Η πληθώρα εξαιρετικών ρεσιτάλ βιολιού-πιάνου (με έμφαση στις Σονάτες του Μπραμς!) αποτέλεσε ένα από τα αξιοσημείωτα γεγονότα της καλλιτεχνικής περιόδου, που μόλις ολοκληρώθηκε. Στον απόηχο της πρόσφατης συναυλίας της Άννε-Ζοφί Μούττερ στο Ηρώδειο, θα ήταν άδικο να αγνοηθούν οι προ λίγων μηνών εμφανίσεις δύο σημαντικών Ευρωπαίων βιολιστών στην "Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος" του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Στις 4/4, στο πλαίσιο του φετινού "Φεστιβάλ της Ανοιξης", απολαύσαμε την σπουδαία Νορβηγίδα βιολίστρια Βίλντε Φρανγκ, ένα από τα πιο hot διεθνώς ονόματα του βιολιού, στο ρεσιτάλ που έδωσε, συνοδευόμενη από τον εξίσου προβεβλημένο Ρωσο-Βέλγο πιανίστα Ντενίς Καζούχιν.
Η βραδιά άνοιξε με την 1η Σονάτα για βιολί και πιάνο του Μπραμς. Από τις πρώτες κιόλας νότες έγιναν αισθητές η ορθοτονία και ευαισθησία του ήχου της Φρανγκ, η ισορροπία όλων των ρεζίστρων (ιδιαίτερα έντονη στο ενδιάμεσο adagio), η πλαστικότητα φραστικής και μελωδικής γραμμής, η ευγένεια του συναισθήματος.
Έχοντας σαφή αντίληψη της μελαγχολικής δραματουργίας του έργου, η υποδειγματική, εκφραστικά γενναιόδωρη ερμηνεία της ξεχώρισε για τον έντονο λυρισμό, τις ευφάνταστες διακυμάνσεις ταχύτητας και δυναμικής, αλλά και το cantabile (ιδιαίτερα κρίσιμο εν προκειμένω, καθώς ο Γερμανός συνθέτης αξιοποιεί θεματικό υλικό από το τραγούδι του "της βροχής" [Regenlied]). Με τη στιβαρή συνοδεία του, το πιάνο διεκδίκησε ρόλο ισότιμου συνομιλητή.
Ακολούθως, ο Καζούχιν απέδωσε έξοχα 7 από τα 66 "Λυρικά κομμάτια για σόλο πιάνο" του Γκρηγκ. Στο πρότυπο διάσημων συμπατριωτών του (Γκίλελς, Ρίχτερ) που άφησαν ισχυρό ερμηνευτικό αποτύπωμα σ’αυτές τις μικρογραφίες, ο σολίστ αξιοποίησε ως εκφραστικά εργαλεία ένα μεγάλο, πλην κρυστάλλινης καθαρότητας, συστηματικά πτητικό ήχο και ένα παίξιμο αέναης ρυθμικής ζωντάνιας, απλότητας και σαφούς περιγραφικής ευφράδειας (π.χ. στο "Πουλάκι"!). Έχοντας πλήρη επίγνωση της σημασίας της αφήγησης των ιστοριών που εμπεριέχονται σ’αυτά τα διαμαντάκια του ρομαντικού πιανιστικού ρεπερτορίου, εστίασε στην ανάδειξη των διαφορετικών τους διαθέσεων. Πόσο συναρπαστικά γλαφυρό ήχησε, μεταξύ άλλων, το περίφημο "Εμβατήριο των νάνων".
Κορυφαία στιγμή της βραδιάς αποτέλεσε η ερμηνεία της εκτενούς, 1ης από τις 2 Σονάτες για βιολί και πιάνο που συνέθεσε ο Μπάρτοκ. Οι δύο, συνομήλικοι (36χρονοι) μουσικοί ανέδειξαν με (δεξιο)τεχνική δεινότητα και συναισθηματική νηφαλιότητα μια παρτιτούρα με ιδιαίτερη, ραψωδική διάσταση, που συγκεράζει το υστερο-ρομαντικό ιδίωμα με ψήγματα μοντερνισμού.
Η Φρανγκ διέπλασε με σπάνια ποιότητα ήχου και περισσή φροντίδα την έντονα μελωδική γραμμή του εναρκτήριου allegro appassionato και αυτήν πιο λεπταίσθητη/αφαιρετική του λυρικού adagio, ο Καζούχιν ανέδειξε τη ρυθμική, άκρως μοντερνιστική πολυπλοκότητα της πιανιστικής γραφής, αμφότεροι συνδιαλέχθηκαν με μεγάλη εκφραστικότητα και κλιμακούμενη ένταση, που απογειώθηκε στο φρενήρες φινάλε με το κυρίαρχο ουγγρικό/παραδοσιακό στοιχείο.
