«Οι Ποδηλάτες»
Μία από τις κύριες αποστολές κάθε κινηματογραφικού φεστιβάλ οφείλει να είναι η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος και η ανάδειξη αφανών ή λιγότερο προβεβλημένων πτυχών της ιστορίας του σινεμά. Οι ιθύνοντες του 18ου Animasyros (22-28/9) το γνωρίζουν καλά αυτό, έτσι στο φετινό πρόγραμμά τους εμβαθύνουν σε μια σχολή κινουμένων σχεδίων που έχει αφήσει διακριτό στίγμα στο ευρωπαϊκό animation.
Πρόκειται για την animation σκηνή της Κροατίας η οποία, εκτός από μια μακρά παράδοση στο είδος, εξελίσσεται διαρκώς μέχρι και σήμερα. Το σχετικό αφιέρωμα επιμελείται ο Ντάνιελ Σούλιτς (Daniel Šuljić), καλλιτεχνικός διευθυντής του Animafest Zagreb, ο οποίος μας λέει σχετικά: "Όποτε μου δίνεται η ευκαιρία να επιμεληθώ προγράμματα γύρω από την κροατική παραγωγή και ειδικά τη Σχολή Animation του Ζάγκρεμπ, νιώθω ταυτόχρονα ευχαρίστηση, αλλά και πως βρίσκομαι απέναντι σε μια πρόκληση. Εν προκειμένω, τιτλοφόρησα το αφιέρωμα 'Incomplete Introduction' διότι, ευτυχώς, στην ιστορία των κροατικών κινουμένων σχεδίων έχουν παραχθεί τόσες ταινίες που δε χωράνε όλες σε μία ή δύο ενότητες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Animasyros για την ευκαιρία που μου πρόσφερε. Από τη μεριά μου, προσπάθησα μέσω των επιλογών μου να αναδείξω τόσο την ποικιλομορφία των στιλ και θεμάτων, να αναδείξω τους πιο σημαντικούς κινηματογραφιστές, αλλά και οι ταινίες να αλληλοσυμπληρώνονται, ούτως ώστε να προκύπτουν ψυχαγωγικές προβολές που, ελπίζω, θα εκτιμήσει το φιλοπερίεργο κοινό".
Ακολουθεί το κείμενο του Σούλιτς που πλαισιώνει το αφιέρωμα του Animasyros.
Η Σχολή του Ζάγκρεμπ και το Κροατικό ανιμέισον – κλασικά και σύγχρονα
"Μια αντιπροσωπευτική επιλογή ιστορικών και σύγχρονων σημαντικών ταινιών μικρού μήκους και δημιουργών από την Κροατία προσφέρει μια γεύση από το κροατικό ανιμέισον, σε δύο κεφάλαια: το πρώτο, η ένδοξη 'Σχολή Κινουμένων Σχεδίων του Ζάγκρεμπ' (1950 έως και τη δεκαετία του 1980) και το δεύτερο, που καλύπτει τα τελευταία 20 με 30 χρόνια, με μια νέα γενιά δημιουργών να έχει αναζωογονήσει το κροατικό ανιμέισον με σημαντικές επιτυχίες σε διεθνή φεστιβάλ.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οι ταινίες του στούντιο του Ζάγκρεμπ υπήρξαν από τις πιο επιδραστικές στον χώρο του ανιμέισον διεθνώς. Ξεκινώντας με το ύφος της Disney ('Μεγάλη Συνάντηση', 1951) και σύντομα εγκαταλείποντάς το για να εισαγάγουν σημαντικές καινοτομίες στην τέχνη του ανιμέισον, οι Vukotić, Kostelac, Mimica, Kristl και άλλοι ανέπτυξαν αυτό που αποτέλεσε το χαρακτηριστικό γνώρισμα των δημιουργών του Ζάγκρεμπ: περιορισμένη κίνηση, επίπεδη και αφηρημένη χωρική απόδοση και ιστορίες για τον 'μικρό άνθρωπο' αποξενωμένο από την κοινωνία.
