Στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ και μαύρης κωμωδίας συνδυάζονται σε μια πρωτότυπη προσέγγιση της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας και μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με τον εαυτό της.
Καθώς απομακρύνεται αλματωδώς από το κομουνιστικό της παρελθόν, η Ρωσία επέβαλε, διά χειρός Βλαντίμιρ Πούτιν, πριν από τρία χρόνια την υποχρεωτική επαναφορά του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία. Δίπλα στη φίμωση κάθε έντονης αντιπολιτευτικής φωνής, την εθνικοπατριωτική ρητορική ή τον αντι-γκέι νόμο, είναι σαφές πως η συντηρητική στροφή της ρωσικής κοινωνίας γίνεται ολοένα και πιο κλειστή, ολοένα και πιο απότομη. Ο «Πιστός», μεταφορά στην οθόνη ενός θεατρικού του Γερμανού Μάριους φον Μάγενμπουργκ, αποτελεί γλαφυρή εικόνα αυτής της νέας πραγματικότητας, στην οποία μας ξεναγεί ο Βένια, ένας αθλητικός και όμορφος μαθητής λυκείου, τον οποίο μεγάλωσε η χωρισμένη μητέρα του.
Ένα ασήμαντο περιστατικό στην πισίνα του σχολείου θα τον αναγκάσει να υιοθετήσει μια βγαλμένη από τις σελίδες της Βίβλου ρητορική, αρχικά για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και κατόπιν για να κάνει τη διαφορά από όλους τους άλλους γύρω του. Μπαίνοντας όλο και βαθύτερα σε αυτόν τον ρόλο, θα αμφισβητεί διαρκώς και μεγαλόφωνα τις ιδέες και την ηθική των πάντων, κυρίως της άθεης καθηγήτριας βιολογίας που του πηγαίνει κόντρα.
Ελάχιστα αλληγορική, αντίθετα συγκεκριμένη και ξεκάθαρη, η ταινία του γνωστού μας από τα φεστιβαλικά κυκλώματα Κίριλ Σερεμπρενίκοφ («Yurev Den» στο Λοκάρνο, «The Betrayal» στη Βενετία) καυτηριάζει ανοιχτά τη θρησκευτική μισαλλοδοξία. Προχωρά όμως πολύ μακρύτερα, καθόσον περιγράφει από τη μία τους μηχανισμούς που γεννούν ανάλογες συμπεριφορές (η σεξουαλική στέρηση, οι οικογενειακές συνθήκες, η επιθυμία ενσωμάτωσης) και από την άλλη την αναποτελεσματική, δογματική επιχειρηματολογία της «επίσημης αλήθειας» και την οπορτουνιστική συμπεριφορά της εξουσίας (από τη διευθύντρια του σχολείου μέχρι τον παπά).
Ταυτόχρονα τα περίτεχνα travellings σε κλειστούς χώρους, τα στιλιζαρισμένα καδραρίσματα, η αντίστιξη που δημιουργεί η βραβευμένη από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία μουσική του Ίλια Ντεμούτσκι, το υποδόριο χιούμορ και οι αποστασιοποιημένες αναφορές στα εδάφια της Βίβλου (οι τίτλοι των οποίων αναγράφονται στην οθόνη) αντανακλούν με κινηματογραφική στιλπνότητα μια αγχωτική, αποπροσανατολισμένη κοινωνική καθημερινότητα σε διαρκή πόλεμο με τον εαυτό της.
Ρωσία. 2016. Διάρκεια: 118΄. Διανομή: WEIRD WAVE.
Περισσότερες πληροφορίες
Ο Πιστός
Ο μαθητής ενός ρωσικού λυκείου αποφασίζει να ακολουθήσει κατά γράμμα τα λόγια της Βίβλου, αμφισβητώντας έντονα τις ιδέες και την ηθική όλων γύρω του, κυρίως της άθεης καθηγήτριας βιολογίας.
