βιβλία για σινεφίλ

Βιβλία που ενέπνευσαν τον κινηματογράφο ή εμπνεύστηκαν από αυτόν είναι το καλύτερο δώρο αυτές τις μέρες για τους φίλους σας αλλά και για το σινεφίλ εαυτό σας.

Αγλαΐα Μητροπούλου ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Το κλασικό πλέον βιβλίο αναφοράς για τον ελληνικό κινηματογράφο που έγραψε η ιδρύτρια της Ταινιοθήκης της Ελλάδας, κυκλοφορεί σε αναθεωρημένη έκδοση με την επιμέλεια της κόρης της (και γνωστής πανεπιστημιακού) Μαρίας Κομνηνού. Καλύπτει την περίοδο 1906-1980, δίνοντας έμφαση στις χρονιές 1950-1967, όπου το ελληνικό σινεμά αναζητά την ταυτότητά του και η Μητροπούλου εντοπίζει τη διαμόρφωση μιας «αθηναϊκής σχολής». Δεν παραμελείται όμως και η επόμενη περίοδος της προβολής του πολιτικού στοιχείου, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις Ελληνίδες σκηνοθέτιδες και τους ξένους σκηνοθέτες που δούλεψαν στην Ελλάδα. Η εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό και CD. Βιβλίο αναφοράς, που δεν πρέπει να λείπει από καμία βιβλιοθήκη, σινεφίλ ή μη (Εκδόσεις Παπαζήση).

Περικλής Δεληολάνης ΣΑΝ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

Ήταν ένας τυπικά Θεσσαλονικιός κριτικός κινηματογράφου. Επιλεκτικός στα γραπτά του, σίγουρα όχι «επαγγελματίας», αφανής και διακριτικός, με αιρετικές ενίοτε απόψεις, αρθρογράφησε κυρίως στην «Οθόνη», το «Σινεμά» και σε εκδόσεις του Φεστιβάλ. Μας άφησε ξαφνικά μια μέρα του 2004 σε ηλικία μόλις 41 ετών, κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες (όπως μυστήρια είχε γίνει τελευταία και η προσωπική ζωή του). Στο βιβλίο αυτό θα βρείτε κριτικά κείμενα που γράφτηκαν ανάμεσα στα 1982 και 1997 για ταινίες όλων των κατηγοριών, από την «Ερωτική θύελλα» του Κασσαβέτη μέχρι τον «Άνθρωπο που ζάρωνε», αλλά και μια παράθεση προσωπικών σχεδίων που ρίχνουν μια διαφωτιστική ματιά στο μυστήριο Περικλής (Εκδόσεις Futura).

Πάτρικ Ζίσκιντ

ΤΟ ΑΡΩΜΑ

Βιβλίο της χρονιάς από τους New York Times το 1986, μεταφρασμένο σε 37 γλώσσες και με πωλήσεις που ξεπέρασαν τα δώδεκα εκατομμύρια, «Το άρωμα» του Γερμανού Πάτρικ Ζίσκιντ έμελλε να γίνει ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία των τελευταίων δεκαετιών. Με αφορμή την κινηματογραφική του εκδοχή που παίζεται αυτές τις μέρες στις αθηναϊκές αίθουσες, φαντάζει σχεδόν αμάρτημα για κάποιον να ομολογήσει πως δεν το έχει διαβάσει. Άλλωστε, είναι το κατεξοχήν ανάγνωσμα που επιβεβαιώνει ότι το άρωμα είναι η πιο έντονη μορφή ανάμνησης. Ταξιδέψτε λοιπόν στα μονοπάτια του Ζαν-Μπατίστ Γκρενούιγ από το Παρίσι στην Γκρας του 18ου αιώνα όπου τελειοποίησε την τεράστια οσφρητική του ικανότητα και επιχείρησε να φτιάξει το τελειότερο άρωμα του κόσμου φτιαγμένο από οσμές γυναικών (Εκδόσεις Ψυχογιός).

