Με όχημα την αγάπη για την τζαζ και κοινό παρονομαστή την καλλιτεχνική κοινότητα της Αίγινας, το νέο Aegina Jazz Festival διοργανώνεται για πρώτη φορά στις 11 και 12 Ιουλίου. Ο Κοσμάς Αναγνωστόπουλος, εκ μέρους του Jazz Solidarity Network, μιλάει στο "α" για τη γέννηση του φεστιβάλ, την επιλογή του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου ως τόπου διεξαγωγής, την πρόθεση στήριξης νέων καλλιτεχνών και τη σημασία που έχει η σύμπραξη της τοπικής τζαζ κοινότητας.
Διαβάστε Επίσης
Το φεστιβάλ που φιλοδοξεί να δώσει νέα πνοή στον πολιτιστικό χάρτη του Αργοσαρωνικού προτείνει ένα πρόγραμμα με καλλιτέχνες με στενή σχέση με την Αίγινα: ο Γιώργος Κοντραφούρης με τους Flying Jazz Trio, ο Παντελής Μπενετάτος με τον Alexandros Affolter και το Vocal Jazz Quartet, το Mediterranean Echoes του Αλέκου Βρέτου, οι Hippomaniacs του Γιάννη Κασέτα, καθώς και δύο εξαιρετικές χορεύτριες – η Λουκιανή Παπαδάκη και η Μαρία Μαυρίδου – που θα αυτοσχεδιάσουν ζωντανά με τους μουσικούς. Εκλεκτή καλεσμένη, η Χάρις Αλεξίου.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία του νέου φεστιβάλ στην Αίγινα και ποια ανάγκη ήρθε να καλύψει;
Η ιδέα για το Aegina Jazz Festival μας ήρθε το καλοκαίρι του 2023, όταν στο μπαράκι της Πρόκας συναντηθήκαμε ουκ ολίγες φορές πολλοί μουσικοί της τζαζ και διάφοροι τζαζόφιλοι, διαπιστώνοντας ότι όλοι πλέον έχουμε κάποια σχέση με την Αίγινα, είτε λόγω καταγωγής είτε λόγω εξοχικού σπιτιού. Εκείνο το καλοκαίρι συνέβησαν πολύ όμορφες τζαζ και άλλες μουσικές βραδιές, τόσο στο συγκεκριμένο μπαρ, όσο και στο Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής και το Fistiki Festival. Τότε δεν είχαμε ακόμα την εμπειρία και τις δυνάμεις να αποφασίσουμε ότι διοργανώνουμε ένα τζαζ φεστιβάλ, αλλά δύο χρόνια μετά και αφού πραγματοποιήθηκε μια πολύ όμορφη, κατάμεστη από κόσμο, τζαζ βραδιά στο εργαστήριο του Μόραλη, νιώσαμε πως ωρίμασαν πλέον οι συνθήκες.
Το τζαζ φεστιβάλ της Αίγινας έρχεται να καλύψει πρώτα τη δική μας προσωπική ανάγκη να μοιραστούμε με τους ανθρώπους του νησιού τις όμορφες μουσικές που ακούμε ούτως ή άλλως τον χειμώνα στην Αθήνα και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο σπίτι μας στην Αίγινα, δυναμώνοντας έτσι τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που αγαπούν τον πολιτισμό και περνούν τα καλοκαίρια τους στο νησί. Αποτελεί και μια ευκαιρία να προσκαλέσουμε και τους φίλους μας να έρθουν για λίγο στο νησί, σε μια περίοδο που δεν έχουμε πάρει οι περισσότεροι τις καλοκαιρινές μας άδειες.
Γιατί επιλέξατε την Αίγινα και συγκεκριμένα το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο ως βασικό χώρο διεξαγωγής;
Η Αίγινα όπως εξήγησα μας προέκυψε εντελώς φυσικά, ως αυτονόητη εξέλιξη κάποιων γεγονότων και διαδρομών, τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Υπήρχε η ανάγκη και για το Jazz Solidarity Network ως οργανισμό να αποκτήσει το δικό του πολυήμερο φεστιβάλ σε μια λογική ετήσιου θεσμού. Είναι σημαντικό να υπάρχει μια συγκεκριμένη ημερομηνία και ένας όμορφος τόπος για να συναντιόμαστε κάθε χρόνο και να προσκαλούμε, εάν είναι εφικτό, και καλλιτέχνες από το εξωτερικό. Είναι σημαντικό και για την εξωστρέφεια της σκηνής μας αυτό.
