© Patroklos Skafidas
Παιδί της καραντίνας, είναι η "Κακούργα πεθερά". Στη δεύτερη φάση του εγκλεισμού, συμμετείχα σε ένα διαδικτυακό σεμινάριο του Goethe-Institut Θεσσαλονίκης, για Νέους Δραματουργούς στα Βαλκάνια, με στόχο να γράψει ο καθένας απ’ τους συμμετέχοντες ένα νέο έργο · συντονιστές ήταν ο Jens Hillje και ο Πρόδρομος Τσινικόρης. Έψαχνα λοιπόν, ένα θέμα να με ιντριγκάρει. Ύστερα από μια κουβέντα που είχα με τον Θανάση Ζερίτη, σκηνοθέτη της παράστασης, μου ανέφερε την ιστορία του ομώνυμου ρεμπέτικου τραγουδιού, όπως του την είχε διηγηθεί η Μάρθα Φριντζήλα ενώ συνειδητοποίησα ότι, όντας γέννημα θρέμμα Καλλιθεώτισσα, το σπίτι μου απέχει μόλις λίγα μέτρα από το περιβόητο σπίτι, όπου συνέβη το έγκλημα. Έτσι έγινε η αρχή.
Άρχισα να ψάχνω πληροφορίες στο διαδίκτυο και συνειδητοποίησα ότι υπάρχει άφθονο υλικό για το γεγονός μες τα χρόνια, από οπερέτες και Καραγκιόζης, μέχρι σύγχρονες δημοσιογραφικές μελέτες, χρονογραφήματα και κόμικς. Το Έγκλημα της Χαροκόπου έχει χαρακτηριστεί το Έγκλημα του Αιώνα και έχει χυθεί πολύ μελάνι γι’ αυτό. Εξού και πήρα την απόφαση να απομακρυνθώ από μια απόπειρα ντοκουμενταρίστικης αναπαραγωγής του τι συνέβη και να χρησιμοποιήσω το γεγονός ως έμπνευση, προκειμένου να θίξω το ζήτημα των έμφυλων διακρίσεων στις δικαστικές αίθουσες και την έννοια της "Ταμπέλας-Ταφόπλακας" που βάζει ο κοινωνικός περίγυρος.
Οι Ελληνίδες του ’30 είχαν πρακτικά, πολύ λιγότερα δικαιώματα απ’ ό,τι σήμερα. Είναι η περίοδος που η γυναίκα μόλις ξεκινά να ψηφίζει στις δημοτικές εκλογές-όχι όλες βεβαίως, μόνον οι εγγράμματες άνω των 30 ετών, ενώ έχει αρχίσει να συζητείται η επαγγελματική τους κατάρτιση, κυρίως σε οικοκυρικές σχολές. Σήμερα, τα δεδομένα είναι πολύ διαφορετικά και ευτυχώς, έχει κατακτηθεί ένα μέρος αυτού που ονομάζουμε ισότητα των φύλων. Ωστόσο, συνεχίζουν να υπάρχουν πεδία ουκ ολίγα, όπου ή πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα διατηρεί τα πατριαρχικά χαρακτηριστικά προηγούμενων αιώνων. Αν κάτι ίσως διαφέρει, είναι ότι είμαστε πιο ασκημένες στο να εντοπίζουμε τις σεξιστικές συμπεριφορές σε βάρος μας.
Το Έγκλημα της Χαροκόπου έχει μείνει στην ιστορία ως η στυγερή δολοφονία ενός συζύγου από την σύζυγο και την Πεθερά του. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι φυσικός αυτουργός του εγκλήματος υπήρξε ο ανιψιός της πεθεράς και ξάδερφος της νύφης. Οι δυο γυναίκες κρίθηκαν ως ηθικές αυτουργοί της δολοφονίας κι έπειτα, του τεμαχισμού του πτώματος. Η ετυμηγορία του δικαστηρίου αλλά και του κόσμου γι’ αυτές ήταν θάνατος, "αν και σιδερικό δεν έπιασαν ποτέ"-όπως λέμε στο έργο. Η κοινή γνώμη αισθάνθηκε ότι προσβάλλεται ο πυρήνας της συζυγικής εστίας και του συμβόλου της ευγενικής και υπάκουης γυναικός που φροντίζει και τιμά τον συμβίο της, ενώ ένα τέτοιο έγκλημα είναι παρά φύσει, από κάθε άποψη. Πώς γίνεται μια μεσήλικας γυναίκα και μια νεαρά ("που ‘ναι κι όμορφη") να γίνουν τόσο βίαιες; Αυτό δεν μπορούσε να το χωρέσει το μυαλό τους. Ωστόσο, είχαν υπάρξει επώνυμες καταθέσεις γειτόνων ότι το θύμα κακοποιούσε συστηματικά τη γυναίκα του και παραμελούσε τα παιδιά και το σπίτι του. Καταθέσεις που δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την θανατική καταδίκη των γυναικών. Στο έργο μας, αυτές οι γυναίκες συμβολίζουν τον φαύλο κύκλο της βίας που γεννά τον θύτη και το θύμα, με επίκεντρο το έμφυλο ζήτημα.
