«Περίεργο πράγμα η καρδιά. Όσο τη σπαταλάς, τόσο περισσότερη έχεις» ακούγεται στο τέλος της παράστασης και ο στίχος του Κύπριου ποιητή Κώστα Μόντη γίνεται το επιστέγασμα ενός αγώνα επιβίωσης για τον αφέντη, Βασίλι Αντριέιτς Μπριεχούνοφ (Δημήτρης Λιγνάδης) και τον μουζίκο/δούλο, Νικήτα αλλά ταυτόχρονα είναι κι ένα νέο σημείο εκκίνησης για μια ζωή απαλλαγμένη από την εχθρική λίμπιντο. Ο άπληστος Αφέντης μια χειμωνιάτικη νύχτα ξεκινά ένα ταξίδι για ν’ αγοράσει γη και μαζί με τον δούλο του, που οδηγεί την άμαξα χάνουν το δρόμο μέσα στη χιονοθύλελλα και θάβονται κάτω από το χιόνι.
Ο Τολστόι στην αλληγορία του αναφέρεται στη κοινωνική αδικία, στην ηθική ποταπότητα των προνομιούχων τάξεων, στη θυσία του αφεντικού και στην έννοια του ανθρώπου, μόνο όταν γίνεται συνάνθρωπος με έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό. Ο Γιώργος Νανούρης μας τη μεταφέρει στη σκηνή χρησιμοποιώντας το βασικότερο εργαλείο του θεάτρου, το λόγο. Αυτό είναι το μεγάλο ταλέντο του Νανούρη ως σκηνοθέτη, ακούει πίσω από τις λέξεις, συλλαμβάνει τα έμψυχα και τα άψυχα και τα αφηγείται συνήθως με τον πιο ανεπιτήδευτο τρόπο δίνοντας το προβάδισμα στο λόγο. Εδώ μάλιστα λέξη, λέξη οδηγούμαστε σε μια μυσταγωγία και για το λόγο αυτό αισθανθήκαμε πως οι καπνοί και το πλαστικό χιόνι λειτούργησαν ως μια περιττή φλυαρία στον ποιητικό ρεαλισμό της παράστασης.
Στο ερμηνευτικό κομμάτι ο Δημήτρης Λιγνάδης είναι εκείνος που σηκώνει-και πετυχαίνει-το βάρος της συγκινητικής ερμηνείας. Για μια ακόμα φορά αποδεικνύει πως είναι μια πολύ ξεχωριστή μορφή στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο με πολύ γερές βάσεις στη κλασική παιδεία. Διαθέτει ταυτόχρονα τη φιλοσοφική αύρα του διανοούμενου καλλιτέχνη, την ελαφράδα του ώριμου σκηνοθέτη-σχολιαστή και τη βαθύτητα του ερμηνευτή. Μπορεί εδώ, να μην σκηνοθετεί όμως η συμμετοχή του στην επιλογή, και στην απόδοση στίχων, από τον Παπαντωνίου, του Μόντη ακόμα και από το τροπάριο της Μεγάλης Εβδομάδας «Τον νυμφώνα σου βλέπω» επιτρέπουν να αναδυθεί με δραστικότητα η συγκίνηση. Είναι μια γενναία, απενοχοποιημένη παρέμβαση στη δραματουργία του Τολστόι, μια προσωπική και τολμηρή δήλωση απέναντι στον επίγειο αγώνα επιβίωσης.
ΝΕΟ ΘΕΑΤΡΟ «ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ» Πρ. Δανιήλ 3-5 & Πλαταιών, Κεραμεικός, 2110132002. Διάρκεια 70΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Αφέντης και Δούλος
Μια παραβολή για την ανθρώπινη φύση και την αναγέννηση των ανθρώπων οι οποίοι, παρότι ανήκουν στις προνομιούχες τάξεις, αντιλαμβάνονται την κοινωνική αδικία