«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί

Ο Γιώργος Δρίβας θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 57η Μπιενάλε Βενετίας, με εθνικό επίτροπο τον Ορέστη Ανδρεαδάκη, ενώ οι ενστάσεις αποπροσανατολίζουν τη συζήτηση από την ουσία.

«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί

Ο Γιώργος Δρίβας θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 57η Μπιενάλε Βενετίας το 2017, με εθνικό επίτροπο τον Ορέστη Ανδρεαδάκη και μια εγκατάσταση με αναφορές στις «Ικέτιδες» και την ενσωμάτωση του ξένου, ενώ οι ενστάσεις αποπροσανατολίζουν τη συζήτηση από την ουσία.

«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί - εικόνα 1
Γιώργος Δρίβας

Ο Γιώργος Δρίβας, γνωστός για τις υποβλητικές ρετροφουτουριστικές βίντεο-εγκαταστάσεις του, με έντονα συμβολικά στοιχεία και αναφορές στη διαχείριση της εξουσίας, που έχουμε δει μεταξύ άλλων στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, θα εκπροσωπήσει, όπως φαίνεται, την Ελλάδα στην 57η Μπιενάλε Βενετίας που εγκαινιάζεται τον Μάιο του 2017, με εθνικό επίτροπο τον Ορέστη Ανδρεαδάκη, τον νέο διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί - εικόνα 2
Γιώργος Δρίβας, Sequence Error, 2011, HD Βίντεο, Ελλάδα, 11:00

Η ελληνική συμμετοχή με τίτλο «Εργαστήριο διλημμάτων» που επιλέχθηκε ανάμεσα σε 30 (!) προτάσεις αφορά μια αφηγηματική εγκατάσταση, βασισμένη στην τραγωδία του Αισχύλου «Ικέτιδες», η οποία επιχειρεί- με αφορμή το δίλημμα που η τραγωδία θέτει για επιλογή μεταξύ της σωτηρίας του Ξένου και της διατήρησης της όποιας ασφάλειας του Εγχώριου- να εκθέσει την αγωνία, την απορία και την σύγχυση ατόμων και κοινωνικών ομάδων όταν καλούνται να διαχειριστούν παρόμοια διλήμματα.

Από την εμφανή αναφορά στο προσφυγικό ως το αίτημα ασύλου των Τούρκων στρατιωτικών και την ίδια την προσπάθεια της Ελλάδας να παραμείνει στους κόλπους της Ευρώπης, το «Εργοστάσιο διλημμάτων» φέρνει στο προσκήνιο επίκαιρα όσο και διαχρονικά διλήμματα με σημείο εκκίνησης το πρώτο ίσως λογοτεχνικό κείμενο της ιστορίας της ανθρωπότητας που θέτει το ζήτημα του αιτήματος ασύλου.

«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί - εικόνα 3
Γιώργος Δρίβας, The Decision, 2007, SD Βίντεο, Ελλάδα, 04:00

Παράλληλα όμως θέτει ερωτήματα για τις έννοιες της αναπαράστασης και της αναπαραγωγής της αλήθειας και του ψέματος, αφού ο βασικός αφηγηματικός της κορμός αποτελείται από ένα φανταστικό επιστημονικό πείραμα που υποτίθεται ότι έγινε στις αρχές της δεκαετίας του '70.

Το επιστημονικό πείραμα –και η επιστημονική ταινία που υποτίθεται ότι το συνόδευε- είναι μια ιδιότυπη διασκευή των «Ικετιδών» του Αισχύλου μέσα σε ένα βιοχημικό εργαστήριο η οποία χάθηκε με το πέρασμα του χρόνου, αφήνοντας πίσω της μόνο σπαράγματα, υπόνοιες και ερωτήματα που μοιάζουν σήμερα με τα δεδομένα μιας, εν εξελίξει, ετυμηγορίας.

Τα προβλήματα του έργου του Αισχύλου απεκδύονται έτσι των πρόσκαιρων και επιφανειακών πολιτικών και νομικών τους νοημάτων με σκοπό να αποκαλύψουν τον φιλοσοφικό και θεολογικό τους πυρήνα. Παράλληλα, μέσω της πολυμορφικής φόρμας του έργου, με στοιχεία κινηματογράφου, θεάτρου, εικαστικής εγκατάστασης, τίθενται ερωτήματα για το τι συνιστά σήμερα αφήγηση και πώς προσλαμβάνουμε τις εικόνες.