Το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο (δηλαδή οι πρώην Φυλακές της Αίγινας), συγγνώμη που θα σας απογοητεύσω, αλλά προέκυψαν "με απαγωγή στο άτοπο". Δεν είχαμε καμία φιλοδοξία να οργανώσουμε το πρώτο μας φεστιβάλ στο σημαντικό νεότερο μνημείο του νησιού. Ενώ κάναμε εκτεταμένη έρευνα να βρούμε κάποιον μικρότερο και ευκολότερο χώρο, ούτε ο Δήμος μας διέθετε κάποιον, ούτε και οι ιδιωτικοί χώροι που θέλαμε ήταν διαθέσιμοι για τις ημερομηνίες που είχαμε ορίσει. Λίγο πριν εγκαταλείψουμε την προσπάθεια, ένας σημαντικός άνθρωπος του πολιτισμού της Αίγινας (ο κ. Καλόφωνος) μας πρότεινε να επικοινωνήσουμε με την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, η οποία τελικά όχι μόνο δέχθηκε, αλλά τέθηκε και συνδιοργανωτής του φεστιβάλ!
Το φεστιβάλ έχει κοινωφελή χαρακτήρα. Ποια είναι η διαδικασία στήριξης των νέων καλλιτεχνών και ποιους στόχους έχετε για το 2026;
Το φεστιβάλ είναι κοινωφελές, όπως και όλη η δραστηριότητα του Jazz Solidarity Network. Ενώ όλοι μας έχουμε τις δουλειές μας, οι οποίες μάλιστα δεν συνδέονται άμεσα με τον πολιτισμό, αποφασίσαμε το 2023 να ιδρύσουμε το πρώτο και μοναδικό δίκτυο καλλιτεχνών της ελληνικής τζαζ σκηνής (σήμερα έχει 280 μέλη), με μοναδικό σκοπό να κάνουμε λίγο τους "Ζορό". Να παίρνουμε τα λεφτά από εκεί που περισσεύουν και να τα προσφέρουμε εκεί που χρειάζονται.
Μέσα από την προσέγγισή μας αυτή έχουμε καταφέρει μέσα σε δύο μόλις χρόνια να προσφέρουμε υλικά οφέλη σε πάνω από 170 καλλιτέχνες, είτε μέσα από την στήριξη των δισκογραφικών τους παραγωγών και την διάχυση των μουσικών τους έργων στο κοινό, είτε με την προώθηση καλλιτεχνών μας στο εξωτερικό, είτε με την ίδρυση νέων πολιτιστικών θεσμών, όπως είναι τα τζαζ φεστιβάλ στην Αίγινα (11-12/7) και στον Διόνυσο (12-14/9) και οι Ροές Αυτοσχεδιασμού (μια παράσταση ανά 3 μήνες περίπου στο θέατρο Ροές).
Πιο συγκεκριμένα, έχουμε ιδρύσει το Jazz Solidarity Fund, στο οποίο συγκεντρώνουμε κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό που το διαθέτουμε για νέες παραγωγές και περιοδείες μελών μας στο εξωτερικό. Εκεί θα διαθέσουμε και όλα τα κέρδη του Aegina Jazz Festival, εφόσον υπάρξουν.
Πείτε μας λίγα λόγια για το Jazz Solidarity Network. Ποιο είναι το όραμα και οι κύριοι άξονες δράσης του;
Οι άξονες δράσης του JSN είναι: (α) νέες παραγωγές, (β) νέα εργαλεία και θεσμοί, (γ) διεθνείς συνεργασίες. Και ομολογώ ότι από το 2023 που ιδρυθήκαμε έχουμε επιδείξει συνέπεια και αποτελεσματικότητα και στα τρία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουμε ακόμα μεγάλα περιθώρια βελτίωσης.
Μέχρι σήμερα στηρίξαμε 6 δισκογραφικές παραγωγές και έχουμε στο πρόγραμμα να στηρίξουμε και άλλες, τόσο με κάποιο μικρό χρηματικό ποσό, όσο και με την αξιοποίηση της δική μας πλατφόρμας crowdfunding.
Δημιουργήσαμε, επίσης, δικό μας e-shop, αλλά και την ψηφιακή πλατφόρμα "The Greek Jazz Book", μέσω της οποίας συλλέγουμε πρωτότυπες συνθέσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της τζαζ, προκειμένου να αποτελέσουν υλικό εκπαίδευσης και έμπνευσης για μουσικούς όλου του κόσμου. Εδώ είχαμε και την οικονομική υποστήριξη του ΥΠΠΟ, το οποίο ευχαριστούμε.
Στα θέματα εξωστρέφειας, έχουμε ήδη συμμετάσχει τρεις φορές στην διεθνή έκθεση Jazzahead (τις δύο σε περίπτερο του ΥΠΠΟ) και έχουμε βοηθήσει καλλιτέχνες μας να παίξουν στη Σεβίλλη, στην Κωνσταντινούπολη και στην Ινδονησία.
