Λεονάρντο Βαν Ντελ: "Οι νέοι πρέπει να υψώσουν τη φωνή τους"

Ο Βέλγος σκηνοθέτης τού «Η Τζούλι Μένει Σιωπηλή» μιλάει για το απόλυτα επίκαιρο κοινωνικά ντεμπούτο του, το οποίο απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Η Τζούλι Μένει Σιωπηλή 2

Έχετε γυρίσει τρεις μικρού μήκους που όλες αφορούν αθλητές, η μία μάλιστα μια νεαρή τενίστρια. Δεν είναι η ίδια ιστορία με αυτήν της "Τζούλι…", αλλά είμαστε στον ίδιο χώρο με έναν παρόμοιο χαρακτήρα.
Μου αρέσει ο κόσμος του αθλητισμού γιατί αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μια αλληγορία για την κοινωνία. Και ενώ περιγράφεις ένα μικρόκοσμο, λίγο πολύ γνωστό στο θεατή, αυτός σου επιτρέπει να μιλήσεις για την πολιτική με την ευρεία έννοια, να σχολιάσεις σχέσεις εξουσίας, τη σύγχρονη ανταγωνιστική πραγματικότητα ή το τίμημα της επιτυχίας. Και η δυτική κοινωνία γίνεται ολοένα και πιο ανταγωνιστική…

Είναι τέτοια η πίεση, που τα τελευταία χρόνια η σχέση των σπορ με την ψυχική υγεία διερευνάται προσεκτικότερα και από πολλές πλευρές.
Για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό στην ιστορία της Τζούλι. Και ενώ ο πρώην προπονητής της, ο οποίος είναι υπό έρευνα μετά την αυτοκτονία μιας αθλήτριας, είναι μια σκοτεινή και αρχικά αμφιλεγόμενη φιγούρα, ο αντικαταστάτης του είναι άνθρωπος με κατανόηση, ο οποίος της επιτρέπει να έχει τη δική της φωνή. Έτσι νιώθει όλο και καλύτερα ακόμα και με τον ίδιο της τον εαυτό, αρχίζοντας να βελτιώνεται και ως αθλήτρια. Είναι σημαντικό οι έφηβοι να έχουν πάθη, να έχουν ορμή, αλλά επειδή είναι γεμάτοι όνειρα και φιλοδοξίες, αυτό μπορεί να αποδειχθεί η αχίλλειος πτέρνα τους. Μπορεί άνθρωποι με κακές προθέσεις να τους εκμεταλλευτούν, υπάρχουν όμως πολλοί περισσότεροι που μπορούν να τους βοηθήσουν. Δεν ήθελα λοιπόν να επιτεθώ στον κόσμο του αθλητισμού. Είναι απλώς ο χώρος στον οποίο εξελίσσεται αυτή η ιστορία.

Λεονάρντο Βαν Ντελ
Λεονάρντο Βαν Ντελ (φωτό: Άρης Ράμμος)

Για να γίνει αυτή κινηματογραφικά πιστευτή απαιτεί μια νεαρή πρωταγωνίστρια η οποία να παίζει πολύ καλό τένις. Πως καταλήξατε στην Τέσα Βαν ντε Μπρεκ;
Έκανα εκτεταμένο κάστινγκ, ξέροντας πως ψάχνω όχι μια ηθοποιό η οποία παίζει τένις, αλλά μια τενίστρια η οποία θα μπορούσε να σταθεί μπροστά στην κάμερα. Η Τέσα ήρθε στην οντισιόν μετά από προτροπή της αδελφής της, την οποία και γνώριζα. Μου έκανε αμέσως εντύπωση, γιατί είναι φωτογενής και γράφει στο φακό με απίστευτη φυσικότητα. Οπότε εξήγησα στην ίδια και στους γονείς της το ρόλο, ο οποίος είναι ευαίσθητος για ένα νεαρό κορίτσι, και αφού δουλέψαμε μαζί για αρκετές εβδομάδες δοκιμαστικά, της ανακοίνωσα πως αυτή θα είναι κι επίσημα η πρωταγωνίστρια. Το ήξερα από την αρχή, αλλά δεν ήθελα να την αγχώσω, ενώ από την άλλη έπρεπε κι εκείνη να δει αν της ταιριάζει κι αν της αρέσει αυτή η εμπειρία.  

