Το βίντεο περισσότερο τραυμάτισε παρά σκότωσε τον radio star, αφού το ραδιόφωνο δεν παρέδωσε ποτέ τα όπλα. Κατάφερε, στην πλήρη κυριαρχία της εικόνας, να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα - λέγε με ιντερνετικές εκπομπές, σόου που ανεβαίνουν και με εικόνα σε streaming πλατφόρμες, περίεργες εφαρμογές– και τελικά να παραμείνει σχετικό με την εποχή, σίγουρα με μειωμένο ακροατήριο, αλλά χωρίς κανείς να αμφισβητεί την μουσική και μιντιακή προσφορά του. Ακόμα κι αν εν έτη 2020, η gen-z του ραδιοφώνου, το podcast, σχεδόν μονοπωλεί τις συζητήσεις, το κλασικό μέσο έχει να προσφέρει άλλα τόσα και ακόμα περισσότερα: κορυφαίοι καλλιτέχνες σε ρόλο παραγωγού, σταθμοί που φέρνουν στα ερτζιανά την πρώτη γραμμή των νέων μουσικών, εφαρμογές που ανοίγουν τα fm σε όλον τον κόσμο και μια εγχώρια στροφή στο πατροπαράδοτο μέσο, είναι ανάμεσα στα ραδιοφωνικά εγχειρήματα που σταχυολογήσαμε για ατελείωτο στριμάρισμα.
Από τη σκηνή στο στούντιο
Ποιος είπε ότι η θέση των μουσικών στο ραδιόφωνο είναι μόνο μέσα στην playlist που βγαίνει στον αέρα; Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες που αφήνουν τα μικρόφωνα και τις κιθάρες στη σκηνή για να φορέσουν τα ακουστικά στο στούντιο, να μιλήσουν για τη δική τους πλευρά της βιομηχανίας και να προτείνουν τους συναδέλφους που ξεχωρίζουν. Στο BBC Radio 6 o Iggy Pop κερνάει βραχνάδα από τα τάρταρα, για ένα δίωρο κάθε Παρασκευή (5μ.μ. ώρα Ελλάδας), περνώντας από κλασικούς ύμνους στα πιο καυτά ονόματα της ροκ και alternative σκηνής. Ενδεικτικά, στο πιο πρόσφατο επεισόδιο του «Iggy Confidential», οι Fontaines D.C. μπαίνουν στο μικροσκόπιο του rockstar, ενώ ανάμεσα στο tracklist εντοπίζουμε τη νέα Angel Olsen και το φετινό single των Black Midi «Sweater», την κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει το σαββατοκύριακο. Στο Radio 2 του BBC η Ana Matronic φέρνει λίγη από την χορευτική επανάσταση των Scissor Sisters στο «Dance Devotion» (κάθε Κυριακή, 10-12μ.μ. ώρα Ελλάδας), από την Donna Summer στην tech-trance κι από τη Vula Malinga στο Café del Mar. Όλες οι εκπομπές του BBC είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα για ένα μήνα μετά την πρώτη αναμετάδοσή τους.
Στα ηλεκτρονικά τερέν, ο Armin Van Buuren έχει το δικό του ραδιόφωνο, στο οποίο επιλέγει τη μουσική 24/7, ενώ τρέχει και την εβδομαδιαία εκπομπή «A state of trance» εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Από μία μικρή τοπική εκπομπή για την trance-clubbing σκηνή, εξελίχθηκε σε ένα παγκόσμια στριμαρισμένο σόου που είναι προσβάσιμο σε 84 χώρες και μέσω Spotify, ενώ κάθε χρόνο τα γενέθλια του ραδιοφώνου γιορτάζονται με ένα τεράστιο πάρτι στην Ουτρέχτη.
Αντίστοιχα, η ιστοσελίδα https://nightswithalicecooper.com/ παίζει με πρόγραμμα εικοσιτετραώρου τις επιλογές του «νονού του σοκ ροκ» Alice Cooper. Η ομώνυμη εκπομπή παίζει στον αέρα από το 2004, ενώ για αποκλειστικές συνεντεύξεις και αρχειακό υλικό, πλέον αναζητάμε το podcast «Alice Cooper's Vintage Vault!».
Πριν από μερικούς μήνες η Apple Music αποφάσισε να μπει δυναμικά στο παιχνίδι των ραδιοφωνικών σόου από celebrities, με δύο νέους σταθμούς, τους Apple Music Hits και Apple Music Country, να μπαίνουν στο ρόστερ της. Ανάμεσα στους παραγωγούς που θα παρουσιάζουν τα νέα χιτάκια βρίσκουμε την Ciara (αν αναρωτιόσασταν πού εξαφανίστηκε αυτό το κορίτσι), τoν Snoop Dog, την Meghan Trainor και άλλους. Η σύνδεση απαιτεί συνδρομή στην εφαρμογή, αλλά μπορείτε να τη δοκιμάσετε για τρεις μήνες δωρεάν.
