφέρει επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τα εισιτήρια που έκοψαν οι ταινίες, την υποδοχή τους από τους κριτικούς, αλλά και τις συζητήσεις που προκάλεσαν.
«Το πιο λαμπρό αρχείο» (εκδ. Άγκυρα)
«Στέλλα», «Τα Κόκκινα Φανάρια», «Η Κάλπικη Λύρα», «Της Κακομοίρας» και δεκάδες ακόμα κλασικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου βρίσκονται στην ταινιοθήκη της θρυλικής εταιρίας των «Καραγιάννη - Καρατζόπουλου», η οποία συνολικά αριθμεί 340 ταινίες, εκ των οποίων 110 παραγωγής του οργανισμού. Ύστερα από μισό αιώνα ζωής ο πλούσιος κατάλογος της εταιρίας καταγράφεται σε αυτό το πολυτελές λεύκωμα 600 σελίδων, που φέρει την υπογραφή του Κρίστη Κουπάτου στην πρώτη του συγγραφική απόπειρα. Σημειώστε πως εδώ θα βρείτε πλήθος φωτογραφίών (2.500 συνολικά) για κάθε ταινία που έχει στην κατοχή της η «Καραγιάννης - Καρατζόπουλος». Γίνεται ξεχωριστή αναφορά σε κάθε φιλμ με έκταση έως έξι σελίδες, στις οποίες αναγράφονται: όλοι οι συντελεστές, η υπόθεση, μια σειρά πληροφοριών και γενικών γνώσεων, τα εισιτήρια που έκοψε στην πρώτη της προβολή, οι βραβεύσεις και οι συμμετοχές σε φεστιβάλ, οι χώροι γυρισμάτων, τη μουσική και τα τραγούδια, τα σκηνικά, τα κοστούμια, παραλειπόμενα από τα γυρίσματα και πολλά στοιχεία που προκύπτουν μέσα από τους διαλόγους των ηθοποιών. Όπως οι αναφορές σε ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα, προσωπικότητες της πολιτικής, των επιστημών και των τεχνών, προέλευση και σημασία λέξεων, αναφορές σε ξένα και Ελληνικά τραγούδια και ταινίες κ.λπ.