«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί - εικόνα 4
Ορέστης Ανδρεαδάκης

Ως προς τα διλήμματα που φαίνεται να προκαλεί η επιλογή της επιτροπής για την εν λόγω εγκατάσταση και τα οποία, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αφορούν στην έλλειψη εμπειρίας του Ανδρεαδάκη στη διοργάνωση μεγάλων εκθέσεων και στο γεγονός ότι δεν προέρχεται από το χώρο της ιστορίας και κριτικής της τέχνης, ελπίζουμε το θέμα να μείνει εδώ και να μην ξεκινήσει ένα ακόμη πολιτιστικό θρίλερ προσώπων.

Στην εποχή μας, με τα όρια ανάμεσα στις τέχνες να έχουν διεθνώς καταργηθεί και την ιδιότητα του επιμελητή να έχει προ πολλού ανεξαρτητοποιηθεί από πρακτικές όπως η ιστορία της τέχνης, οι ενστάσεις μοιάζουν με εσωτερική υπόθεση του τοπικού συναφιού που δεν αφορά κανέναν. Ίσα ίσα που ξανανοίγει μια συζήτηση για τις οπισθοδρομικές διατάξεις που πιθανόν ορίζουν το ποιος μπορεί να προσληφθεί επιμελητής στα εθνικά μουσεία. Η διεύρυνση της επιμελητικής πρακτικής μέσω των διεπιστημονικών συνεργασιών ανάμεσα σε καλλιτέχνες και επιμελητές από μη παραδοσιακά εικαστικούς χώρους είναι κοινός τόπος και έχει διευρύνει την εικαστική γλώσσα.

Όσο για την έλλειψη πείρας του Ανδρεαδάκη στη διοργάνωση μεγάλων εκθέσεων, δεν καταλαβαίνουμε γιατί ένας επιμελητής μουσείου σαν ορισμένους από αυτούς που έχουν υπάρξει επίτροποι στο παρελθόν έχουν μεγαλύτερη πείρα στο διαχειριστικό κομμάτι μιας μεγάλης διοργάνωσης από το διευθυντή επί σειρά ετών στις Νύχτες Πρεμιέρας, που έχει επιμεληθεί και διάφορα εικαστικά αφιερώματα όπως π.χ. η «Τρύπα», με τη συμμετοχή 16 μουσείων.

Είναι ενδεικτικό της τοπικής κουλτούρας ότι η συζήτηση επικεντρώνεται στο πρόσωπο του επιτρόπου, ενώ διεθνώς προηγείται το έργο του δημιουργού. Ας αφήσουμε λοιπόν τα ψευδή διλήμματα και ας μιλήσουμε για την ουσία, για το τι θα δει ο επισκέπτης του χρόνου στη Βενετία και αν αυτό συνιστά μια ενδιαφέρουσα πρόταση σε σχέση με το υπάρχον δυναμικό και την κοινωνικοπολιτική συνθήκη. Δεν θα έπρεπε να μας αφορά τόσο αν ο Ανδρεαδάκης έχει εμπειρία σε αντίστοιχου μεγέθους εικαστικά γεγονότα αλλά αν έχει να πει κάτι ουσιαστικό σε εννοιολογικό επίπεδο μέσα από τη συνεργασία του με τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη στο δεδομένο πλαίσιο.

Δείτε εδώ τη βίντεο συνέντευξη του Γιώργου Δρίβα στη Δέσποινα Ζευκιλή στο πλαίσιο της σειράς Προφορικές Ιστορίες του ΕΜΣΤ το 2008

«Εργαστήριο διλημμάτων»: η ελληνική συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας και τα διλήμματα που προκαλεί - εικόνα 5
Γιώργος Δρίβας, Case Study, 2007-2008, SD Βίντεο, Γερμανία, 18:00

Ο Γιώργος Δρίβας γεννήθηκε στην Αθήνα και ζει ανάμεσα στην Αθήνα και το Βερολίνο.