Πόσο δύσκολο είναι για μια έφηβη να μπει στην ψυχολογία ενός μυθοπλαστικού χαρακτήρα και να υποδυθεί συναισθήματα που δεν έχει νιώσει;
Η Τέσα δεν έχει βιώσει η ίδια περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά ξέρει τι συμβαίνει στο χώρο, μιλάει με συναθλήτριές της και μπόρεσε να καταλάβει σε μεγάλο βαθμό την Τζούλι. Από εκεί και πέρα είναι θέμα σκηνοθετικής καθοδήγησης και δουλειάς που γίνεται στις πρόβες, οι οποίες σου δείχνουν και το δρόμο που θα ακολουθήσεις για να βγει ο χαρακτήρας πειστικός στην οθόνη. Και μετά πρέπει να προσέξεις ώστε αυτή η διαδικασία τού να μπεις στο πετσί ενός άλλου, συχνά προβληματικού και σκοτεινού χαρακτήρα, να μη σου αφήσει τραύματα. Οι έμπειροι επαγγελματίες ξέρουν πως να το κάνουν, αλλά ένας έφηβος ερασιτέχνης…

Η Τζούλι Μένει Σιωπηλή 1

Ο χώρος του αθλητισμού έχει αναδείξει διεθνώς αρκετά περιστατικά κακοποίησης. Το ελληνικό #MeToo, μάλιστα, ξεκίνησε από μια αθλήτρια, ολυμπιονίκη στην ιστιοπλοΐα.
Στα σπορ υπάρχει διαρκής πίεση και το σωματικό στοιχείο είναι έντονο. Είναι επίσης μια δραστηριότητα την οποία ξεκινάς σε νεαρή, έως πολύ νεαρή ηλικία, οπότε είσαι και πιο ευάλωτος. Χρειάζεσαι καθοδήγηση και ο προπονητής είναι ένα είδος θεού για εσένα, συχνά τον υπακούς τυφλά και άκριτα. Κι όπως και η showbiz, ο αθλητισμός είναι ένας χώρος που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας. Οπότε αυτά τα περιστατικά δημοσιοποιούνται πιο εύκολα, αλλά συμβαίνουν παντού και οι έφηβοι δυσκολεύονται διπλά, σε σχέση με έναν ενήλικα, να τα αντιμετωπίσουν.

Ακούν διαρκώς πως πρέπει να μένουν σιωπηλοί και να μη φέρνουν αντίρρηση σε αυτά που τους λέμε…
Ακριβώς αυτό υπογραμμίζει ο τίτλος της ταινίας, γιατί ένα νεαρό παιδί δεν ξέρει πως να χειριστεί την απαρέσκεια, τη διαμαρτυρία, την οργή του… Η εξέγερση είναι κομμάτι του εαυτού του και η σιωπή η οποία του επιβάλλεται συστημικά και συστηματικά το βραχυκυκλώνει. Γι’ αυτό και ζητά καταφύγιο σε κοινότητες των social media ή ομαδοποιείται σε συμμορίες, οικειοποιούμενο ιδέες, συχνά ακραίες, που συσπειρώνουν και το κάνουν να νιώθει πως ανήκει σε μια ομάδα, σε έναν κύκλο ανθρώπων όπου μέσα του μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα. Οι νέοι πρέπει λοιπόν να υψώσουν τη φωνή τους και εμείς καλά θα κάνουμε να τους ακούσουμε.

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Σινεμά

Οι πολυβραβευμένες ταινίες που βλέπουμε στα σινεμά αυτήν την εβδομάδα

Χρυσοί Φοίνικες, Όσκαρ και τίτλοι που σάρωσαν διεθνή φεστιβάλ μαζί με πολλά ακόμα διακριμένα φιλμ που παίζονται στις σκοτεινές αίθουσες.

ΓΡΑΦΕΙ: ΓΙΑΝΝΗς ΚΑΝΤΕΑ-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟς
18/10/2025

Ο Άντρες Βέγιελ έκανε ένα ντοκιμαντέρ για το ναζισμό, το σινεμά και το σκότος της Λένι Ρίφενσταλ

Μία από τις πιο ξεχωριστές ταινίες της χρονιάς ρίχνει φως στην αμφιλεγόμενη προσωπικότητα μιας δημιουργού που άλλαξε το ρου της κινηματογραφικής ιστορίας.

Το Φεστιβάλ Δράμας ταξιδεύει στην Αθήνα

Το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για τους κινηματογραφόφιλους να παρακολουθήσουν τις ελληνικές σπουδαστικές ταινίες του φετινού προγράμματος στον κινηματογράφο Ίριδα.

Οι καλύτερες ταινίες που παίζουν τώρα τα σινεμά (16-22/10)

Μια λίστα με τις ιδανικότερες προτάσεις για κινηματογραφική έξοδο αυτήν την εβδομάδα.

"Αρκουδότρυπα και "Βουγονία" ένα βήμα πριν τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου

Οι δύο ταινίες συμπεριλαμβάνονται στη λίστα της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου που οδηγεί στην 38η απονομή των δαφνών της.

10 ταινίες με πρωταγωνιστές αξιαγάπητα κατοικίδια

Ο κινηματογράφος μέσα από τις ζωές των κατοικίδιων μας είναι πιο συναρπαστικός, διασκεδαστικός και πολύχρωμος.

Σεμινάριο για ένα "Σινεμά στα Άκρα: Από το Δόγμα 95 στο Weird Wave"

Ο κριτικός κινηματογράφου του "α", Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος, παρουσιάζει μια σειρά συναντήσεων γύρω από τα τολμηρότερα κινηματογραφικά ρεύματα των τελευταίων ετών.