Το όραμά μας είναι να αποτελέσουμε, εκτός από τον μοναδικό επίσημο φορέα για την τζαζ στην Ελλάδα (που ήδη είμαστε), τον πιο χρήσιμο φορέα για τους καλλιτέχνες της τζαζ και το τζαζόφιλο κοινό, το οποίο επίσης φιλοδοξούμε να διευρύνουμε.
Πώς βλέπετε την εξέλιξη της jazz σκηνής τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες;
Η σκηνή διαρκώς μεγαλώνει, ανθίζει και δημιουργεί πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Για αυτό φροντίζει το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Αθηνών και διάφορα ωδεία που κάνουν πολύ σημαντική δουλειά σε καθημερινή βάση. Βρισκόμαστε πλέον σε ένα σημείο που οι καλοί μουσικοί της τζαζ είναι περισσότεροι από όσους ίσως μπορούν να φιλοξενήσουν οι αντίστοιχοι συναυλιακοί χώροι και τα τζαζ φεστιβάλ της χώρας, τα οποία δυστυχώς μειώνονται.
Η άνθιση, λοιπόν, στον αριθμό και την ποιότητα των καλλιτεχνών, θα πρέπει να συνοδευθεί και από αύξηση και βελτίωση των χώρων και των διοργανώσεων, ώστε να έχουμε και αύξηση του κοινού. Αυτό θα συμβεί μόνο μέσα από μια κατάλληλη κρατική πολιτική, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες που αντιμετώπιζαν ένα αντίστοιχο πρόβλημα στο παρελθόν.
Πώς προσεγγίζετε τη σύνδεση της jazz με άλλες τέχνες, όπως ο χορός και η ποίηση;
Ο βασικός συνδετήριος κρίκος της τζαζ με τυχόν άλλες τέχνες είναι κατά τη γνώμη μου ο αυτοσχεδιασμός. Μπορεί να είναι και μια συγκεκριμένη αισθητική ή κάποιες ιστορικές, φιλοσοφικές και πολιτικές αναφορές, αλλά ο αυτοσχεδιασμός είναι το στοιχείο που μπορεί να απογειώσει αυτή τη σχέση.
Το πείραμα που κάνουμε με την Χριστίνα Σουγιουλτζή και τις Ροές Αυτοσχεδιασμού έχει αποδείξει μέχρι στιγμής ότι η σύνδεση της τζαζ μουσικής με τον χορό (τον σύγχρονο, αλλά όχι μόνο) έχει τεράστιο πεδίο έρευνας και πειραματισμού, κάτι που το έχουμε δει ξεκάθαρα στο εξωτερικό. Αλλά και στην Ελλάδα από παλιά γίνονταν τέτοιες συμπράξεις, οι οποίες αφορούσαν βέβαια ένα πιο περιορισμένο κοινό. Το στοίχημα είναι πώς αυτό μπορούμε να το κάνουμε κάτι ευρύτερο, που να αφορά περισσότερο κόσμο, αλλά και ο κόσμος αυτός να δοκιμάζει ο ίδιος την δημιουργικότητά του μέσα από τον αυτοσχεδιασμό. Να σπάσουμε τα στεγανά μεταξύ κοινού και καλλιτεχνών και να δούμε περισσότερες διαδραστικές παραστάσεις με στοιχεία αυτοσχεδιασμού, όπου το απροσδόκητο και η έκπληξη θα είναι το ζητούμενο.
Στο line-up πρωταγωνιστούν καλλιτέχνες που έχουν δεσμούς με την Αίγινα. Πόσο σημαντική είναι η τοπική καλλιτεχνική κοινότητα για το φεστιβάλ;
Ότι στην πρώτη αυτή έκδοση του φεστιβάλ θα επιλέγαμε κορυφαίους μουσικούς της ελληνικής τζαζ σκηνής που έχουν κάποια σχέση με την Αίγινα (Γ. Κοντραφούρης, Π. Μπενετάτος, Α. Βρέτος, Α. Affolter) το θεωρήσαμε αυτονόητο. Την σύνδεση, όμως, με την καλλιτεχνική κοινότητα της Αίγινας την πήγαμε ακόμα παραπέρα.
Αναζητήσαμε σύγχρονες χορεύτριες που θα ενδιαφέρονταν να κάνουν αυτοσχεδιαστικές παραστάσεις μαζί με κάποιους από τους μουσικούς τους φεστιβάλ (Μ.Μαυρίδου, Λ.Παπαδάκη). Διαλέξαμε γραφίστα, ηχολήπτη, φωτογράφο, κινηματογραφιστή και light designer από την Αίγινα. Προσκαλέσαμε το Μικρό Στούντιο, το Art Shelter Festival, το Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Αίγινας, το Fistiki Festival και τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους σε αλληλοϋποστήριξη. Ορίσαμε το μπαρ της Πρόκας ως σημείο προπώλησης. Ακόμα και οι τζαζόφιλοι επαγγελματίες του νησιού αποτέλεσαν αυθόρμητα χορηγούς του φεστιβάλ.