Ο όρος 'Σχολή Ανιμέισον του Ζάγκρεμπ' επινοήθηκε από τους Γάλλους δημοσιογράφους Georges Sadoul και André Martin στο Φεστιβάλ Καννών το 1958, όπου ένα πρόγραμμα ταινιών από το Zagreb Film (που έφτασε λαθραία στο φεστιβάλ μέσα σε ιδιωτικό αυτοκίνητο) έκανε την διεθνή του πρεμιέρα και έγινε αμέσως αίσθηση. Με το 'Surogat' ('Ersatz') του Vukotić να κερδίζει Όσκαρ το 1962—το πρώτο Όσκαρ ανιμέισον εκτός Αμερικής και το μοναδικό Όσκαρ που έχει κερδίσει ποτέ κροατική ταινία—η ανιμέισον του Ζάγκρεμπ έφτασε σε μια ακόμη κορυφή, παράγοντας πολλές διακεκριμένες δημιουργίες τις επόμενες δύο δεκαετίες. Η Σχολή του Ζάγκρεμπ υποχώρησε τη δεκαετία του 1980 λόγω δημιουργικής και οικονομικής κρίσης, ενώ ακολούθησε και ο Πόλεμος Ανεξαρτησίας της Κροατίας τη δεκαετία του 1990.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές του 2000, μια νέα γενιά δημιουργών άρχισε να εμφανίζεται, αναζητώντας τις δικές της γλώσσες και ύφη με νέες τεχνικές. Το 1998, ιδρύθηκε Τμήμα Ανιμέισον στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ζάγκρεμπ, εξασφαλίζοντας σταθερή ροή νέων ταλέντων κάθε χρόνο. Σήμερα, το κροατικό ανιμέισον μπορεί με αυτοπεποίθηση να χαρακτηριστεί ξανά ζωντανό και ακμαίο.
Ζ… όπως Ζάγκρεμπ! Z… is for Zagreb!"
Τα must-see του αφιερώματος στο κροατικό animation:
Surogat ("Yποκατάστατο", 10’00’’ 1961 ΗR/EU)
Στην παραλία, ένας τουρίστας φουσκώνει και ανατινάζει ένα ολόκληρο χωριό με πλαστικά. Σε αυτή την φουσκωμένη ατμόσφαιρα, υπάρχει ένα υποκατάστατο στα πλαστικά για τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των συναισθημάτων. Στην παραλία αναπτύσσεται ένας παθιασμένος έρωτας, προκαλώντας ζήλια, εκδίκηση και το τέλος - μια τραγωδία. Αλλά όλα αυτά διαλύονται μονομιάς, μόλις ένα μικρό, αληθινό καρφί εμπλακεί στις διαδικασίες.
Σκηνοθεσία: Dušan Vukotič
Mačka ("Η Γάτα", 10’48’’ 1971 ΗR/EU)
Βασισμένο σε έναν παλιό μύθο του Αισώπου όπου ένας νεαρός ποιητής είναι μόνος μέχρι που η Αφροδίτη του παρέχει συντροφιά, μεταμορφώνοντας τη γάτα του σε ένα υπέροχο κορίτσι. Ωστόσο, το νέο του πάθος οδηγεί τον νεαρό να πουλήσει ότι έχει, και επιπλέον - να κλέψει, προκειμένου να προσφέρει στην ερωμένη του τα πετράδια και τα κοσμήματα που της αρέσουν τόσο πολύ. Αλλά ένα μόνο δέλεαρ, ένα μικρό ποντίκι, αρκεί για να δείξει την ουσιαστικά αιλουροειδή φύση του κοριτσιού και στη συνέχεια αυτό το περίεργο ειδύλλιο καταλήγει σε μια ακόμη πιο περίεργη λύση.
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Zlatko Bourek
Kolač ("Η Τούρτα", 8’00’’ 1998 ΗR/EU)
Μια ομάδα ανθρώπων γιορτάζει, καθισμένη γύρω από το τραπέζι. Η εορταστική τούρτα σερβίρεται, αλλά μοιράζεται άνισα μεταξύ τους...
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Daniel Šuljić
Leviathan ("Λεβιάθαν", 14’40’’ 2006 HR/EU
Ποιο είναι το πλάσμα που είναι φτιαγμένο από ανθρώπους; Γιατί φοράει στέμμα και τι κάνει με μια γκλίτσα στο ένα χέρι και ένα σπαθί στο άλλο; Πώς γίνεται οι άνθρωποι να κάνουν χειραψία με σκελετούς και πέτρες που στοιβάζονται υπάκουα, σχηματίζοντας ένα βάθρο για ένα χρυσό άγαλμα; Επιπλέον, γιατί τα πέταλα, από όλα τα πράγματα, στροβιλίζονται μέσα σε ρεύματα γκρίζου καπνού; Το μαντέψατε...Όλα έχουν να κάνουν με το τι συμβαίνει...όταν πέσει λάσπη στον ανεμιστήρα!
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Simon Bogojević Narath
Biciklisti ("Οι Ποδηλάτες", 7’20’’ 2018 ΗR/EU)
Η ποδηλατική σεζόν πλησιάζει στο μεγάλο της φινάλε. Κατά τη διάρκεια του τελικού αγώνα, οι δύο άνδρες που προηγούνται ανταγωνίζονται για κάτι περισσότερο από το Μεγάλο Τρόπαιο. Παλεύουν για την αγάπη μιας κυρίας και την εκπλήρωση των ερωτικών τους φαντασιώσεων. Εν τω μεταξύ, η μικρή πόλη-λιμάνι προετοιμάζεται για την άφιξη ενός μεγάλου υπερωκεάνιου και του γοητευτικού καπετάνιου του.
