Ένας από τους πλέον χαρισματικούς auteurs του αμερικανικού σινεμά επιστρέφει με τον «Εκλεκτό της Νύχτας», ένα πολυεπίπεδο sci-fi με πρωταγωνιστή ένα παιδί με υπερφυσικές ικανότητες. Ο Τζεφ Νίκολς μιλά στο «α» για την έμπνευσή του, την πίστη και το Φεστιβάλ των Κανών.
Καταρχάς συγχαρητήρια για την επιλογή της νέας ταινίας σας «Loving» στο διαγωνιστικό τμήμα των Κανών που μόλις ανακοινώθηκε… Αλήθεια είναι κάτι που περιμένατε;
Ξέραμε όταν τη γυρίζαμε ότι χρονικά μπορούσαμε να προλάβουμε τις Κάνες. Βέβαια, ακόμη δεν έχουν τελειώσει τα πάντα. Για να φανταστείς μετά τη συνέντευξη θα πάω κατευθείαν στο στούντιο για τις τελευταίες λεπτομέρειες του post-production.
Κάποιος μπορεί να διακρίνει στον «Εκλεκτό της Νύχτας» επιρροές από τον «E.T.» και το «Starman»... Τα παιδικά κινηματογραφικά σας βιώματα επηρεάζουν συνειδητά ή ασυνείδητα το σινεμά σας;
Νομίζω ότι συμβαίνουν και τα δυο. Μεγάλωσα τη δεκαετία του ’80 βλέποντας ταινίες όπως οι «Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου», το «Starman» και ο «E.T.». Αυτά τα φιλμ αποτελούν βασικό κομμάτι της κινηματογραφικής μου παιδείας. Κάπως έτσι προέκυψε και ο «Εκλεκτός της Νύχτας». Είπα: «Πάμε να κάνουμε ένα φιλμ επιστημονικής φαντασίας όπως τα έκαναν στα ’80s»! Αυτές τις σκέψεις, όμως, τις εγκαταλείπεις αρκετά νωρίς, συγκεκριμένα τη στιγμή που ξεκινάς να γράφεις τη δική σου ταινία.
Η ενηλικίωση είναι παρούσα σε όλες τις ταινίες σας, έστω και αν αυτή εκδηλώνεται κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο... Είναι ο ενήλικος κόσμος τόσο μονοδιάστατος για να ασχοληθεί κάποιος κινηματογραφικά μαζί του;
Ο γιος μου έγινε πέντε χρονών και είναι πραγματικά συναρπαστικός ο τρόπος με τον οποίο κοιτάζει τον κόσμο. Είναι τόσο αγνός και αθώος. Και τα λάθη που κάνει έχουν ενδιαφέρον. Ακόμη, δεν έχει καταφέρει ο «πολιτισμός» να επιβληθεί στην σκέψη του. Αυτή η εμπειρία δεν έχει σχέση όμως με τις προηγούμενες ταινίες μου. Η εμπλοκή των παιδιών στις παλιότερες ταινίες μου είχε κάθε φορά να κάνει με την προσωπική φάση που βρισκόμουν κατά τη διάρκεια συγγραφής του σεναρίου. Στο «Ένα Καλοκαίρι» ήταν τα προσωπικά εφηβικά μου βιώματα, στο «Καταφύγιο» και τον «Εκλεκτό της Νύχτας» εξέφρασα τους προβληματισμούς μου για τη συντροφικότητα στο γάμο και για την γονεϊκή εμπειρία. Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στην πρώτη χρονιά της ανατροφής του παιδιού σου. Γιατί το βρέφος δεν μπορεί να επικοινωνήσει με σένα και το μόνο που κάνεις είναι να το φροντίζεις και να το βλέπεις να μεγαλώνει. Όταν αρχίζει πλέον να μιλάει και να επικοινωνεί μαζί σου μέσω της γλώσσας τα πράγματα αλλάζουν...
