Αδιαμφισβήτητα μια από τις σπουδαιότερες ελληνικές ταινίες, η "Ευδοκία" εμφανίστηκε σαν φωτεινό μετέωρο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1971, όπου απέσπασε μόνον το βραβείο γυναικείας ερμηνείας, συνεχίζοντας στο μοναχικό δρόμο που είχε ανοίξει πριν μια πενταετία το "Μέχρι το Πλοίο", πρώτη ταινία του Αλέξη Δαμιανού. Ήταν η εποχή κατά την οποία τα μοντέρνα αισθητικά ρεύματα άλλαζαν τους κανόνες της κινηματογραφικής αφήγησης, εκείνη, όμως, θα αντιπαραθέσει το πάθος, τη δύναμη, την ενέργεια και την ωμή, λαϊκή της ποίηση απέναντι σε κάθε σκηνοθετική βιρτουοζιτέ. Γεμάτη παζολινικό πάθος και χυμούς ζωής από το πρώτο της πλάνο, περιγράφει με συγκινητική ειλικρίνεια τον καταδικασμένο έρωτα ενός φαντάρου και μιας πόρνης, ο οποίος ξεκινά σε ένα μικρό κουτούκι.
Στην αμέσως προηγούμενη σεκάνς μια γειτόνισσα λέει στην Ευδοκία το φλιτζάνι: "Η κορώνα κι ο σταυρός. Φυλάξου από τον σταυρό…" Η κάμερα κάνει ζουμ μέσα στο φλιτζάνι, κι ενώ ακούγονται οι πρώτες νότες του μπουζουκιού το πλάνο ανοίγει στον λοχία Γιώργο Μπάσκο, ο οποίος υπό τα βλέμματα της Ευδοκίας, του προστάτη της (πρώην χωροφύλακα) και της παρέας του χορεύει ένα αντρίκιο ζεϊμπέκικο. Ολόκληρη η σκηνή, με το φλερτ, την αντιζηλία που φουντώνει και τη συμπλοκή που ακολουθεί, εξελίσσεται σχεδόν χωρίς καθόλου λόγια, αφήνοντας τις χειρονομίες, τα βλέμματα και την αθάνατη μελωδία του Μάνου Λοΐζου να περιγράψουν μοναδικά τα ασυγκράτητα ανθρώπινα πάθη.
Πρόκειται για έναν αναρχικό ύμνο στη ζωή και τον έρωτα στην πιο ακραία, αυτοκαταστροφική μορφή τους. Μια σύγχρονη τραγωδία πάνω στην – κατά Χρήστο Βακαλόπουλο - "συντριβή των τεράτων" της νεοελληνικής κοινωνίας, αποκλήρων μιας πραγματικότητας όπου η βία σιγοβράζει και η μισαλλόδοξη προκατάληψη συντρίβει κάθε εξεγερτική διάθεση. Τα ακατέργαστα πρόσωπα και τα γεμάτο ερωτισμό σώματα επικοινωνούν απαγορευμένες επιθυμίες, το σκληρό, "ανελέητο" ελληνικό φως πυρακτώνει την ατμόσφαιρα και η ορμή των νατουραλιστικών εικόνων του Δαμιανού εξαφανίζει κάθε τεχνική αδυναμία, σεναριακή έλλειψη ή ερμηνευτική ανεπάρκεια (την 22χρονη Βασιλείου ντουμπλάρει η τραγουδίστρια Ελένη Ροδά).
Ελλάδα. 1971. Διάρκεια: 97΄. Διανομή: FILMTRADE
Περισσότερες πληροφορίες
Ευδοκία
Όταν ο λοχίας Γιώργος Μπάσκος γνωρίζει μια πόρνη, την Ευδοκία, οι δυο τους θα ερωτευτούν κεραυνοβόλα. Θα παντρευτούν και θα ξεκινήσουν μια καινούργια ζωή, αλλά το παρελθόν τους και οι κοινωνικές προκαταλήψεις θα ορθωθούν μπροστά τους σαν ανυπέρβλητα εμπόδια.