Αντόνια Φρέιζερ ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΑ - ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ

Παρά τις 680 σελίδες του, αν το βάλετε στόχο μέχρι τις 8 Μαρτίου που βγαίνει στις αίθουσες η πολύκροτη «Μαρία Αντουανέτα» της Σοφίας Κόπολα, θα έχετε προλάβει να διαβάσετε αυτό το συναρπαστικό βιβλίο της Αντόνια Φρέιζερ. Ο λόγος της είναι ευθύς, σαφής, εύληπτος και ανθρώπινος και στόχο έχει να παρακολουθήσει το πολιτικό και προσωπικό ταξίδι της βασίλισσας Αντουανέτας αλλά και να φωτίσει όλους τους μύθους γύρω από το όνομά της - με πρώτο και καλύτερο φυσικά το περίφημο ερώτημα «Μα γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;» (Εκδόσεις Μέδουσα).

Αντόνιο Ταμπούκι

ΕΙΚΟΣΙ ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΜΟΔΟΒΑΡ

Όσοι χάσατε τη μεγάλη έκθεση προς τιμήν του Πέδρο Αλμοδόβαρ που διοργάνωσε η Cinematheque Franchaise το περασμένο καλοκαίρι, παρηγορηθείτε με αυτό το χαριτωμένο βιβλίο που έγραψε ο Αντόνιο Ταμπούκι για να τιμήσει τον Ισπανό δημιουργό. Χωρίς ακαδημαϊκές μεγαλοστομίες, φωτίζει τις σημαντικότερες πτυχές του αλμοδοβαρικού σύμπαντος και συμπληρώνεται από τις ατμοσφαιρικές νυχτερινές φωτογραφίες που τράβηξε ο γιος του, Μικέλε Ταμπούκι, στα γυρίσματα του «Γύρνα πίσω» (Εκδόσεις Άγρα).

ΒΙΜ ΒΕΝΤΕΡΣ

Όποιος συγκαταλέγει το «Αλίκη στις πόλεις» στις ωραιότερες on the road ταινίες που έγιναν ποτέ και θεωρεί το «Tokyo-Ga» το συγκινητικότερο ντοκιμαντέρ που θα μπορούσε να γίνει ποτέ για τον Γιασουχίρο Όζου, πρέπει επειγόντως να προμηθευτεί τη μονογραφία για τον Βιμ Βέντερς που κυκλοφόρησε φέτος στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (σε επιμέλεια Μπάμπη Ακτσόγλου) με αφορμή το μεγάλο αφιέρωμα στον Γερμανό δημιουργό. Εκτός των άλλων, περιλαμβάνει μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ο έδωσε ο Βέντερς στη Σοφία Σταυριανίδου, όπου πραγματικά παραληρεί περί Θεού και πίστεως... Σημειώστε ότι η έκδοση είναι δίγλωσση (ελληνικά-αγγλικά) κι έτσι μπορείτε να τη δωρίσετε και σε μη ελληνόφωνους φίλους

(Εκδόσεις Ιανός, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης).

Δημήτρης Κολιοδήμος Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

Μια επιλογή 200 ταινιών, στην πλειοψηφία τους τρόμου, σεξ και φαντασίας, που έχουν τη λέξη αίμα στον τίτλο τους (ελληνικό ή πρωτότυπο) ή απλώς αιματοβαμμένο περιεχόμενο. Διαθέτει περιεκτικό πληροφοριακό κείμενο αλλά και κριτική εκτίμηση, σύμφωνα με τα ιδιαίτερα γούστα του συγγραφέα - είναι γνωστή η λατρεία του προς τις b movies και η γνώση των πιο απίθανων ταινιών από όλες τις γωνιές της υφηλίου (ενδεικτικοί τίτλοι: «Bloodsucking Pharaohs in Pittsburgh», «Το τέρας σκοτώνει τον ήλιο», «Βρικόλακες στην Ελλάδα»). Αναφέρονται επίσης ενδεικτικά κάποιες ταινίες από άλλα είδη, που έχουν ωστόσο τη λέξη αίμα στον τίτλο τους («Το δίκιο σου το παίρνεις με αίμα», «Σάρκα και αίμα», «Αίμα στο στίβο»), ενώ δεν λείπει και το ελληνικό σινεμά με δώδεκα «αιματοβαμμένες» επιλογές - στην πλειοψηφία τους φουστανέλες κι ορεινές περιπέτειες: «Φλογέρα και αίμα», «Ματωμένα στέφανα», «Αγάπη και αίμα» κ.ά. (Εκδόσεις Οξύ Άυλο).

