Μπορεί οι απανταχού φίλοι του Kamasi Washington να λαχτάρησαν κάποιους μήνες πριν, όταν λόγοι υγείας τον ανάγκασαν να ακυρώσει όλο το ευρωπαϊκό σκέλος της περιοδείας για την προώθηση του πέμπτου του άλμπουμ "Fearless Movement" (2024), πλέον, όμως, κάθε σύννεφο ανησυχίας έχει σκορπίσει: ο (σοβαρός) τραυματισμός τον οποίον υπέστη στην πλάτη ανήκει στο παρελθόν και ο 44χρονος Καλιφορνέζος είναι και πάλι στον δρόμο, δίνοντας συναυλίες. Σε λίγες μέρες, μάλιστα, θα παίξει και στην Αθήνα (Τρίτη 29/4, στο "Christmas Theater"), αναπληρώνοντας το χαμένο ραντεβού του περασμένου Οκτώβρη με το ελληνικό κοινό.
Αναπόφευκτα, τώρα, αυτή η νέα του έλευση στη χώρα μας ζωντανεύει τις μνήμες από την πρώτη του ελληνική συναυλία –το καλοκαίρι του 2017 στην Τεχνόπολη, όταν τον προϋπάντησαν ενθουσιωδώς γύρω στις δύο χιλιάδες κόσμου. Μεταξύ τους, μάλιστα, βρέθηκε και ο τότε υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε μια δημόσια εμφάνιση που κουβεντιάστηκε αρκετά, σε διάφορα μουσικόφιλα "πηγαδάκια".
Ήταν, όμως, μια περίεργη βραδιά. Από τη μία, δηλαδή, γινόταν προφανές ότι υπήρχε ένα "κάτι", ικανό να μαγνητίσει ανθρώπους χωρίς ιδιαίτερη σχέση με την τζαζ, το οποίο επιβεβαίωνε τις διεθνείς συζητήσεις που είχε προκαλέσει το άλμπουμ "The Epic" του 2015. Από την άλλη, για μένα τουλάχιστον, δεν επιτεύχθηκε ποτέ ο ακραιφνής ενθουσιασμός ή η μέθεξη εκείνη που ισχυριζόμαστε (κάπως υπερβατικά) ότι μας "απογειώνει", όταν βρισκόμαστε ενώπιος ενωπίω με κάτι το σπουδαίο. Δέκα χρόνια μετά, μάλιστα, θεωρώ ότι τα περισσότερα απ' όσα αφορούν τη φήμη του Αμερικανού σαξοφωνίστα εξακολουθούν να περιστρέφονται γύρω από αυτούς τους δύο άξονες.
Όχι ότι δεν ήταν καλός ο Kamasi Washington. Δεν λέω αυτό. Δεν γνωρίζεις τη διασημότητα που απόλαυσε στη δεκαετία του 2010, αν δεν υπάρχουν ικανότητες. Δεν χωρά αμφιβολία, λοιπόν, ως προς τη δεξιοτεχνία των φυσημάτων του ή για τους τρόπους με τους οποίους έχει μεταβολίσει την κληρονομιά γιγάντων της τζαζ, από το "χρυσό", αμερικάνικο παρελθόν του είδους. Χαίρεσαι να τον ακούς και κάτι τέτοιο δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ελαφρά την καρδία. Όμως χωράει πολλή συζήτηση για το πού στέκεται ως συνθέτης και –κυρίως– για το γιατί πρόβαλλε ως ήρωας μιας εποχής πολύ δύσκολης για την τζαζ, αφού οι επίκαιρες και πιο περιπετειώδεις ανησυχίες του χώρου κινούνται σε κατευθύνσεις εμφανώς απομακρυσμένες από το τι αρέσει σε μια ευρύτερη μάζα ακροατών.