Το έργο του Γιώργου Δρίβα έχει παρουσιασθεί, στο πλαίσιο της ατομικής έκθεσής του “(un-)documented” στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας (ΕΜΣΤ, 2009) καθώς και σε διάφορες ομαδικές εκθέσεις και Φεστιβάλ στην Ελλάδα και διεθνώς όπως π.χ. στα "future past – past future", Φεστιβάλ Transmediale, Bερολίνο, Γερμανία (2014), "Art Projections", Μουσείο Κινηματογράφου, Biennale Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (2013), "Hybrid Stories", Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Aθήνα, (2013), "Melancholy in Progress", Ghong-Gah Museum, Taipei City, Tαιβάν (2012), "FILE", Electronic Language International Festival, FIESP Cultural Center, Sao Paulo, Βραζιλία (2012), "Annual Exhibition curated by Garry Hill", Κεντρο Συγχρονης Τεχνης, Seattle, Η.Π.Α. (2012), "Les Rencontres Internationales: New Cinema and Contemporary Art", Centre Pompidou, (Παρισι, 2011), «Πολυγλωσσία», Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ιδρυμα Ωνάση, (Αθήνα, 2011), “Digital Wave”, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, (2009); "Transexperiences Greece”, Space 798, (Πεκίνο, 2008) και “Νέοι Έλληνες Καλλιτέχνες – Σε Ενεστώτα Χρόνο”, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, (ΕΜΣΤ, Αθήνα 2008).

GEORGE DRIVAS "Kepler" (Trailer) from GEORGE DRIVAS on Vimeo.

Έχει υπάρξει αποδέκτης πολλών βραβείων και διακρίσεων ανάμεσα στα οποία και των εξής: Εύφημος Μνεία στο Φεστιβάλ Πειραματικού Κινηματογράφου "Παράξενη Οθόνη” στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη (2009), Δεύτερο Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο τμήμα πειραματικών ταινιών Media Art Forum του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μόσχας (2006), Δεύτερο Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποιητικού Κινηματογράφου του Βερολίνου (Zebra Poetry Film Festival, 2002) και Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για την καλύτερη πειραματική ταινία μικρού μήκους στην Νέα Υόρκη (Jury Award, New York Expo, 2002).
Έργα του Γ. Δρίβα αποτελούν μέρος της μόνιμης συλλογής του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας.

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Σινεμά

Εμφύλιος Πόλεμος

Πολιτική περιπέτεια γυρισμένη με ρεαλισμό, προβλέψιμα απλοϊκή στην εξέλιξή της και μονοδιάστατη στην παραβολή της για τη σύγχρονη αμερικανική πραγματικότητα.

ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟς ΜΗΤΣΗς
18/04/2024

Η Αρπαγή

Δομημένη σαν ψυχολογικό θρίλερ, μια ιστορία εμμονής αποκαλύπτει τη συντριπτική δύναμη των κοινωνικών ρόλων σ’ έναν κόσμο ψυχολογικής ανασφάλειας κι έλλειψης επικοινωνίας.

Το Περασμένο Καλοκαίρι

Αρκετά πιστό ριμέικ της δανέζικης "Βασίλισσας της Καρδιάς". Ενός τολμηρότερου ερωτικού δράματος, το οποίο διέθετε ένα διαφορετικό, αιχμηρό φινάλε.

Αμπιγκέιλ

Το μυστήριο συναντά το horror και το απενοχοποιημένο φαν, σε ένα διασκεδαστικό μιξ αναφορών και χαβαλέ, μέχρις ότου χαθεί ο έλεγχος και κυριαρχήσει η σαχλαμάρα.

Σπίθα στη Θάλασσα

Συγκινητικό δράμα επώδυνης ενηλικίωσης, το οποίο δεν ανοίγεται στα βαθιά σεναριακά, αντλώντας συναισθηματική δύναμη από τους τρισδιάστατους χαρακτήρες του.

Μη μου Λες Ψέματα

Συναισθηματική, στέρεα, όσο και εύπεπτη δραμεντί πάνω στα αληθινά ψέματα, τα οποία ξεκινούν από τη ζωή και γίνονται συναρπαστικές λογοτεχνικές και κινηματογραφικές ιστορίες.

Ένα Φλιτζάνι Καφέ και Καινούργια Παπούτσια

Υπαρξιακά αδιέξοδα πασχίζουν να αναδειχθούν μέσα από μια μελοδραματική συνθήκη, ο μινιμαλιστικός χειρισμός της οποίας καταντά φτωχός και μονοδιάστατος.