Παναγιώτης Δόικος

Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ORSON WELLES

Καθηγητής φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ο Παναγιώτης Δόικος αποδεικνύεται ένας βαθύς στοχαστής του κινηματογραφικού σύμπαντος του Όρσον Γουέλς. Προσεγγίζοντας το έργο του σχολαστικά, ταινία την ταινία, προχωρά πέρα από τα αυτονόητα (η σημασία του βάθους πεδίου που έχει αναλυθεί από δεκάδες θεωρητικούς), σε μια διερευνητική μελέτη και της παραμικρής λεπτομέρειας των πλάνων που μπορεί να έχουν ιδιαίτερα σημαίνουσα σημασία. Και στο σινεμά του Γουέλς τα πάντα έχουν σημασία! Μάλλον δύσκολο στην ανάγνωσή του βιβλίο, όχι όμως και δυσπρόσιτο, τυπωμένο μάλιστα σε πολυτονικό, όπως το συνηθίζουν οι εκδόσεις Ίνδικτος.

Δημήτρης Κολιοδήμος ΣΕΡΤΖΙΟ ΛΕΟΝΕ-ΣΑΜ ΠΕΚΙΝΠΑ

Οι σελίδες ενός βιβλίου ίσως να μην είναι αρκετές για να χωρέσουν τους masters Σέρτζιο και Σαμ, αλλά σίγουρα η εν λόγω έκδοση από τον Δημήτρη Κολιοδήμο σκιαγραφεί τη φιλμογραφία τους, αποδίδοντας σεβασμό στους δημιουργούς που ταυτίστηκαν με το γουέστερν όσο κανείς άλλος. Απαραίτητο για τη βιβλιοθήκη κάθε λάτρη του είδους (Αιγόκερως).

Ελίζα-Άννα Δελβερούδη ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΤΙΣ ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ (1948-1974)

Με αφορμή την εικόνα της νεολαίας στον κωμικό ελληνικό κινηματογράφο την εποχή της εμπορικής ακμής του, έχουμε εδώ μια εκτεταμένη εμβάθυνση στα κοινωνικά πρότυπα που ανέδειξε το εγχώριο σινεμά και τις αλλαγές που υπέστησαν από τη μία δεκαετία στην άλλη. Η συγγραφέας, γνωστή πανεπιστημιακός με ειδίκευση στην ελληνική κωμωδία (θεατρική και κινηματογραφική), είδε περίπου 540 ταινίες πριν συστηματοποιήσει την έρευνά της, που περιστρέφεται γύρω από τις οικογενειακές και εργασιακές σχέσεις, τον έρωτα και το γάμο, την παιδεία και τη διασκέδαση των νέων, αλλά και των «νεαζόντων» πρωταγωνιστών (όπως ήταν ο Κωνσταντάρας, ο Φωτόπουλος, ο Σταυρίδης ή ο Γκιωνάκης σε ρόλους αδιόρθωτων καλοπερασάκηδων ή παιδιών της μαμάς). Επιβλητική σε όγκο μελέτη, ίσως υπερβολικά αναλυτική, όμως μέσα από τις 560 σελίδες του βιβλίου αναβιώνουν δεκάδες εικόνες και μνήμες του ελληνικού κινηματογράφου, για πρώτη φορά κριτικά τοποθετημένες σε σχέση με τα ήθη και την ηθικολογία της εποχής τους. (Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς - Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε.).

