
Το επετειακό 60ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (31/10-10/11) σήκωσε αυλαία σε ένα κατάμεστο Ολύμπιον όπου έλαβε χώρα η τελετή έναρξης με δύο ξεχωριστούς παρουσιαστές. Η Ντάρια και ο Σωτήρης, οι πρωταγωνιστές του κόμιξ «…Φεστιβάλ» της ειδικής έκδοσης που δημιούργησαν οι Γιώργος Γούσης, Παναγιώτης Πανταζής και Γεωργία, καλωσόρισαν το κοινό και κάλεσαν στη σκηνή τους διευθυντές του φεστιβάλ Ελίζ Ζαλαντό και Ορέστης Ανδρεαδάκης.
«Ο Σωτήρης και η Ντάρια δεν είναι αληθινοί άνθρωποι, κι όμως κατοικούν ανάμεσά μας» επεσήμανε η κα. Ζαλαντό, ενώ ο κ. Ανδρεαδάκης τόνισε ότι οι δύο αυτοί χαρακτήρες του κόμικ αντιπροσωπεύουν το κοινό του Φεστιβάλ, «τα μάτια που ανοίγουν μέσα στο σκοτάδι και ανακαλύπτουν τον κόσμο ολόκληρο σε ένα λευκό φωτισμένο πανί, τα αυτιά που αφουγκράζονται τους ψίθυρους που έρχονται από το μέλλον. Ο Σωτήρης και η Ντάρια είναι η ιστορία του Φεστιβάλ. Η Εταιρεία Τέχνη και ο Παύλος Ζάννας, το Ντορέ και η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, το Παλλάς, ο Μύλος, ο εξώστης Β΄, οι μεγάλοι σταρ και τα βραβεία, η παραλία, η Αποθήκη Γ΄», συμπλήρωσε.

Το ημερολόγιο έγραφε 20 Σεπτεμβρίου 1960 όταν ξεκινούσε η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου, η πρώτη διοργάνωση του θεσμού που αργότερα θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην ιστορία του ελληνικού σινεμά με τη μορφή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Κάτι περισσότερο από τοπικό φεστιβάλ, το event που προσέλκυσε αμέσως το κοινό σταδιακά εξελίχτηκε στο αδιαπραγμάτευτο ετήσιο ραντεβού επαγγελματιών και μη σινεφίλ. Εκεί, στην αίθουσα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, στις Αποθήκες του Λιμανιού και στο κατακόκκινο Ολύμπιον, έγιναν γνωστά τα ονόματα δημιουργών όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Νίκος Νικολαΐδης ή ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης.
Στον περιβόητο εξώστη Β΄ το κοινό έκανε «αντάρτικο» εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά του φωναχτά, ενώ μια χρονιά απένειμε ακόμη και τα δικά του βραβεία! Τους δρόμους της Θεσσαλονίκης, τέλος, διέσχισαν ονόματα όπως οι Ρίτα Χέιγουορθ, Φρανκ Κάπρα, Κατρίν Ντενέβ, Φέι Ντάναγουεϊ και Χάρβεϊ Καϊτέλ. Η ιστορία του φεστιβάλ όμως συνεχίζεται. Έτσι από την πρωταγωνίστρια στη «Μανταλένα» Αλίκη Βουγιουκλάκη, που έκλεβε την παράσταση το ’60, περνάμε στο 2019, όπου συνωστίζονται ονόματα όπως ο αταξινόμητος Τζον Γουότερς και η ανερχόμενη Τζοάνα Χογκ. Τι ακριβώς μας περιμένει όμως στη Θεσσαλονίκη;

Διεθνές Διαγωνιστικό με «πανοραμική εντύπωση»
Έτσι μεταφράζεται ο όρος «overview effect», ο οποίος χρησιμοποιείται για να περιγραφεί το συναίσθημα δέους και υπαρξιακής επίγνωσης που νιώθουν οι αστροναύτες όταν αντικρίζουν τη Γη για πρώτη φορά. Πρόκειται για την έννοια που επέλεξαν για φέτος η γενική διευθύντρια του φεστιβάλ Ελίζ Ζαλαντό και ο καλλιτεχνικός διευθυντής Ορέστης Ανδρεαδάκης ως θεματικό πλαίσιο των ταινιών που επιλέχθηκαν στο Διεθνές Διαγωνιστικό. Εκεί συμμετέχουν συνολικά 14 τίτλοι οι οποίοι θα διεκδικήσουν τον Χρυσό Αλέξανδρο, ανάμεσά τους και το βραβευμένο σε Σάντανς και Σαν Σεμπαστιάν ατμοσφαιρικό θρίλερ «Monos» (Αλεχάντρο Λάντες), με ήρωες οκτώ παιδιά χαμένα στη ζούγκλα.
Ακόμη ανυπομονούμε να ανακαλύψουμε το «Song Without a Name» της Μελίνα Λεόν, που χαιρετίζεται ως ένα από τα εντυπωσιακά ντεμπούτα της χρονιάς, καθώς και τη νέα ταινία του Όλιβερ Λαξ «Fire Will Come» και το πολλά υποσχόμενο μεταναστευτικό δράμα «Lillian» του Αντρέας Χόρβαθ, ο οποίος μόλις με την πρώτη ταινία του συμμετείχε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάνες.
Ελληνικό σινεμά ώρα μηδέν