Με αρωγό τη μυθοπλασία, έχω επιλέξει να φωτίσω στο έργο διαφορετικές χρονικές στιγμές του συμβάντος που αναδεικνύουν τις δυναμικές των σχέσεων, τις αντιδράσεις του κόσμου, το σκεπτικό της δικαστικής απόφασης και την αποτίμηση του φόνου από τους ίδιους τους θύτες. Η αναφορά στο σήμερα είναι πανταχού παρούσα, με αποκορύφωμα τον μονόλογο της Πεθεράς και του στίχους του ομαδικού τραγουδιού, στο τέλος του έργου.
Ο λόγος, τώρα, που ασχολήθηκα εξαρχής με τη γραφή, ήταν ότι είχα από μικρή, μεγάλη αγάπη για τα κείμενα και ευκολία στον γραπτό λόγο, εξού και η νομική, ως πρώτο μου πτυχίο. Μπαίνοντας στο χώρο του θεάτρου, άρχισα να συνδυάζω τις πρακτικές γνώσεις που αποκόμιζα από την δουλειά μου ως ηθοποιός με την αγάπη μου για την γραφή. Ξεκίνησα να διασκευάζω λογοτεχνικά κείμενα για το θέατρο και να κάνω δραματουργική επεξεργασία σε παραστάσεις της ομάδας 4Frontal, της οποίας είμαι ιδρυτικό μέλος και μόνιμη συνεργάτης, και το 2020, ολοκλήρωσα το πρώτο μου πρωτότυπο θεατρικό κείμενο που συνεχίζει να παίζεται για τρίτη χρονιά, στο θέατρο Μπέλλος. Έκτοτε, έχω ολοκληρώσει άλλα τρία θεατρικά κείμενα, συμπεριλαμβανομένης της "Κακούργας Πεθεράς" και συνεχίζω να δουλεύω ως ηθοποιός και συγγραφέας.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Αριστερόχειρες
Ένα έργο με ισχυρό πολιτικό πρόσημο για τις παιδοπόλεις, που ίδρυσε η βασίλισσα Φρειδερίκη κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, κι άλλα ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Ένας Κοινοτάρχης που κρατάει βίτσα και μιλάει με «νι» και «λι», μια απροσάρμοστη Τρόφιμος που της αρέσει να τρέχει, μια ανύπαντρη Ομαδάρχισσα που αμφιταλαντεύεται, μια κουρασμένη Μητέρα που ψάχνει ασταμάτητα με σεντόνια στα χέρια, ένας μαλλιαρός Άντρας που κάνει ισορροπία, μια Βασίλισσα με γούνα και υπαρξιακές αγωνίες, μια Ρωσίδα χορεύτρια που έπαιξε τον μαύρο κύκνο στα Μπολσόι, ένας Δημοσιογράφος που προσπαθεί να βρει την αλήθεια, ένας Χωροφύλακας που σιχαίνεται το κρύο και σέρνει τα πόδια του, αυτός που μιλάει με ντοκουμέντα, μια Ελληνοαμερικάνα που ψάχνει από πού κρατάει η σκούφια της, ένας Αριστερόχειρας που στρώνει το κρεβάτι του φάκελο και δεν μπορεί να πει το «ρ», ένας κανονικός Φαντάρος με αρβύλες και όπλο και ο Ντιμίτρι ή Δημήτρης, ένας ερωτευμένος Πολυτεχνίτης που πήγε από την Κόνιτσα στην Τασκένδη, συνομιλούν και διεκδικούν τη θέση τους στην Ιστορία.
Κακούργα πεθερά
Στο νέο έργο της, η Νεφέλη Μαϊστράλη εμπνέεται από ένα διάσημο έγκλημα που συντάραξε την Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα, το Έγκλημα της Χαροκόπου ή Έγκλημα του αιώνα, όπως το χαρακτήρισαν οι δημοσιογράφοι της εποχής. Το 1931, ανήμερα των Θεοφανίων, στις όχθες του ποταμού Κηφισού, ξεβράζονται σακιά που περιέχουν ένα διαμελισμένο πτώμα. Η έρευνα της αστυνομίας θα υποδείξει ως ενόχους την πεθερά, τη σύζυγο, τον ξάδερφό της και την υπηρέτρια του σπιτιού. Η κοινή γνώμη συνταράσσεται, όχι μόνο από την αγριότητα του εγκλήματος, αλλά ειδικότερα από το γεγονός ότι οι βασικοί δράστες είναι γυναίκες. Η σκληρή πατριαρχική κοινωνία αδυνατεί να πιστέψει ότι μια γυναίκα –ακόμη κι αν είναι θύμα χρόνιας κακοποίησης, όπως αποδείχτηκε στη δίκη– είναι ικανή για μια τόσο φρικιαστική πράξη. Στα χρόνια που η αγία ελληνική οικογένεια και η ιερότητα του παντοδύναμου αρσενικού είναι στοιχεία αδιαπραγμάτευτα, δυο γυναίκες σπάνε όλα τα στερεότυπα και προκαλούν το δέος στον κοινωνικό τους περίγυρο.