Λουκία Ρικάκη

ΚΡΑΤΗΣΕ ΜΕ

Το σενάριο της ομώνυμης ταινίας της Λουκίας Ρικάκη, βασισμένο εν μέρει σε αληθινές ιστορίες ατόμων που έζησαν κάποια εμπειρία απώλειας και την κοινοποίησαν στην ιστοσελίδα www.holdme.gr. Το «υστερόγραφο» του βιβλίου είναι ένας φόρος τιμής στον Γιώργο Τσελίκα, έναν από τους συγγραφείς των ιστοριών, ο οποίος σκοτώθηκε το 2004 σε άλμα ελεύθερης πτώσης. Η έκδοση συνοδεύεται από CD με τη μουσική και τα τραγούδια της ταινίας, τα οποία ερμηνεύουν οι Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Μαριέττα Φαφούτη και Νατάσα Τσίρου. (Πολύτροπον)

ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΣΙΩΛΗΣ

Μια έκδοση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αφιερωμένη στο δημιουργό του «Γυναίκες μην κλαίτε». Ο κύριος κορμός της είναι μια τεράστια συνέντευξη του Σταύρου (γλαφυρός όπως πάντα ο λόγος του), ένα εισαγωγικό κείμενο του Ηλία Κανέλλη, επιμελητή της έκδοσης, και φυσικά η φιλμογραφία. Ίσως λιγάκι φτωχό, όχι όμως και ανολοκλήρωτο (Αιγόκερως).

ΔΗΜΟΣ ΘΕΟΣ

Επίσης μια έκδοση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με αφορμή το αφιέρωμα που έγινε στο δημιουργό του «Κιέριον». Με κείμενα, μεταξύ άλλων, των Λάκη Παπαστάθη, Στάθη Βαλούκου, Γιώργου Καρυπίδη, Κώστα Φέρρη, που προσεγγίζουν ποικιλοτρόπως το πλούσιο σε θεωρητικές αναφορές έργο του Θέου. Η έκδοση συμπληρώνεται από μια συνέντευξη, κείμενα του σκηνοθέτη και φιλμογραφία (Αιγόκερως).

Δέσποινα Κακλαμανίδου

ΟΤΑΝ ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Η συγγραφέας, ως καθηγήτρια πανεπιστημίου, έγραψε αυτό το βιβλίο κυρίως για τους μαθητές της, διαβάζεται όμως άνετα και με μεγάλο ενδιαφέρον από κάθε σινεφίλ. Εντάξει, το πρώτο μέρος, γύρω από τη σχέση κινηματογράφου και λογοτεχνίας και τα μεθοδολογικά εργαλεία ανάλυσης του θέματος, έχει «ακαδημαϊκό» χαρακτήρα, όχι όμως και η συνέχεια όπου αναλύονται τέσσερις διαφορετικές κινηματογραφικές εκδοχές των «Επικίνδυνων σχέσεων» (των Βαντίμ, Φρίαρς, Φόρμαν, αλλά και τα «Ερωτικά παιχνίδια» του Καμπλ), όπως και τρεις διασκευές σύγχρονων μυθιστορημάτων: «Ο γητευτής των αλόγων», «Το κορίτσι με το σκουλαρίκι» και «Το ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς». (Αιγόκερως)

Μαρία Παραδείση ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ (1994-2004)

Διεξοδική ανάλυση έξι ελληνικών ταινιών («Από την άκρη της πόλης», «Πες στη μορφίνη ακόμα την ψάχνω», «Αύριο θα 'ναι αργά», «Δεκαπενταύγουστος», «Ο βασιλιάς», «Μάτια από νύχτα»), που έχουν κοινό χαρακτηριστικό ήρωες με παραβατική συμπεριφορά, ως απόρροια των νέων συνθηκών ζωής στην Αθήνα ή την περιφέρεια. Η συγγραφέας, η οποία διδάσκει κινηματογράφο στο Πάντειο, δεν επιμένει τόσο σε κοινωνιολογικού χαρακτήρα παρατηρήσεις όσο σε μια δομική ανάλυση της αφήγησης αυτών των ταινιών, δίνοντας στην αρχή του βιβλίου ένα συνοπτικό διάγραμμα των διαφόρων θεωριών του κινηματογράφου και άλλες χρήσιμες, θεωρητικού χαρακτήρα πληροφορίες, ώστε ο αναγνώστης να μη συναντήσει κάποια δυσκολία στα κείμενα που ακολουθούν. (Τυπωθήτω)

Βένια Βέργου
vvergou@athinorama.gr Μπάμπης Ακτσόγλου
babis@athinorama.gr