Στις έντονες επευφημίες ενός -πολυπληθούς, πλην ενίοτε θορυβώδους- κοινού, οι δύο μουσικοί αντιχάρισαν τη μεταγραφή για βιολί και πιάνο της μελωδικής σερενάτας του Μεξικανού συνθέτη Πόνσε "Μικρό αστέρι" [Estrellita].
Δύο μήνες νωρίτερα (1/2), οι Αθηναίοι φιλόμουσοι είχαν την τύχη να ακούσουν στην ίδια αίθουσα ένα λιγότερο γνωστό στην Ελλάδα, πλην εξίσου εκλεκτό βιολιστή, τον Ιταλό Ντομένικο Νόρντιο. Το πολύ ενδιαφέρον ρεσιτάλ του, υπό τη συνοδεία του συμπατριώτη του πιανίστα Οράτσιο Σορτίνο, πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Παρότι και εδώ οι σονάτες για βιολί/πιάνο του Μπραμς είχαν την τιμητική τους, το πρόγραμμα εγκαινιάσθηκε με ένα κομμάτι του Λουίτζι Νταλλαπίκκολα, Ιταλού συνθέτη του 20ού αιώνα, το έργο του οποίου -όπως και αυτό εξίσου διακεκριμένων συγχρόνων Ιταλών ομοτέχνων του: π.χ. Καζέλλα, Καστελνουόβο-Τεντέσκο- έχει αναδείξει ο Νόρντιο σε αίθουσες συναυλιών και ηχογραφήσεις. Η "Δεύτερη Ταρτινιάνα", ένα ντιβερτιμέντο για βιολί και πιάνο, αποτελεί ένα 12λεπτης διάρκειας φόρο τιμής στο στυλ του μπαρόκ συνθέτη και βιολονίστα Τζουζέππε Ταρτίνι, που έγινε ιδιαίτερα ορατός στην αέναη κινητικότητα της βιολιστικής γραφής (μετά από ένα α-λα-Μπαχ πολυφωνικό ξεκίνημα). Πλην του πιο εξωστρεφούς φινάλε, το πιάνο συνόδευσε με διακριτικότητα τον πρωταγωνιστή, ένα -ορθοτονικά ανεπίληπτο και τεχνικά ασφαλές- βιολί.
Τον φθινοπωρινό λυρισμό της 2ης Σονάτας του Μπραμς ανέδειξε ο Νόρντιο με ιταλική/μεσογειακή θέρμη, γενναιόδωρες δοξαριές, καθαρότητα φραστικής και μεγάλη φυσικότητα αφήγησης! Τι κρίμα που ο παρτεναίρ του δεν προσέφερε ισόκυρο διάλογο, αρκούμενος σε μία προσεκτική, εκ του ασφαλούς συνοδεία. Ευτυχώς, οι ισορροπίες βιολιού-πιάνου αποκαταστάθηκαν στο Σκέρτσο από τη νεανική Σονάτα F-A-E (που ο Μπραμς συνέθεσε από κοινού με τους Σούμαν και Ντήτριχ), το οποίο αποδόθηκε με παλμό και θεατρικότητα.
Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με την δύσκολη 1η Σονάτα για βιολί και πιάνο του Προκόφιεφ, που υπηρετήθηκε από ένα δεξιοτεχνικά άρτιο και εκφραστικά μεστό βιολιστικό παίξιμο, με υποδειγματικό σεβασμό των αγωγικών ενδείξεων, εύροες ταχύτητες, διαύγεια άρθρωσης και σχολαστική ανάδειξη του μουσικού συντακτικού. Υπό την προσεγμένη συνοδοιπορία του Σορτίνο, ο Νόρντιο φώτισε με ακρίβεια τις αμφίθυμες διαθέσεις της ιδιότυπα μοντερνιστικής γραφής: τη στοχαστικότητα του εναρκτήριου andante assai, το γκροτέσκο στα όρια του βίαιου χαρακτήρα του allegro brusco, τη συναισθηματικά γενναιόδωρη λυρική εκμυστήρευση του andante, το αινιγματικό, ενίοτε άκρως βιρτουζίστικο φινάλε.
Η δικαιολογημένα θερμή υποδοχή του ακροατηρίου προκάλεσε ένα μίνι-ρεσιτάλ από ρομαντικά ανκόρ (το 3ο και το 4ο από τα "4 Κομμάτια για βιολί και πιάνο" του Σουκ, αλλά και το Allegretto espressivo alla romanza από την "Σονάτα για βιολί και πιάνο αρ. 3" του Γκρηγκ), που δόθηκαν με σπάνιο βιολιστικό legato και ευγενές συναίσθημα.
Λεζάντα πρώτης φωτογραφίας: Στιγμιότυπο από το ρεσιτάλ της Βίλντε Φρανγκ και του Ντενίς Καζούχιν που έλαβε χώρα στην "Αίθουσα Δημ. Μητρόπουλος" του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (4/4) στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ της Άνοιξης © Χάρης Ακριβιάδης
Διαβάστε Επίσης
