Μάτια Ερμητικά Κλειστά

Η ταινία. Δοκίμιο πάνω στα όρια σκηνοθεσίας και ζωής, φαντασίας και πραγματικότητας, µε αρκετές αναλογίες µε το σινεμά του Μπουνιουέλ, όπως και µε πολλές αναφορές σε προηγούμενες ταινίες του Κιούµπρικ, το "Μάτια ερμητικά κλειστά" ενδεχομένως θα απογοητεύσει όσους περιμένουν να δουν μια οφθαλμοφανώς μεγάλη ταινία. Δεν χωρά αμφιβολία ότι πρόκειται για φοβερά μεγαλόπνοο έργο, που μοιάζει να φτιάχτηκε για τη χαρά της σκηνοθεσίας (πλάνα εκπληκτικής ακρίβειας, χωρίς όμως την εφετζίδικη βιρτουοζιτέ των χολιγουντιανών σκηνοθετών), αλλά όπως όλες οι ταινίες του Κιούµπρικ απαιτεί πολλαπλή ανάγνωση και ως εκ τούτου προκαλεί την αμηχανία του βιαστικού θεατή. Ειπώθηκε ότι "δεν έχει σενάριο", πλην όμως το ίδιο ακριβώς μπορούμε να πούμε για την "Οδύσσεια του Διαστήματος" ή το "Full Metal Jacket": το σινεμά του Κιούµπρικ δεν εικονογραφεί ιδέες, είναι πρωτίστως ένα σινεμά της σκηνοθεσίας (όπως και του Όρσον Γουέλς) που μπορεί να κάνει και χωρίς μεγάλες μυθιστορηματικές δράσεις. Όπως επίσης είναι ένα σινεμά πέρα από ηθικολογικές κρίσεις, γι' αυτό και δεν συμφωνούμε µε όσους θεωρούν το "Μάτια ερμητικά κλειστά' έναν ύμνο στη μονογαμία. Ο Κιούμπρικ ενδιαφέρεται για τη ζωή του ζεύγους στη σύγχρονη κοινωνία, όχι όμως για να υμνήσει τις αρετές του, αλλά για να καταγράψει ως καλλιτέχνης και επιστημονικός παρατηρητής την αρμονία και κυρίως τη δυσαρμονία αυτής της ζωής, εισάγοντας ένα ταραχοποιό στοιχείο που διαλύει την επίπλαστη ισορροπία και αφήνει το άτομο αντιμέτωπο µε τους πιο μύχιους φόβους του (από την άποψη αυτή η "Λάμψη" είναι η πιο κοντινή ταινία στο "Μάτια ερμητικά κλειστά"). Το κύκνειο άσμα του Κιούµπρικ ενδεχομένως δεν είναι το αριστούργημά του, αποτελεί όμως αναμφίβολα την πιο σημαντική ταινία της φετινής σεζόν, ένα έργο που θα μείνει στην ιστορία του σινεμά και για το οποίο θα συζητάμε για πολλά ακόμη χρόνια.