Για όσους μιλούν καντονέζικα, «Mogwai» θα πει διάβολος ή κακό πνεύμα. Για όσους αγαπούν τα cult blockbusters, είναι το ανεξίτηλο σύμβολο των ’80s, ο Γκίζμο, το mogwai-πρωταγωνιστής και πηγή του κακού στα «Γκρέμλινς». Για όσους όμως γαλουχήθηκαν μουσικά από το ’90 και μετά, «Mogwai» δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά μία από τις πιο επιδραστικές post rock μπάντες της δεκαετίας, με σταθερή ανοδική πορεία μέχρι σήμερα.
Στην αιχμή του post
Το τέλος των ’80s και οι αρχές των ’90s βρίσκουν τη βρετανική μουσική σκηνή σε αναταραχή. Η post punk έχει αρχίσει να φθίνει, ενώ το κοινό στρέφεται στις Βrit pop μπάντες που ξεφυτρώνουν η μία μετά την άλλη. Ταυτόχρονα η άλλη πλευρά του Ατλαντικού αντεπιτίθεται με την grunge, προκαλώντας έναν ισχυρό μιντιακό παροξυσμό, που αφήνει ελάχιστα περιθώρια σε νέες κιθαριστικές προτάσεις, όπως για παράδειγμα αυτή του post rock.
Οι θαρραλέοι Slint με το «Tweez» (1989) και οι πρωτοπόροι My Bloody Valentine με το «Loveless» (1991) δίνουν το εναρκτήριο δισκογραφικό λάκτισμα σε αυτό το ιδιαίτερο μουσικό είδος, όμως λίγοι τολμούν να τους ακολουθήσουν. Λίγα χρόνια αργότερα οι Mogwai, μια παρέα φίλων από τη Γλασκώβη, σηκώνουν το ανάστημά τους, παρουσιάζουν τη δική τους post πρόταση και ήδη από τον πρώτο δίσκο τους –το «Young team» του 1997– καταφέρνουν να κάνουν κοινό και κριτικούς να μιλούν για το «next big thing».
Οι πανούργοι Σκοτσέζοι καταφέρνουν κάτι μοναδικό. Καταρρίπτουν την pop δομή, «χτίζουν» μακροσκελή κομμάτια ακόρντο-ακόρντο, απορρίπτουν τη χρήση των στίχων, βάζουν σε δεύτερη μοίρα τα φωνητικά και αυξομειώνουν τις εντάσεις τους, φτάνοντας στην κορύφωση των κομματιών με απροσδόκητο τρόπο. Φέρνουν δηλαδή μια ριζοσπαστική, εικονοκλαστική μουσική προσέγγιση, έναν ήχο με εσωτερική δυναμική που θυμίζει ινδικά μάντρα, με μια μυστηριακή υφή, σχεδόν απτή.
Σκοτσέζοι και πάλι σε φόρμα
Περίπου την ίδια περίοδο η επέλαση της ηλεκτρονικής μουσικής τούς δίνει το πάτημα να ενσωματώσουν στοιχεία της στη μουσική τους, για να βάλουν το επόμενο λιθαράκι στη δισκογραφική τους πορεία. Οι πρώτοι δίσκοι του Μillennium («Rock action», «Happy songs for happy people») φέρουν μια πιο ηλεκτρονική σφραγίδα σε σχέση με τους προηγούμενους. Βέβαια, αντί να χάσουν την ταυτότητά τους και να αναλωθούν στη νέα τάση, καταφέρνουν να την κάνουν δική τους: τα synthesizers αντιμετωπίζονται ως ισάξια με τα κιθαριστικά riffs και κατοχυρώνουν τη θέση τους στις συνθέσεις.
Η δεύτερη δεκαετία όμως τους βρίσκει να επανέρχονται στον αρχικό ισχυρό και βαρυσήμαντο ήχο τους, με ακόμη πιο αργόσυρτα και ονειρικά κομμάτια, ώσπου το 2017 παραδίδουν το δίσκο που θεωρείται, αν όχι ο κορυφαίος, ένας από τους καλύτερους της post rock σκηνής. Το «Every country’s sun» διεκδικεί δικαιωματικά τον τίτλο και τους βάζει για πρώτη φορά στη δεκάδα των βρετανικών charts, αποδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο ότι παραμένουν φρέσκοι και καταφέρνουν με τη μουσική τους να σε μετακινούν από την άβυσσο στην τελείωση και πάλι πίσω.
Ακόμη και το φετινό κινηματογραφικό «Kin», σάουντρακ της ομώνυμης ταινίας, επιβεβαιώνει την ίδια εικόνα: μια ώριμη μπάντα που έχει βρει τόσο τον χαρακτήρα της όσο και το κλειδί της επιτυχίας. Παίζουν τη μουσική που θέλουν, με τον τρόπο που θέλουν, με συνέπεια μουσική κι αισθητική, πέρα από νόρμες και παροδικές τάσεις, ενσωματώνοντας όμως τα νέα στοιχεία που τους συναρπάζουν.
Στέκονται απέναντι στον κανόνα της υπερμπάντας με μουσικούς που, όπως εκτοξεύονται στην κορυφή, έτσι και πέφτουν, φέρνοντας στην καρδιά της μουσικής τους δημιουργίας (και κατά συνέπεια στο «Piraeus 117 Academy» στη 1/12) αυτό που πραγματικά είναι και οι ίδιοι: μια παρέα καθημερινών ανθρώπων από τη Γλασκώβη που δημιούργησαν ένα αισθητηριακό μουσικό Διάστημα κι εκτοξεύτηκαν σε αυτό.
Soundtrackin'
«Zidane: A 21st century portrait» (2006)
Ποδοσφαιρόφιλοι που γράφουν συνθήματα των Σέλτικς, ποιοι καλύτεροι για το ντοκιμαντέρ αυτό;
«Les revenants» (2013)
Η μουσική τους δημιουργεί το απαραίτητο άγχος στον θεατή που βλέπει την αναβίωση των ζόμπι στην ομώνυμη γαλλική σειρά τρόμου.
«Kin» (2018)
Αστρικοί ήχοι ντύνουν τη sci-fi περιπέτεια, στο πρώτο ολοκληρωμένο κινηματογραφικό σάουντρακ της μπάντας σε μυθοπλασία.