«Το Καταφύγιο» είχε ένα ανοιχτό τέλος. Στον «Εκλεκτό της Νύχτας» ακολουθείτε μια διαφορετική αφηγηματική λογική, όπου τίποτα δεν μένει κρυφό και αινιγματικό…
Μιλάμε για διαφορετικές ταινίες. Στο «Καταφύγιο» υπάρχει μια σύγκρουση μεταξύ αλήθειας και φαντασίας, ενώ μπαίνουν ερωτήματα για την ψυχική υγεία του πρωταγωνιστή. «Ο Εκλεκτός της Νύχτας» δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Είναι ξεκάθαρο από την αρχή ότι το παιδί έχει υπερφυσικές ικανότητες. Αυτό έχει να κάνει με το ότι η ταινία μιλά για τον πόνο που προκαλεί η φυγή ενός παιδιού από την οικογένεια και πώς οι γονείς βιώνουν το γεγονός αυτό. Βασίζεται δε σε προσωπικούς μου προβληματισμούς πάνω στη γονεϊκή εμπειρία, αφού έχω ένα παιδί πέντε ετών. Πιστεύω ότι οι ικανότητες του παιδιού κάνουν την αφήγηση λιγότερο τραγική με κάποιον τρόπο. Αν δεν αποκάλυπτα την αλήθεια για το παιδί σχεδόν από την αρχή, αυτό θα ήταν αφηγηματικά χειριστικό για το κοινό.
Δεν είναι η πρώτη φορά που πραγματεύεστε την έννοια της «πίστης». Μήπως οι άνθρωποι κόβουν και ράβουν την πίστη τους ανάλογα με τις ανάγκες τους;
Προσωπικά προσπαθώ στη ζωή μου να ανακαλύψω τα πάντα από την αρχή και να αποφύγω το μονοπάτι της τυφλής πίστης. Μάλιστα, όσο μεγαλώνω απομακρύνομαι όλο και περισσότερο από τη λογική της αποδοχής διαφόρων δογμάτων. Γενικότερα, όμως, νομίζω ότι υπάρχει μια τρομακτική ανάγκη από τη μεριά του κόσμου να βάλει τα πράγματα σε μια σειρά μέσω της θρησκείας. Χρειαζόμαστε αυτήν τη δομή στη ζωή μας για να λειτουργήσουμε. Έχει να κάνει με την πνευματικότητα και τη θέση μας στο σύμπαν. Το συνειδητοποιείς απότομα όταν το παιδί σου σε ρωτά «πού πηγαίνουμε όταν πεθάνουμε, μπαμπά;». Είναι πραγματικά τρομακτικό ότι πρέπει να απαντήσεις σ’ αυτό.
Τώρα έχετε μπροστά σας την πρεμιέρα του «Loving», ενός αντιρατσιστικού ερωτικού δράματος, που θα μπορούσε να πει κάποιος ότι έχει ένα οσκαρικό θέμα. Θα σας ενδιέφερε μια οσκαρική διάκριση; Είναι μια από τις φιλοδοξίες σας;
Φυσικά. Μετά από μια οσκαρική διάκριση οι θεατές των ταινιών σου αυξάνονται κατακόρυφα. Γυρίζω φιλμ για να τα βλέπει ο κόσμος. Και αυτό που επιδιώκω είναι να βλέπουν τα έργα μου όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται. Αν κερδίσω ένα Όσκαρ, αυτό θα σημαίνει αυτόματα ότι θα δουν την ταινία νέοι θεατές, που μπορεί να μην έχουν έρθει σε επαφή με τις προηγούμενες δουλειές μου. Το «Loving» είναι μια ταινία που μπορεί να αγγίξει το κοινό γιατί όπως φανερώνει ο τίτλος του πρόκειται για ένα λαβ στόρι. Βέβαια, αγγίζει και κοινωνικοπολιτικά ζητήματα…
Περισσότερες πληροφορίες
Ο Εκλεκτός της Νύχτας
Πιστεύοντας πως ο μικρός γιος του έχει ανεξήγητες υπερφυσικές ικανότητες, ο πατέρας του τον απαγάγει από μια θρησκευτική σέχτα στην οποία μεγάλωνε ως μέλος της και μαζί με έναν πιστό του φίλο τρέπεται σε φυγή για να τον προστατέψει. Στο κατόπι του θα βρεθούν άνθρωποι της αίρεσης, η αστυνομία και κυβερνητικοί πράκτορες.