Εκτός από τις βραβευμένες ταινίες της πρώτης διοργάνωσης το 1960, στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου βρίσκουμε επίσης τα φιλμ πρωτοεμφανιζόμενων και ανερχόμενων εγχώριων σκηνοθετών, όπως το «Entwined» (Μίνως Νικολακάκης), που συμμετείχε στο Φεστιβάλ του Τορόντο ή το «Cosmic Candy» της Ρηνιώς Δραγασάκη, το οποίο έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο σημαντικό Fantastic Fest του Τέξας. Αναμένουμε επίσης τις νέες ταινίες του Αλέξανδρου Βούλγαρη («Winona») και του Γιώργου Γεωργόπουλου («Δεν Θέλω να Γίνω Δυσάρεστος αλλά Πρέπει να Μιλήσουμε για Κάτι Πολύ Σοβαρό»). Η τελευταία συμμετέχει δε, μαζί με τον «Πύραυλο» (Στέφανος Σιταράς), και στο νεοσύστατο διαγωνιστικό τμήμα Meet the Neighbors, στο οποίο παρουσιάζονται δέκα ταινίες νέων δημιουργών από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μεσογείου.
Παράλληλα ιδιαίτερη σημασία έχει η πρωτοβουλία του τμήματος της Αγοράς Meet the Future, στο πλαίσιο της οποίας Έλληνες σκηνοθέτες που έχουν ταξιδέψει με τις μικρού μήκους τους στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου θα επισκεφθούν τη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσουν τα επόμενα μεγάλου μήκους σχέδιά τους. Μην ξεχνάτε, τέλος, πως ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα μικρού μήκους Βασίλης Κεκάτος («Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό και Εμάς») εύχεται «χρόνια πολλά» στο φεστιβάλ με τον δικό του κινηματογραφικό τρόπο, γυρίζοντας τέσσερα εξαιρετικά spots, τα οποία, πιστέψτε μας, δεν θέλετε να χάσετε στη μεγάλη οθόνη.
Αφιερώματα σκέτη αποκάλυψη

Από τα αιρετικά φιλμ όπως το αριστουργηματικό «Sweet Movie» του ριζοσπάστη Ντούσαν Μακαβέγεφ μέχρι τις πειραματικές σινε-ασκήσεις των underground θρύλων Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Ρόμπερτ Μπίβερς, τα φετινά αφιερώματα του φεστιβάλ προσφέρονται για αμέτρητες ώρες παραμονής στη σκοτεινή αίθουσα. Διότι πρέπει, ακόμη, να ανακαλύψετε το ανατρεπτικό σινεμά του Αλμπέρτ Σερά, ο οποίος μάλιστα θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία «Liberté». Ή το ανανεωτικό στιλ της Τζοάνα Χογκ, η οποία με το «Souvenir» έκλεψε τις εντυπώσεις στο Φεστιβάλ Σάντανς.
Αν πάλι ανήκετε στους νοσταλγικούς σινεφίλ, το κινηματογραφικό αφιέρωμα του Αλέξανδρου Βούλγαρη στα ’80s θα σας ταξιδέψει στη δεκαετία που στη μεγάλη οθόνη ο ρομαντισμός συνυπήρχε με την ακραία βία. Οι δε φαν των μεταμεσονύχτιων προβολών οφείλουν να σημειώσουν στο πρόγραμμα την πολυαναμενόμενη ταινία τρόμου «The Lighthouse» του Ρόμπερ Έγκερς («The Witch»), με πρωταγωνιστές τους Γουίλεμ Νταφόε και Ρόμπερτ Πάτινσον.
Με τις ευλογίες του Γουότερς

Ο «πάπας του trash», σκηνοθέτης θρυλικών camp ταινιών όπως τα «Pink Flamingos» και «Hairspray», έρχεται με την carte blanche του φεστιβάλ στα χέρια. Ο Γουότερς θα παρουσιάσει δέκα αγαπημένες του ταινίες (ανάμεσά τους τα «Who Took Johnny» και «The Strange Ones»), θα δώσει masterclass και θα κλέψει την παράσταση με το one-man-show «This Filthy World». Δεν θα φύγει όμως με άδεια χέρια, αφού θα παραλάβει τον τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο. Ραντεβού λοιπόν στις σκοτεινές αίθουσες του φεστιβάλ και στα πάρτι ανά την πόλη...