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Veljko Popović
Udahnut život ("Εμποτισμένη Ζωή", 12’15’’ 2019 ΗR/EU)
H "Εμποτισμένη Ζωή" είναι μια ταινία για τη σύνδεση μιας νεαρής γυναίκας με τη ζωτική δύναμη της φύσης. Χρησιμοποιεί το ταλέντο της στην ταρίχευση για να "αποκαταστήσει" τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον. Ωστόσο, η αληθινή αναζήτηση των απαντήσεων ξεκινά όταν αρχίζει να βρίσκει ένα ρολό μη εμφανισμένου φιλμ σε κάθε ένα από τα ζώα που φροντίζει. Η εμμονή της την ωθεί να αναζητήσει την εξήγηση της σύνδεσης που νιώθει, στοιχειώνοντας τα όνειρά της, καθώς και τις στιγμές που είναι ξύπνια.
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Ivana Bošnjak, Thomas Johnson
Kako se kalio čelik ("Πώς Θερμαίνεται το Ατσάλι", 12’40’’ 2018 ΗR/EU)
Ένας πατέρας πηγαίνει τον γιο του σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο όπου κάποτε εργαζόταν. Το κτίριο έχει από καιρό μετατραπεί σε ένα ετοιμόρροπο σύμβολο του νέου συστήματος. Παρ' όλα αυτά, ο χώρος θα ζωντανέψει για λίγο από ηχογραφημένες σκηνές αλληλεγγύης των εργατών, εμπνέοντας μια μικρή χειρονομία ανυπακοής. Αυτή η συμβολική πράξη θα μετατραπεί σε μια στιγμή κάθαρσης και θα αποκαταστήσει τη σχέση μεταξύ πατέρα και γιου.
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Igor Grubić
Cockpera ("Κοκορόπερα", 4’27’’ 2020 HR/EU)
Μια σύντομη όπερα εμπνευσμένη από τον μύθο του Αισώπου Τα κοκόρια μαχητές και ο Αετός.
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Kata Gugić
Maska crvene smrti ("Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου", 9’43’’ 1969 HR/EU)
Βασισμένο στην ομώνυμη ιστορία του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Η πανώλη ερημώνει ολόκληρο τον κόσμο. Ο Κόμης Πρόσπερο κλειδώνεται μαζί με την αυλή του που βρίσκεται σε παρακμή, μέσα στο κάστρο του, όπου τα όργια συνεχίζονται. Αλλά ο χορός του κάστρου διακόπτεται από μια σαγηνευτική γυναίκα που παρασύρει την αυλή όλο και πιο μακριά μέσα στα πολυτελή διαμερίσματα του κάστρου. Στο τέλος, σε μια παθιασμένη αγκαλιά, ο Πρόσπερο ανακαλύπτει ότι η μυστηριώδης καλεσμένη είναι στην πραγματικότητα η πανώλη, η οποία με αυτόν τον τρόπο καταστρέφει τη ζωή του και το προσεκτικά διατηρημένο κάστρο.
Σκηνοθεσία: Pavao Stalter- Branko Ranitovič
Album ("To Άλμπουμ", 10’40’’ 1983 HR/EU)
Καθώς ξεκινά η ταινία, ένα νεαρό κορίτσι ξεφυλλίζει ένα οικογενειακό άλμπουμ φωτογραφιών. Οι παιδικές της αναμνήσεις ζωντανεύουν, οι στατικές εικόνες αρχίζουν να κινούνται. Η μνήμη μεταμορφώνεται σε μια μεταφορική ιστορία για το παρελθόν, που τελικά μετατρέπεται σε όνειρα για το μέλλον. Η ιστορία αποτελείται από τέσσερις συνδεδεμένες σκηνές - παιδική ηλικία, νεότητα (εφηβεία), ωριμότητα και γήρας (μετάβαση), όπου ο κύκλος κλείνει. Προς το τέλος, τα περισσότερα στοιχεία της ιστορίας ενώνονται - η ηλικιωμένη γυναίκα, το άλογο, ο ζωγράφος, οι φωτογραφίες μιας οικογενειακής εκδρομής.
Σκηνοθεσία Σενάριο: Krešimir Zimonić
Arka (14’40’’ 2020 HR/EU)
Ένα μεγαλοπρεπές, υπερωκεάνιο κρουαζιερόπλοιο πλέει στις θάλασσες.
Σκηνοθεσία, Σενάριο: Natko Stipaničev
Διαβάστε Επίσης
