«Λεσβία»
Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πάντα αποτελεί αφορμή για υπαρξιακή ενδοσκόπηση και ιδεολογικό αναστοχασμό, καθώς αναπόφευκτα σημαντικό μέρος των τίτλων του αφορά εμπειρίες οικείες σε προσωπικό ή κοινωνικό επίπεδο. Ωστόσο φέτος, στην 26η διοργάνωσή του (7-17/3), ο θεσμός αποδεικνύεται ιδιαίτερα φορτισμένος, χωρίς να εννοούμε αποκλειστικά τα πρόσφατα συμβάντα, ήτοι την τρανσφοβική επίθεση της 9ης Μαρτίου και τον εθνικιστικό πανικό που περιβάλλει τα άψογα "Αδέσποτα Κορμιά". Περισσότερο, έχουμε υπόψη τις παρακάτω τρεις ταινίες οι οποίες εξερευνούν με διαφορετικούς τρόπους και έχοντας ως αφορμή ξεχωριστές θεματικές. τις εναλλακτικές σημάνσεις του γυναικείου σώματος και του τρόπου που οι εν λόγω ηρωίδες επιχειρούν να θωρακίσουν τους εαυτούς τους απέναντι σε διαδοχικές απειλες. Πρόκειται για ντοκιμαντέρ που κέρδισαν τις εντυπώσεις μας και αξίζουν, οπωσδήποτε, την προσοχή σας.
"Tack" (Βάνια Τέρνερ)
Όσα απεικονίζει με αιχμηρή διακριτικότητα η κάμερα της Βάνια Τέρνερ, της αξιοπρόσεκτης μικρού μήκους "Girlhood", δείχνουν πολύ μακρινά παρόλο που συνέβησαν εξαιρετικά πρόσφατα. Λόγω του καθημερινού αμείλικτου καταιγισμού πληροφοριών και μιας πανδημίας, μοιάζει απίστευτο το ότι ήταν μόλις Ιανουάριος του 2021 όταν η Σοφία Μπεκατώρου κατήγγειλε δημόσια πως σημαντικός παράγοντας της ιστιοπλοϊκής ομοσπονδίας την κακοποίησε σεξουαλικά, πληροφορία που άλλαξε ριζικά τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας και πυροδότησε το εγχώριο #MeToo κίνημα. Την ίδια στιγμή, παίρνοντας θάρρος από την ολυμπιονίκη, η 22χρονη τότε Αιμιλία αποφασίζει να διεκδικήσει νομικά δικαίωση για τη δική της κακοποίηση, την οποία υπέστη συστηματικά από τον προπονητή της όντας ανήλικη. Η Τέρνερ, θαρραλέα, επιλέγει να καταγράψει την Ιστορία εν τη γενέση ακολουθώντας τις δύο γυναίκες που διαβαίνουν έναν αληθινό Γολγοθά. Μέσα από τις δικαστικές αίθουσες και την έκθεση στη δημόσια σφαίρα, οι δυο τους καλούνται αφενός να παραμείνουν δυνατές και αφετέρου να ανταπεξέλθουν στον εκ νέου τραυματισμό τους , καθώς υποχρεώνονται να ανακαλέσουν όσα πληγωτικά βίωσαν. Ιδιαίτερα οι ενότητες που αφορούν το νομικό σκέλος είναι ανά στιγμές οδυνηρές, συγκεκριμένα οι σκηνές όπου η υπεράσπιση του θύτη εκφέρει μια σειρά επιχειρημάτων που καταργούν τη λογική και είναι αρκετά να προκαλέσουν πονοκέφαλο. Στο τέλος, εκείνο που απομένει είναι η συνύπαρξη του θυμού και ενός αποκαρδιωτικού συναισθήματος, για τον τρόπο που στην Ελλάδα τα θύματα συνεχίζουν να είναι όχι μόνο απροστάτευτα, αλλά να καταλήγουν να λογοδοτούν για όσα τους συνέβησαν.
"Λεσβία" (Τζέλη Χατζηδημητρίου)
Ύστερα από αρκετές μικρού μήκους, η Τζέλη Χατζηδημητρίου παραδίδει ένα αβίαστα συγκινητικό, νοσταλγικό και πολύτιμο μεγάλο μήκους ντεμπούτο, για ένα ειδυλλιακό καταφύγιο ή καλύτερα, μια πρόσκαιρη ουτοπία. Ο λόγος για την Ερεσό των δεκαετιών του ‘80 και του ‘90, ένας τόπος όπου λεσβίες από όλο τον κόσμο δεν έβρισκαν απλώς ένα μέρος να περνούν ανέφελα τις διακοπές τους, αλλά ένα μέρος να μάθουν να αγαπούν τους εαυτούς και τη σεξουαλικότητά τους. Το ντοκιμαντέρ γοητεύει χάρη στην ειλικρίνειά του και τη διάθεση να σωθεί αυτό το κομμάτι των εμπειριών της κοινότητας, όμως, χρωστά τον αξιομνημόνευτο χαρακτήρά του στη Χατζηδημητρίου. Οι προσωπικές εμπειρίες της χαρίζουν μια κάθε άλλο παρά ευκαιριακή μελαγχολία στην ατμόσφαιρα του φιλμ, το οποίο το κάνουν γλυκό σα μία ξεχασμένη καρτ ποστάλ.
"Η Κλαίρη, τι κάνει;" (Χρύσα Τζελέπη)
Περνάς μια ζωή κατασκευάζοντας και ανακαλύπτοντας ποιος είσαι, στην καλή περίπτωση κάποια στιγμή κατασταλάζει το μέσα σου, ώσπου απροειδοποίητα ό,τι ήξερες ανατρέπεται. Αυτό διαπιστώνει η Μαρία, πρωταγωνίστρια της πολύπειρης Χρύσας Τζελέπη ("In Situ"), όταν η καθημερινότητά της αλλάζει άρδην έτσι ώστε να προσφέρει την καλύτερη δυνατή φροντίδα για τη μητέρα της, τη Βάγια, που πάσχει από άνοια. Η απώλεια της μνήμης και η φθορά του χρόνου, αλλά και των ανθρώπινων σχέσεων, δίνουν τον τόνο στην αφήγηση του ντοκιμαντέρ, αποφεύγοντας, μάλιστα, ευρηματικά συναισθηματικές παγίδες που ελλοχεύουν εκ των πραγμάτων λόγω του θέματος. Η ουσία, ωστόσο, της ταινίας αφορά την ολοκληρωτική απώλεια του εαυτού. Από τη μία της Μαρίας, η οποία αίφνης συμπεριφέρεται σα νοικοκυρά παρότι εξοικειωμένη με την τέχνη και τη δημιουργία, από την άλλη της Βάγιας, στο μυαλό της οποίας συνειδητότητα και θυμικό μοιάζουν πια με τυχαία σύναψη. Μακριά από εύκολες συγκινήσεις και με θαλπωρή κοντά στις ηρωίδες του, αυτό το ντοκιμαντέρ θυμίζει πως ακόμα και το μεγαλύτερο άλγος απαλύνεται με την πιο επίμονη τρυφερότητα.
Διαβάστε όλα τα νεότερα για το 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης εδώ.