Ανέβασε επίπεδο τις μουσικές σου αναζητήσεις
Προ bandcamp, last.fm, social media και πολλαπλών αλγορίθμων, το ραδιόφωνο ήταν η πηγή κάθε νέας μουσικής. Οι λίστες-κονσέρβα, που το έφεραν μεν πιο κοντά στο mainstream κοινό αλλά απομάκρυναν όσους ήθελαν να ανακαλύψουν νέα τραγούδια και καλλιτέχνες, μπορεί να είναι ο κανόνας στα μεγάλα ραδιόφωνα, το διαδίκτυο όμως μας δίνει πρόσβαση σε κορυφαίους σταθμούς και εκπομπές που δίνουν βήμα σε ανερχόμενους μουσικούς ή εμβαθύνουν σε παραγκωνισμένα μουσικά είδη.
Το KEXP του Σικάγο είναι η κορωνίδα για τους μουσικούς που περνούν από την πόλη για συναυλίες και προσπαθούν να εντάξουν στο ασφυκτικό πρόγραμμά τους μια εικοσάλεπτη εμφάνιση στο στούντιο του σταθμού. Οι συναυλίες τους βιντεοσκοπούνται και ανεβαίνουν στο youtube, δημιουργώντας μια υπερπλήρη βιντεοθήκη με acts από όλον τον κόσμο, που μπορεί να μην έχουν συμπληρώσει καν ένα πλήρες άλμπουμ . Μέχρι και η «δική μας» Μαρίνα Σάττι έχει εμφανιστεί μαζί με τις Φωνές στο πλαίσιο του περσινού «Trans Musicales», σε μια περφόρμανς που, για τα εγχώρια δεδομένα, έγραψε ιστορία.
Τι καινούργιο υπάρχει στη μουσική σκηνή της Αυστραλίας; Ο triple j unearthed απαντά, εκπέμποντας ιντερνετικά από τη χώρα των καγκουρό αποκλειστικά από το 1995 ανεξάρτητους καλλιτέχνες που καταθέτουν οι ίδιοι τη μουσική τους στο σταθμό. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που εκτόξευσαν την καριέρα τους χάρη στον triple j unearthed, είναι η Courtney Barnett, η Julia Jacklin και οι King Gizzard And The Lizard Wizard.
Από την Αυστραλία πετάμε στην Νότια Κορέα και στο νησί Jeju, από όπου εκπέμπει ο σταθμός Arirang. Καμία έκπληξη για το είδος μουσικής που επιλέγουν οι παραγωγοί: η k-pop είναι η πιο καυτή, mainstream τάση αυτήν τη στιγμή και το φανατικό κοινό της μπορεί να έχει πρόσβαση απευθείας στην πηγή, με εκπομπές στην αγγλική γλώσσα.
Στο Δουβλίνο, ο frontman των folk Lankum Ian Lynch έχει τη δική του μηνιαία εκπομπή με τίτλο «Fire Draw Near». Βασισμένος στο τεράστιο αρχείο του για την ιρλανδική παράδοση, ο Lynch παίζει όλο το φάσμα της ιδιαίτερης μουσικής της πατρίδας του, με τις εκπομπές να περιλαμβάνουν τραγούδια που δύσκολα βρίσκονται αλλού. Το πάθος και οι εντυπωσιακές του γνώσεις είναι υπεραρκετές για να γίνουμε ορκισμένοι φαν. Όλα τα επεισόδια του σόου του είναι συγκεντρωμένα στο mixcloud.
Οι σινεφίλ έχουν το δικό τους σταθμό: ο Cinemix παίζει μόνο soundtracks και μουσική από ταινίες, αποδεικνύοντας πως ο ήχος είναι αυτός που μπορεί να απογειώσει την φιλμική εικόνα και στηρίζεται αποκλειστικά στις δωρεές των ακροατών του. Αντίστοιχα για τους θιασώτες του μιούζικαλ, ο βρετανικός «Magic at the musicals» παίζει από το «Hamilton» μέχρι το «Ωραία μου κυρία» και από το «La La Land» μέχρι το «A Star is Born».
Εφαρμογές για ταξίδι στον κόσμο
Τώρα που τα ταξίδια είναι μόνο φαντασίωση και όχι πραγματικότητα, έξυπνες ραδιοφωνικές εφαρμογές ανοίγουν ένα παράθυρο στον κόσμο εκτοξεύοντας μας σε σταθμούς από όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Στριφογυρίζοντας την υδρόγειο του Radio Garden επιλέγεις να περιηγηθείς στις συχνότητες που ακούν τα περισσότερα κράτη του κόσμου, από το αφρικανικό Τσαντ μέχρι τα απομονωμένα Νησιά Κουκ. Η εφαρμογή σε συνδέει στα τοπικά ερτζιανά για ατελείωτη περιήγηση σε προγράμματα και μουσικές εκπομπές.
