Σκηνοθέτης βραβευμένων γυναικείων δραμάτων («Φεύγω» με την Κριστίν Σκοτ Τόμας, «Η Ομορφότερη Εποχή» με την Σεσίλ ντε Φρανς), η Γαλλίδα δημιουργός μιλάει για το πώς μετέφερε στην οθόνη ένα τολμηρό μυθιστόρημα της Κριστίν Ανγκό.
Πώς έφτασε το βιβλίο της Κριστίν Ανγκό στα χέρια σας;
Μου το σύστησε η παραγωγός μου, λέγοντας μου πως «νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που σου ταιριάζει πολύ». Το διάβασα, συγκινήθηκα μέχρι δακρύων και αποφάσισα να προχωρήσω. Ειδικά η τελευταία σκηνή, εκεί όπου η κόρη κάνει ένα δώρο στη μητέρα της εξηγώντας της πως εκείνη ήταν θύμα ενός μηχανισμού εξαπάτησης, μιας βίας ταξικής και σεξιστικής, αυτές οι τελευταίες σελίδες του βιβλίου ήταν η κινητήριος δύναμη στο να μετατρέψω αυτή τη συναρπαστική ιστορία σε ταινία. Για να γίνει αυτό, όμως, έπρεπε να διατρέξουμε ολόκληρη τη ζωή αυτής της γυναίκας μέσα σε διάστημα δυο ωρών. Το ενδιαφέρον, λοιπόν, ήταν το που θα εστιάσουμε σ’ αυτά τα 65 χρόνια, τι γεγονότα θα επιλέξουμε, τι θα κρατήσουμε, τι θα αλλάξουμε και τι θα παραλείψουμε από το μυθιστόρημα.
Τελικά πόσο πιστή μείνατε σ’ αυτό;
Στο βιβλίο υπάρχει πολύς διάλογος, ιδέες του οποίου έπρεπε να οπτικοποιηθούν με σεναριακό, δηλαδή κινηματογραφικό τρόπο διαφορετικά. Η σκηνή, για παράδειγμα, στην οποία η μητέρα περιμένει στο αμάξι την κόρη της να κατέβει από το διαμέρισμα, μια κομβική στιγμή της αφήγησης, είναι σκηνοθετημένη με τρόπο διαφορετικό από τη λογοτεχνική περιγραφή. Το σασπένς οργανώνεται με μικρές κινηματογραφικές λεπτομέρειες, από τις οποίες γεννιούνται και κρίσιμα υπονοούμενα. Επίσης, κάποιες ερωτικές σκηνές στήθηκαν αλλιώς, το ντεκόρ μερικών σκηνών άλλαξε, αλλά το πνεύμα του βιβλίου διατηρήθηκε ατόφιο. Τι νόημα θα είχε άλλωστε να διαφοροποιηθεί ριζικά όταν διηγείται μια τόσο δυνατή, τόσο ζωντανή ιστορία;
Η ιστορία είναι ιδιαίτερα δραματική στον πυρήνα της, ξεκινά όμως με έναν ανάλαφρο, ονειρικό τρόπο σαν ρομαντική κομεντί…
Η ηρωίδα περνά από το όνειρο στον εφιάλτη, αυτή είναι η διαδρομή της ζωής της, αλλά αυτό δεν γίνεται ξαφνικά, οπότε δεν έχουμε να κάνουμε με ένα θρίλερ. Είχα στο νου μου τις ταινίες του Τοντ Χέινς και του Μορίς Πιαλά, δυο σκηνοθετών εντελώς διαφορετικού ύφους. Ήθελα κάτι από την ονειρική, σκληρά ρομαντική ατμόσφαιρα που έχουν οι εικόνες του ενός και κάτι από τον άμεσο, ειλικρινή ρεαλισμό που έχει ο δεύτερος. Έτσι ξεκίνησα με χαμηλή ταχύτητα και μια ελαφριά διάθεση, προσπαθώντας να σκοτεινιάζω σιγά σιγά τους τόνους, να αποκαλύπτω την τραγική διάσταση της ιστορίας κομμάτι κομμάτι, χωρίς όμως να παραδοθώ εντελώς σε ένα σοβαροφανές, κλαψιάρικο και απαισιόδοξο δράμα.
Ένα από τα θέματα που θίγει το βιβλίο είναι ιδιαίτερα τολμηρό, για το οποίο θα ήταν καλύτερα να μην αναφέρουμε λεπτομέρειες. Το βιβλίο συζητήθηκε πολύ γι’ αυτή την επιλογή, η οποία εσάς σας φόβισε, σας προβλημάτισε ή δεν την σκεφτήκατε καθόλου;
Ίσως κάποτε να αποτελούσε θέμα ταμπού, αλλά τώρα νομίζω πως δεν πρέπει να φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε τους δαίμονές μας. Προσωπικούς, οικογενειακούς, κοινωνικούς… Το να θίγεις το πρόβλημα και να μην το αποκρύπτεις πάντα βοηθάει, αλλά για μένα η τόλμη και η αξία του βιβλίου βρίσκεται στο πως δένει αυτό το… έγκλημα με την ταξική διαφορά που χωρίζει το αντρόγυνο και πως τοποθετεί μάνα και κόρη απέναντί του. Είναι κάτι που αντιμετωπίζεται; Που ξεπερνιέται; Που συγχωρείται;
Αυτό πάντως που είναι σίγουρα τολμηρό είναι η επιλογή της Βιρζινί Εφιρά για τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Δεν την είχα στο νου μου, θεωρώντας την μια κωμική ηθοποιό. Κάναμε όμως μια ραδιοφωνική ανάγνωση μαζί και εντυπωσιάστηκα από την ομορφιά, το ταλέντο και την ευγένειά της. Μπορεί να υποδυθεί μια γυναίκα με λαϊκή καταγωγή, είναι σέξι και ταυτόχρονα γλυκιά παρουσία, ενώ της άρεσε κι εκείνης πολύ το βιβλίο. Δουλέψαμε εντατικά πάνω στο χαρακτήρα, έκανε ριψοκίνδυνες επιλογές και μπορώ να πω πως στην καριέρα μου δεν έχω μείνει περισσότερο ευχαριστημένη ερμηνευτικά από κανέναν άλλον ηθοποιό.
Περισσότερες πληροφορίες
Μια Αγάπη Ανέφικτη
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 η Ρασέλ, υπάλληλος γραφείου, ερωτεύεται τον εύπορο Φιλίπ. Όταν μένει έγκυος, εκείνος αρνείται να την παντρευτεί, αναγκάζοντάς τη να ξεκινήσει ένα μακρύ κι επίπονο αγώνα για να αναγνωρίσει την κόρη τους.
