Στο «Ένας Χαρισματικός Άνθρωπος», που κυκλοφορεί στις αίθουσες σήμερα Πέμπτη 23/6, ο Τζουντ Λο ερμηνεύει τον σπουδαίο συγγραφέα Τόμας Γουλφ και γίνεται ένας ακόμη σταρ που «ζωντανεύει» έναν καταραμένο Αμερικανό συγγραφέα στην οθόνη. Ας δούμε και τους υπόλοιπους...
Μία από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές δυσκολίες είναι το πώς μπορεί μια βιογραφία να ξεπεράσει το στοιχείο της αγιογραφίας. Η ίδια η επιλογή ενός σκηνοθέτη να απεικονίσει τη ζωή ενός σπουδαίου καλλιτέχνη στην οθόνη αποτελεί τις περισσότερες φορές την ακύρωση του ίδιου του δημιουργικού σκοπού του φιλμ, δηλαδή της καταγραφής της διαλεκτικής σχέσης που υπάρχει ανάμεσα σε έργο και καλλιτέχνη και των αντιφάσεων που αυτή γεννά...
Πώς μπορεί κάποιος να κρίνει, να αμφισβητήσει ή ακόμη να κοιτάξει με μια αιρετική ματιά το έργο ενός ανθρώπου που θαυμάζει; Αρκετές φορές, λοιπόν, οι βιογραφίες δεν αποτελούν κάτι περισσότερο από μια «στεγνή» καταγραφή όλων εκείνων των γεγονότων που συνωμότησαν για να συναντηθεί μια ευφυΐα με το μονοπάτι της καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας. Από εκεί και πέρα, υπάρχει πάντοτε το στοιχείο της υποκριτικής δεινότητας... Κάθε σταρ κρύβει μέσα του μια μικρή ή μεγάλη φιλοδοξία για να ενσαρκώσει μια από τις σημαίνουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών. Γι’ αυτό δεν είναι λίγοι όσοι αποφάσισαν να δεχτούν την πρόκληση να υποδυθούν τους μεγαλύτερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα.
Όχι μόνον ένας χαρισματικός άνθρωπος…
Ο Μαξ Πέρκινς υπήρξε ένας ικανότατος κυνηγός ταλέντων, του οποίου το σαρωτικό λογοτεχνικό ραντάρ εντόπισε πρώτο τους Έρνεστ Χέμινγουεϊ και Σκοτ Φιτζέραλντ. Αλλά, στην περίπτωση του Τόμας Γουλφ, η λογοτεχνική όσφρηση του πανούργου Νεοϋορκέζου ξεπέρασε κάθε προηγούμενο… Ο Πέρκινς ανακάλυψε μια δύστροπη συγγραφική διάνοια που αλλοίωνε χαρισματικά το ρεαλισμό και εμπλούτιζε ιμπρεσιονιστικά την αυτοβιογραφική του υπερ-αναλυτική γραφή. Γι’ αυτό έκανε τα αδύνατα δυνατά προκειμένου να φτάσει το έργο του Γουλφ στα βιβλιοπωλεία ολόκληρου του κόσμου.
Το «Ένας Χαρισματικός Άνθρωπος» αποτυπώνει τη θυελλώδη σχέση ανάμεσα στον πρόωρα χαμένο –πέθανε σε ηλικία μόλις 38 χρόνων– Τόμας Γουλφ και στον δαιμόνιο επιμελητή εκδόσεων Μαξ Πέρκινς, με τους Τζουντ Λο και Κόλιν Φερθ να ερμηνεύουν αντίστοιχα τις δύο σπουδαίες προσωπικότητες στο χώρο της λογοτεχνίας. Την ίδια στιγμή, ο θεατρικός σκηνοθέτης Μάικλ Γκράντεϊτζ κάνει το φιλόδοξο ντεμπούτο του στην οθόνη, καθοδηγώντας πίσω από την κάμερα δύο μεγάλους σολίστες.