Αντίστοιχα στο Drive and Listen, προσγειώνεσαι στο τιμόνι ενός αυτοκινήτου σε διάφορες πόλεις του πλανήτη με το ραδιόφωνο να παίζει live μουσική ή εκπομπές. Τα βίντεο είναι προ-βιντεοσκοπημένα αλλά αρκετά πρόσφατα, ενώ μπορείς τόσο να αλλάξεις συχνότητα, όσο και να ανεβάσεις ταχύτητα στην οδήγηση αλλά και να ανοιγοκλείσεις τα παράθυρα επιτρέποντας στη βουή του δρόμου να κάνει πιο ρεαλιστική την εμπειρία. Μπορείς να περιφέρεσαι για ώρες στους δρόμους της εφαρμογής, χαζεύοντας από εντυπωσιακά αξιοθέατα μέχρι τα πιο ρεαλιστικά σημεία μακρινών πόλεων.
Τέλος το Radiooooo έχει μεν το όνομα αλλά μια διαφορετική χάρη: πρόκειται για μία μουσική χρονομηχανή που δεν ανοίγει την πόρτα σε ραδιόφωνα αλλά σε τραγούδια από το 1900 και μετά, καλύπτοντας όλη την επιφάνεια του πλανήτη. Παραδοσιακές μουσικές από τους Ινουίτ στη Γροιλανδία το 1900, Λένα Πλάτωνος στη σημερινή Ελλάδα, ψυχεδελική φανκ στην Παπούα Νέα Γουινέα των 70’s και τοπική μουσική από τη Μαδαγασκάρη το 1920, είναι μερικά μόνο από όσα ανακαλύψαμε με το πάτημα ενός κουμπιού.
Και από Ελλάδα, τι;
Δεν είναι λίγες οι ραδιοφωνικές προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει το τελευταίο διάστημα στη χώρα σε ατομικό επίπεδο ή από οργανισμούς τέχνης, ενώ ήδη υπάρχουν ανακοινώσεις για την μεγάλη επιστροφή του ραδιοφωνικού θεάτρου, από το «Open Plan» στο πλαίσιο των χειμερινών δράσεων του Φεστιβάλ Αθηνών και από το Εθνικό Θέατρο σε συνεργασία με τους ραδιοσταθμούς της ΕΡΤ.
Το προηγούμενο lockdown το περάσαμε με τη συντροφιά του θείου Λεωνίδα στο αυτοσχέδιο χειροποίητο Samano Radio. Με ατελείωτες βραδινές εκπομπές, με ελληνικό ροκ, έντεχνο και ρεμπέτικο, προσωπικές αφηγήσεις και το ιδιαίτερο χιούμορ του δημοφιλή σεφ Λεωνίδα Κουτσόπουλου, η προσπάθεια του αγκαλιάστηκε και έγινε talk of the town από την πρώτη μέρα. Πλέον ο σταθμός φιλοξενεί περισσότερους παραγωγούς καθώς και τους κωμικούς Βύρωνα Θεοδωρόπουλο και Μιχάλη Μαθιουδάκη στο μικρόφωνο, ενώ αναμένουμε την επιστροφή του Κουτσόπουλου σε σταθερή ημέρα και ώρα.
Το Φεβρουάριο λανσαρίστηκε για πρώτη φόρα το ραδιόφωνο της Στέγης Ωνάση, Movement Radio, που οργανώθηκε στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Movement 1920-2020: Πέρα και ανάμεσα από σύνορα». Με την αφορμή του δεύτερου lockdown το ραδιόφωνο γίνεται πλέον μόνιμο, με πλήρες ωράριο και μια πληθώρα πολυσυλλεκτικών ραδιοφωνικών δράσεων. Εκπομπές, dj sets, αφιερώματα και ζωντανά σόου, με το πρόγραμμα να δέχεται την επιμέλεια των Detach (Voltnoi & Quetempo), το Movement έχει λίγο από όλα, θεματικά και μουσικά, χωρίς να περιορίζεται γεωγραφικά. Ανάμεσα στους παραγωγούς που συμμετέχουν εντοπίζουμε τον πειραματικό αμερικανό Alan Bishop, το ντουέτο των Black Athena, τον βραβευμένο με Grammy παραγωγό και λάτρη των ηπειρώτικων μοιρολογιών Christopher C. Κing και τη θεσσαλονικιά θερεμινίστρια May Roosevelt.