Τι έκανε, επομένως, τον Kamasi Washington να ξεχωρίσει και να δει το τριπλό "The Epic" να αγγίζει, σχεδόν, τα 200 πρώτα στα εθνικά album charts των Ηνωμένων Πολιτειών –όπου θα τον έμπαζε, τελικά, ο δίσκος "Heaven And Earth" του 2018– σε καιρούς κατά τους οποίους η τζαζ γινόταν ταχέως η λιγότερο δημοφιλής μουσική ανάμεσα στο αμερικάνικο κοινό;
Αφενός, ήταν η πολύ καλή δικτύωσή του με έναν (κατά βάση) λευκό και indie κόσμο, που είχε βαρεθεί τις ομφαλοσκοπήσεις των εναλλακτικών κιθάρων και ξανοιγόταν προς συγκεκριμένες όψεις της αμερικάνικης μαύρης κουλτούρας των 2010s. Ήδη από το 2001, άλλωστε, ο σαξοφωνίστας από το Λος Άντζελες μετρούσε συνεργασίες με τον Ryan Adams και τους Twilight Singers, από τις οποίες πέρασε έπειτα σε συμπράξεις με μαύρα ονόματα σαν τον Thundercat, τους Run The Jewels ή τον "πολύ" Kendrick Lamar, οι οποίες του εξασφάλισαν μεγάλη δημοσιότητα σε μέσα σαν το Pitchfork. Αφετέρου, ήταν το γεγονός ότι κοίταζε προς τα πίσω, ως συνθέτης: δεν τον ενδιέφεραν οι προχωρημένες τζαζ τάσεις του 21ου αιώνα και η εγκεφαλική τους εστίαση, αλλά η αναβίωση παλαιότερων, ήδη δοκιμασμένων διαδρομών, με σαφή τη σωματική διάσταση του τζαζ βιώματος. Δεν είναι τυχαίο το πόσο παραπέμπουν τα κομμάτια του στον John Coltrane, ας πούμε· ούτε, βέβαια, οι αναφορές των εξωφύλλων του στην αισθητική του Sun Ra.
Έτσι, εάν ασχολείσαι με την τζαζ, είναι εύκολο να τον χαρείς ως ταλαντούχο 40άρη σαξοφωνίστα, μα δύσκολο να τον δεις ως κάτι παραπάνω από έναν συμπαθώς μέτριο δημιουργό, που, παρά την ηλικία του, είναι κολλημένος με τα παλιά. Εάν, πάλι, δεν ασχολείσαι με την τζαζ και θες να τσαλαβουτήσεις λίγο στα νερά της ακολουθώντας ένα επίκαιρο όνομα, αποτελεί την πιο εύκαιρη επιλογή, λόγω της προβολής του στον alternative pop/rock Τύπο. Από την άλλη, έχει δίκιο και ο Φώντας Τρούσας, ο οποίος έγραψε ότι, στην πορεία της, η τζαζ πάντοτε χρειαζόταν τα πρόσωπα εκείνα που δεν καινοτομούσαν, μα λειτουργούσαν ως εμπορικές αιχμές, σέρνοντας εκ νέου τον χορό ώστε να προσελκύσουν καινούρια, ηλιακώς μικρότερα πλήθη.
Δεν είναι κακό, λοιπόν, να απολαμβάνουμε μουσικούς σαν τον Kamasi Washington –στον οποίον διαφαίνεται ότι η Αθήνα θα επιφυλάξει ακόμα μία ενθουσιώδη υποδοχή, στις 29/4. Απλά είναι καλό να έχουμε επίγνωση των μεγεθών, των εποχών και της γενικότερης ροής των πραγμάτων. Ώστε να μην διαβάζουμε άχαρες υπερβολές και να μην παρασυρόμαστε σε αδόκιμες κρίσεις, που, όπως και να το κάνουμε, καταλήγουν να προσβάλλουν τη νοημοσύνη εκείνων που έχουν εντρυφήσει στην τζαζ, επενδύοντας χρόνο και κόπο.
Διαβάστε Επίσης