Επίσης, η Χάρις Αλεξίου συμμετέχει με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Η συνεργασία με την Χάρις Αλεξίου είναι κάτι που δεν είχαμε προγραμματίσει, καθώς δεν γνωρίζαμε ότι περνάει αρκετό καιρό στην Αίγινα, παρότι προσωπικά την είχα συναντήσει σε μια τζαζ βραδιά που είχε γίνει πέρσι τον Σεπτέμβρη στο εργαστήριο του Μόραλη. Κάποια στιγμή που σκεφτόμασταν τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ανάμεσα από τις παραστάσεις που να σχετίζεται με τον τόπο και τον χώρο που μας φιλοξενεί μάς ήρθε η ιδέα της απαγγελίας κειμένων από την Χάρις Αλεξίου. Την αναζητήσαμε, την βρήκαμε, δέχθηκε ευγενικά και πλέον μας έχει θέσει τον πήχη πολύ ψηλά, καθώς το όνομά της έχει δημιουργήσει πολύ μεγάλες προσδοκίες στο καλλιτεχνικό κοινό, και όχι άδικα. Είναι τεράστια η τιμή που μας κάνει και οφείλουμε κάπως να ανταποκριθούμε σε αυτό.
Ποια είναι τα σχέδια σας για το φεστιβάλ μακροπρόθεσμα; Υπάρχει φιλοδοξία να γίνει ετήσιος ο θεσμός;
Η αλήθεια είναι ότι αυτός είναι ο κυριότερός μας στόχος. Να υπάρξει μακρόχρονη συνέχεια και να σταθούμε δίπλα σε επιτυχημένες αντίστοιχες διοργανώσεις που είτε γίνονται στο νησί και αφορούν άλλα μουσικά είδη και μορφές πολιτισμού, είτε αποτελούν τζαζ φεστιβάλ και πραγματοποιούνται σε άλλες περιοχές της Ελλάδος.
Πάντα παρακολουθούσαμε με χαρά τα φεστιβάλ στη Σύρο, τη Σίφνο, την Πάρο, τη Ρόδο, το Ηράκλειο Κρήτης, το Βλάτο Χανίων και ανυπομονούσαμε να έρθει η δική μας σειρά να διοργανώσουμε κάτι αντίστοιχο. Ζηλεύουμε πολύ (με την καλή έννοια) και τα αντίστοιχα τζαζ φεστιβάλ του εξωτερικού που καταφέρνουν να προσελκύουν πολύ σημαντικά ονόματα και πλήθος κοινού στα πιο απροσδόκητα και λιγότερο τουριστικά μέρη του κόσμου. Αν λάβουμε υπόψη μας, όμως, ότι η Αίγινα βρίσκεται στο κέντρο του άξονα Αθηνών-Επιδαύρου, αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά για τον πολιτισμό στο νησί, και όχι μόνο για την τζαζ.
Υπάρχουν συνεργασίες σε εξέλιξη ή σχέδια για διεθνή προγράμματα;
Σε εξέλιξη βρίσκονται κάποιες πολύ ουσιαστικές συνεργασίες, όπως αυτή με το Θέατρο Ροές και την ομάδα "κι όμΩς ΚΙΝΕΙΤΑΙ" στην Αθήνα, με το Μουσείο Αργυροτεχνίας του ΠΙΟΠ στα Ιωάννινα, με τον Δήμο Διονύσου και την Περιφέρεια Αττικής, αλλά και με το ΥΠΠΟ. Πιο συγκεκριμένα θα ήθελα να ανακοινώσω ότι το ΥΠΠΟ μας ενέκρινε ένα μικρό ποσό για τη δημιουργία μιας συμπεριληπτικής/διαδραστικής ορχήστρας που θα δίνει παραστάσεις σε γυμνάσια και λύκεια παράλληλα με τις δράσεις Street Art που υλοποιούμε στο πλαίσιο των Outta Climate Festival.
Η διεθνής δραστηριότητα της ομάδας μας είναι, επίσης, σε εξέλιξη. Οι συνεργασίες που έχουμε ήδη εδραιώσει είναι με την Σεβίλλη, την Κωνσταντινούπολη και την Ινδονησία, αλλά προχωράμε με αποφασιστικότητα και σε συνεργασίες με την υπόλοιπη Ισπανία, την Ιταλία, και τη Γαλλία. Ήδη καταθέσαμε φέτος δύο προτάσεις στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Creative Europe και στόχος μας είναι να έχουμε σύντομα ένα χρηματοδοτούμενο πρότζεκτ σε συνεργασία με πολιτιστικούς οργανισμούς του εξωτερικού. Είμαι πολύ αισιόδοξος.
Διαβάστε Επίσης