Μια λογοτεχνική κατάρα
Αρκετοί από τους σπουδαίους λογοτέχνες του 20ού αιώνα φρόντισαν να αποφύγουν την κοινοτοπία των «φυσικών αιτιών» στο πιστοποιητικό θανάτου τους, δημιουργώντας το μύθο για την «κατάρα» που βαραίνει τους μεγάλους συγγραφείς. Για παράδειγμα, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ έδωσε τέλος στη ζωή του σε ηλικία 61 χρόνων, προλαβαίνοντας βέβαια να βρεθεί στην ελίτ της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Καμία βιογραφία δεν έχει καταφέρει ν' αγγίξει το μεγαλείο του συγγραφικού του ταλέντου – το «Στον Έρωτα και στον Πόλεμο» (1996) του Ρίτσαρντ Ατένμπορο με τον Κρις Ο’ Ντόνελ στον επώνυμο ρόλο έδωσε κάποια ελάχιστα ψήγματα της αδάμαστης προσωπικότητάς του. Το ίδιο συνέβη και με το «Σύλβια» (2003) της Κριστίν Τζεφς, όπου η Γκουίνεθ Πάλτροου προσπάθησε, αλλά δεν κατάφερε να αποδώσει την πολυεπίπεδη προσωπικότητα της Αμερικανίδας αυτόχειρος ποιήτριας Σίλβια Πλαθ.
Ενδιαφέρουσα η αντιδραματική προσέγγιση του Τζέιμς Πόνσολντ στο «Τέλος Διαδρομής», αλλά ο Τζέισον Σίγκελ δεν χώρεσε μέσα στην ερμηνεία του την αντισυμβατική ευφυΐα του Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, κορυφαίου εκπροσώπου της μεταμοντέρνας αμερικανικής λογοτεχνίας που αυτοκτόνησε σε ηλικία 46 χρόνων.
Beat it...
Τουλάχιστον οξύμωρο είναι το ότι οι περισσότεροι μπιτ συγγραφείς, παρά τις σκανδαλώδεις καταχρήσεις τους, κατάφεραν να ζήσουν ζωή χαρισάμενη και μακρά... Για παράδειγμα, ο Γουίλιαμ Μπάροουζ πέθανε το 1997 σε ηλικία 83 χρόνων, με την (κωμικο)τραγική βιογραφία του «Beat» να κυκλοφορεί τρία χρόνια μετά το θάνατό του. Ευτυχώς δεν έζησε να δει τους Κίφερ Σάδερλαντ και Κόρτνεϊ Λαβ να ερμηνεύουν τον ίδιο και τη γυναίκα του. Επίσης, ο ακτιβιστής-ποιητής Άλεν Γκίνσμπεργκ έφτασε τα 70, με τις δύο πρόσφατες βιογραφικές ταινίες, το ανοικονόμητο «Howl» (2010) των Ρομπ Επστάιν και Τζέφρι Φρίντμαν (κρατάμε μόνο την animation απεικόνιση του αριστουργηματικού «Ουρλιαχτού») και το ακαδημαϊκό «Kill Your Darlings» (2013) του Τζον Κροκίδας να μην ξεπερνούν τον πήχη του μετρίου, όπως και οι Τζέιμς Φράνκο και Ντάνιελ Ράντκλιφ που τον ενσάρκωσαν αντίστοιχα.
Αν κρατάμε κάποιες συγγραφικές βιογραφίες, πάντως, αυτές είναι σίγουρα η μινιμαλιστική προσέγγιση του «Truman Capote» (2005) του Μπένετ Μίλερ, με έναν υποκριτικά ασυγκράτητο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, και το «Hammett» (1982) του Βιμ Βέντερς, που μέσα στην ανισότητα και την πολυπλοκότητά του κατάφερε να δώσει μια πιο αφαιρετική πτυχή στο είδος. Για το τέλος, φυλάξαμε το «Barfly» του Μπάρμπετ Σρέντερ, την ποτισμένη στην αιθυλική αλκοόλη καλτ αυτοβιογραφία του Τσαρλς Μπουκόφσκι, με τον Μίκι Ρουρκ να ερμηνεύει το alter ego του συγγραφέα Χένρι Τσαϊνάσκι. Στην υγειά σας...
